Voormalig voorman van de actiegroep Schokkend Groningen, John M. Lanting die tegenwoordig met zijn vrouw in Kocsér (Hongarije) woont en lijdt aan Post traumatische stress stoornis (PTSS) ten gevolge van de aardbevingsellende, is al sinds 2018 van mening dat er sprake is van ‘psychische genocide’ in de provincie Groningen. Tweede Kamerlid Sandra Beckerman (SP) is van mening dat de handelswijze van de Nederlandse staat meer schade aanricht dan de aardbevingen zelf.
“Het is niet alleen maar stress, het is veel meer dan dat”, licht John Lanting toe. “Bedrijven gaan kapot, mensen plegen zelfmoord, doen pogingen tot zelfdoding of gaan scheiden.” Lanting is van mening dat de schuld veel meer bij de staat moet worden gelegd dan dat nu het geval is. Tweede Kamerlid Sandra Beckerman is het op dit punt ook met hem eens.
In 2014 vond in Kantens een eerste bijeenkomst plaats tussen gedupeerden en een team van psychologen, onder leiding van Johan Mostertman. De behandeling van de toen al vastgestelde stress door aardbevingsproblematiek werd toen niet vergoed door de zorgverzekeraars. De psychologen zochten een manier om de gedupeerde inwoners bij te staan.
John is bijna drie jaar op zoek naar een term die recht doet aan wat er gebeurd met de gedupeerden in Groningen. De in onderzoeken genoemde term ‘psychosociale impact’ dekt de lading volgens hem niet, aangezien daarin niet het structureel kwellen van de (mede)veroorzaker(s) wordt meegenomen, alleen het gevolg ervan.
“Opzettelijk falen van de overheid”
In een schriftelijke reactie laat Tweede Kamerlid Sandra Beckerman van de SP het volgende weten: “In mijn eerste debat in de Tweede Kamer sprak ik uit dat het moeilijk was geen hekel aan de politiek te krijgen. Drie jaar later is dat niet veranderd. De staat richt meer schade aan dan de aardbevingen zelf. Voor tienduizenden Groningers is er nog steeds geen enkel zicht op een oplossing. Het georganiseerd (opzettelijk) falen van de overheid maakt velen Groningers ziek. De staat heeft ruim 400 miljard verdiend aan het Groninger gas maar laat gedupeerden nog steeds zakken. Wij hebben niets aan nieuwe politieke beloftes. Als loze beloftes de scheuren in onze huizen en harten konden dichten waren we al een stuk verder. Een betrouwbare crisisaanpak is de enige manier om een in de steek gelaten regio weer volwaardig onderdeel te laten zijn van Nederland. Tijdens de Coronacrisis bleek de staat ineens in staat te zijn pijlsnel miljarden vrij te maken. Nu is het moment om dat ook voor ons te doen. Overigens zou ik zelf de woorden psychische genocide niet zo kiezen”.
“Psychische genocide”
De Verenigde Naties namen in 1948 het Verdrag inzake de voorkoming en de bestraffing van genocide aan, waarin zij bevestigden dat genocide een internationaal misdrijf is en zich verbonden dit misdrijf te verhinderen en te bestraffen. Deze conventie definieert in artikel 2 genocide als:
“een van de volgende handelingen, gepleegd met de bedoeling om een nationale, etnische, godsdienstige groep, dan wel een groep, behorende tot een bepaald ras, geheel of gedeeltelijk als zodanig te vernietigen door ‘het doden van leden van de groep; het toebrengen van ernstig lichamelijk of geestelijk letsel aan leden van de groep; het opzettelijk aan de groep opleggen van levensvoorwaarden die gericht zijn op haar gehele of gedeeltelijke lichamelijke vernietiging; het nemen van maatregelen, bedoeld om geboorten binnen de groep te voorkomen en het gewelddadig overbrengen van kinderen van de groep naar een andere groep. (bron: Wikipedia)”
Onderzoeken
Er zijn ondertussen diverse onderzoeken geweest naar de psychosociale impact van de aardbevingen in Groningen die hebben aangetoond dat de stress door de aardbevingsproblematiek fataal kan zijn voor de inwoners van de provincie. Het landelijk kennis & adviescentrum psychologische zorg en veiligheid bij schokkende gebeurtenissen Impact deed in 2017 onderzoek. Geconcludeerd wordt dat maatregelen ter verbetering van het welzijn van de Groningers kunnen gezocht worden in reductie van de risicofactoren en in het stimuleren van de steunfactoren.
Prof. dr. Tom Postmes leidde in 2016 tot en met 2018 een onderzoek waaruit blijkt dat stress schadelijk is voor meer dan tien duizenden gedupeerden in de provincie Groningen. De Rijksuniversiteit Groningen onderzocht de gezondheid, het veiligheidsgevoel en het toekomstperspectief in alle Groninger gemeenten, in opdracht van de Nationaal Coördinator Groningen. In vijf metingen beantwoordden inwoners uit alle gemeenten vragen hierover. Daarnaast is er via Lifelines nog een apart onderzoek gedaan. Ook is er direct na de aardbeving in Zeerijp een extra peiling gedaan. De bevindingen zijn in drie wetenschappelijke- en in twee tussenrapporten opgeschreven en gepubliceerd op de site groningsperspectief.nl.
