Redactie heeft script en zoekt alleen nog buikspreekpoppen

Voor mij en mijn vakbroeders (m/v/x) is de digitale revolutie een zegen. Moest je ooit nog op je fietsie of je in de file haasten om je artikel op tijd bij de redactie te krijgen of je vellen door een stotterend faxapparaat loodsen, nu ligt het met de send-knop in een zucht op de goede plek. Ook de bibliotheek en andere theken zijn enorm "old skool", want een beetje vaardige schrijfknecht googelt goede, actuele informatie vanaf de laptop bij elkaar.

Maar hedendaagse redacties slaan een beetje door met dat werken vanaf de desk. Een beetje veel. Een goede journalist is altijd op zoek naar de beste verhalen. Aan de telefoon of hup de straat op. Maar de laatste tijd komt het mij over alsof het verhaal naar de journalist moet komen. In die zin dat hij (m/v/x) al ongeveer weet wat de te interviewen persoon moet gaan zeggen. Er moet alleen nog even worden gezocht naar wie dat dan kan zeggen.

Vandaag las ik daar alweer de nodige voorbeelden van. Een redactie van de NPO belde een ervaren spreekster met de vraag hoe zij dacht over de stelling: Kunnen vrouwen alles hebben? Haar antwoord: “Wat houdt alles precies in? Carriere, gezin, happy life, zingeving, gelukkige huwelijk, status en aanzien en moederschap én én én?” Ze gaf duidelijk aan dat alles een prijs heeft, een keerzijde en dat vrouwen nou eenmaal anders zijn dan mannen. Dat veel hardwerkende mannen vaak een vrouw thuis hebben en dat veel hardwerkende vrouwen die man thuis niet hebben. En dat vrouwen meer verschillende dingen willen blijven doen, zij voelt, ervaart, beleeft en alleen het streven naar de nooit haalbare top is niet alles.

Dat was natuurlijk veel te genuanceerd. Ze werd dus uiteindelijk niet uitgenodigd voor het programma ’s avonds want de hoofdredacteur eiste waarschijnlijk iemand die heel graag de vrouw neer wilde zetten als de eeuwig multitaskende alleskunner. Waar ik mee wil aangeven dat het script voor de bewuste talkshow al zo ongeveer klaar lag, maar dat de ‘sprekende koppen’ (excusez le mot) er nog bij gezocht moesten worden. De redactie ging niet op zoek naar verhalen, maar na snelle oneliners, lekker tegengestelde meningen voor meer vuurwerk op de buis. U weet wel: we zetten Caroline van der Plas lekker tegenover een milieu-activist. Vuurwerk verzekerd. En het marketingkanon van BBB trok weer flink wat kiezers naar zich toe. Mat dank aan alle media-redacties van Nederland. Kerrolain is namelijk van alles ‘lekker veel’, een ‘character’ noemen TV-makers dat. Het is zoals het succes van de Meilandjes, die SBS sinds tijden weer eens een miljoen kijkers opleverde.

Bij de geschreven pers is iets soortgelijks aan de hand. Daarvoor bestaat het handige platform ‘Roept u maar’ (afgekort RUM) en daar kunnen redacties oproepen doen voor mensen in hun geschreven reportages. Maar in plaats van dat ze op zoek gaan naar verhalen, ligt hier het ‘script’ ook reeds klaar. Ik spotte de volgende oproepjes.

1.
Gezocht: vrouwen met een heet beroep!

Geef jij les in bikram-yoga? Verzorg je de opgietingen in een sauna of organiseer je zweethut-ceremonies?
Voor een serie in het zomernummer van een glossy ben ik op zoek naar vrouwen met een gezin die voor hun beroep in hoge temperaturen werken. Gezien de doelgroep is het belangrijk dat ze jonge kinderen hebben.
Ben of ken je ze? Mail me dan…….

2.
Voor een integer (eventueel anoniem) interview op de website van vrouwenblad ben ik op zoek naar een vrouw (40+) die kanker kreeg en tijdens haar ziekbed werd verlaten door haar partner. Sta jij ervoor open je verhaal te doen?

3:
Voor een magazine ben ik op zoek naar iemand die zichtbare littekens heeft maar zorgeloos de zomer tegemoet gaat!
Misschien heb je iets heftigs meegemaakt zoals een ongeluk of heb je een zware operatie achter de rug gehad. Zoiets kan zichtbare sporen achterlaten op je lijf. Maar voor jou is het geen reden om de korte T-shirts en zwemkleding thuis te laten. Voor een magazine interviewen we graag iemand die wil vertellen over de impact van zijn/haar littekens, hoe je daarmee omgaat en hoe je de zomer tegemoet gaat! Wil je jouw verhaal delen? Vertel kort iets over jezelf en stuur een berichtje naar …..

Los van de gammele zinsconstructies maken deze oproepjes duidelijk hoe de redactievergaderingen gaan. In plaats van dat de hoofdredacteur de medewerkers stimuleert om naar het beste verhaal op zoek te gaan, is het verhaal al bedacht. Er moeten alleen nog wel even een paar personen aan vast gehangen kunnen worden. Het zou nog niet eens zo erg zijn als niet alle media zo te werk gingen, want dan zouden kijkers en/of lezers nog eens echt verrast worden. En dan het liefst door onbekende mensen met een verrassend verhaal. Maar dat doen bij de geschreven pers alleen nog maar een paar kwaliteitsbladen en bij de TV de documentairemakers.

En ook die laatsten zitten in het verdomhoekje. Zodanig dat de veelbesproken en hooggewaarde documentaire over Kees Momma niet bij de NPO, maar bij Videoland belandde met een (wederom prachtig gemaakte) update. Het bleek een geldkwestie. De NPO is namelijk inmiddels ook een bedrijf geworden (waar de diverse omroepverenigingen aan de leiband liggen) en onderscheidt zich nog nauwelijks van commerciële zenders. Wie durft het aan een zender te starten met daarop talkshows met échte gesprekken, met onbekende mensen zowel als met prominenten en met met liefde gemaakte documentaires en features? Ik denk dat er wel degelijk een markt voor is. En dat zijn heus niet alleen leden van de havermelk-/Tesla-elite. Wie een pot met geld heeft, mag me bellen! Ik barst van de ideeën en weet veel (heel veel) goede makers en gasten!

Illustratie: ETSY, The Smiling Button

Mijn gekozen waardering € -