“De toekomst van papier is hier”, kopt de website van reMarkable. Het Noorse bedrijf kondigde begin september zijn langverwachte opvolger van zijn schrijftablet reMarkable 2 aan. De reMarkable Paper Pro belooft veel verbeteringen ten opzichte van voorganger en kan dan ook op flink wat belangstelling rekenen. En dat terwijl de reMarkable 2 ook al hoge ogen gooide.
Eerst nog maar even terug naar de reMarkable 2. Die schrijftablet viel op door zijn even eenvoudige als veelbelovende concept: dat van een digitaal notitieboek waarop gebruikers met een speciale pen (‘Marker Pen) aantekeningen konden maken, die vervolgens konden worden gesynchroniseerd naar de ‘cloud’.
Gebruikers konden daarnaast hun handgeschreven tekst omzetten in digitale tekst, en documenten, presentaties en e-boeken op de reMarkable 2 te importeren en daar aantekeningen en markeringen aan toe te voegen. Daarmee was het digitale notitieboek ideaal voor personen die het prettig vinden om handgeschreven notities bij te houden en voor gebruikers bij wie de creativiteit vooral begint te stromen als ze pen en papier in handen hebben.
Het concept – met een scherm zonder blauwlichttechnologie – sloeg aan, getuige de lovende recensies in de internationale pers en de feedback op internet. Zelf schreef ik een review van de reMarkable 2 voor Reporters Online/Blendle. Samengevat noemde ik de tablet een ‘veredeld schrijfschrift met veelbelovende technologie en diverse handigheidjes’. Of hij het aanschafbedrag (€ 500) waard was, liet ik aan de lezer.
Kleurenscherm en nieuwe schrijfervaring
Er viel nog het een en ander te verbeteren aan de reMarkable 2. Dat had deels te maken met de technologie. Het apparaat maakt namelijk gebruik van ‘e-inkttechnologie’, een schermtechnologie die weinig batterijvermogen vereist en door het gebrek aan achtergrondverlichting niet tot vermoeide ogen leidt. ‘E-ink’ heeft echter een belangrijk nadeel: de technologie ondersteunt alleen zwart en wit – en alle schakeringen daartussenin. Gebruikte je de ‘gele’ markeerstift, dan werd het resultaat weergegeven als een lichtgrijze veeg op het scherm; een roze markering was iets donkerder. Wie verschillende kleuren markeringen op de tablet gebruikte, kon daardoor uiteindelijk nogal in verwarring raken.
Dankzij een vernuftige vondst ondersteunt de tablet nu een hele reeks aan kleuren.
Dat manco is in elk geval verholpen op de reMarkable Paper Pro. Dankzij een vernuftige vondst ondersteunt de tablet nu een hele reeks aan kleuren, zónder de schermervaring van gebruikers nadelig te beïnvloeden. Het is een verbetering met ogenschijnlijk weinig impact, maar wel een die een wereld van verschil maakt voor de vele teken- en aantekenmogelijkheden op de reMarkable Paper Pro.
Detailfoto van het scherm van de reMarkable Paper Pro met daarop een document dat werd gemaakt op de reMarkable 2 (te herkennen aan de grijze arcering). © Pieter Beens
Het scherm onderging nog een aantal upgrades. Een van de meest in het oog springende is de introductie van achtergrondverlichting. Die paste niet bij de e-inkttechnologie van het vorige model, maar kreeg wel een plekje in de schermtechnologie van de reMarkable Paper Pro. Het voordeel is evident: gebruikers kunnen de schrijftablet nu ook moeiteloos in het donker gebruiken. De verschillende instelbare lichtsterktes bieden daarbij zowel keuzevrijheid als controle en gebruiksgemak.
Toch blijft de schrijfervaring – wat de makers van de reMarkable Paper Pro betreft de echte gamechanger – het belangrijkst.
Om een originele schrijfervaring te simuleren, werd de folielaag van de vorige tabletgeneratie vervangen door glas met een textuur. Daardoor glijdt de stylus – de ‘Marker’ om in termen te blijven – stroever over het display. Dat moet de gebruiker een ervaring opleveren alsof hij met een echte pen op echt papier schrijft, en tegelijk meer controle over de schrijfbewegingen bieden.
Ook de batterij onderging een transformatie. Hij kreeg meer vermogen (van 3.000 mAh naar 5.030 mAh), kan sneller worden opgeladen en heeft een lagere latentie, waardoor schrijfbewegingen van gebruikers sneller worden omgezet in digitale teksten – alsof de inkt echt uit je pen vloeit.
Al die noviteiten leggen wel wat gewicht in de schaal: de reMarkable Paper Pro is groter en dikker, maar vooral ook zwaarder, dan zijn voorganger. Die honderd gram merk je niet direct, maar als je een toetsenbord (ook zo’n nieuwe vondst, waarover later meer) op de tablet aansluit, heb je toch het nodige gewicht in handen. In elk geval meer dan bij een traditioneel notitieboek.
Foto met op het scherm van de reMarkable Paper Pro een tekening met gekleurde ballonnen. © Pieter Beens
Digitaal schrijfgerei en een echt toetsenbord
Het instellen van de reMarkable Paper Pro is, mede dankzij de introductiewizard, een fluitje van een cent. Nadat de schrijftablet aan mijn reMarkable-account is gekoppeld, synchroniseert hij gemakkelijk alle bestanden die al in de cloud zijn opgeslagen. Die bevatten nog markeringen en aantekeningen die met de reMarkable 2 zijn gemaakt, waardoor het verschil in functies tussen de oude en nieuwe reMarkable-tablet direct duidelijk is. De ondersteuning van kleuren maakt nieuwe aantekeningen duidelijk zichtbaarder – en daarmee relevanter.
De schrijfervaring springt al net zo in het oog, al is het verschil ten opzichte van de reMarkable 2 niet zo revolutionair als je op basis van de aankondiging zou vermoeden. Door het getextureerde schermglas krijg je wat meer feedback en voelt het schrijfproces heel natuurlijk aan. Maar soms lijkt de Marker Plus de grip op de ondergrond te verliezen. Dat geeft een wat vreemde beleving – alsof de inkt niet direct uit de pen rol, terwijl je dat wel verwacht. Het is maar een korte ‘glitch’, maar wel een die een wat bevreemdende ervaring oplevert.
De kleurentechnologie biedt een heel scala aan nieuwe kansen, zo blijkt tijdens de uitgebreide reviewperiode. Nu je markeerstiften, potloden en penselen met verschillende kleuren kunt gebruiken, gaat er een wereld vol nieuwe mogelijkheden open – van droedelen in kleur tot schilderen en tekenen. Nu is de reMarkable Paper Pro niet direct bedoeld voor de digitale Rembrandts onder ons, maar toch biedt de tablet ongekende mogelijkheden.
Qua teken- en schildermogelijkheden ontketent de reMarkable Paper Pro geen revolutie.
Over de Rembrandts onder ons gesproken: die komen met de reMarkable Paper Pro niet echt aan hun trekken. Het aantal teken- en schildergereedschappen is beperkt, en ook bleven veel gereedschappen hetzelfde. Dat geldt ook voor de (vele) papiersjablonen die je kunt gebruiken – van ongelinieerd papier en journaling-sjablonen tot muziekpapier.
De reMarkable Paper Pro ontketent op dat punt dan ook geen revolutie, maar eerder een verfijning van de mogelijkheden die zijn voorganger al kende.
De ondersteuning van getypte tekst is wel nieuw. De werkbalk kreeg een knop waarmee gebruikers een ‘tekstgereedschap’ kunnen selecteren om tekst te typen. Ze hebben daarbij de keuze uit een brede of smalle tekstkolom. Nadat een optie is geselecteerd, wordt het schermtoetsenbord weergegeven.
Om de functie verder uit te breiden, introduceerde reMarkable echter ook een hoes (‘folio’) met ingebouwd toetsenbord. De ‘Type Folio’ (prijskaartje: € 249) kan aan de reMarkable Paper Pro worden bevestigd en daarna als tabletstandaard inclusief toetsenbord worden gebruikt. In ingeklapte vorm voegt hij enkele millimeters dikte aan het geheel toe; in uitgeklapte vorm levert hij een bescheiden toetsenbord op dat via een pinaansluiting directe tekstinvoer mogelijk maakt.
Bij het gebruik van het tekstgereedschap tekent zich wel een probleempje af: de reMarkable Paper Pro biedt weinig controle over de positie van het tekstvak, en ook het bewerken van de getypte tekst gaat lastig. Dat is jammer, want juist de mogelijkheid om tekst te typen voegt echt wat toe aan de tablet.
Detailfoto van het toetsenbord van de Type Folio, de nieuwe uitbreiding van de reMarkable Paper Pro. © Pieter Beens
Wel betaalde functies, nauwelijks integraties
Wat het ordenen van bestanden betreft veranderde er niets – en dat is best jammer. Pagina’s worden nog steeds opgeslagen in notitieboeken die je niet gemakkelijk kunt doorzoeken. Bestanden kun je wel ordenen in mappen, maar die scheppen weinig orde in de veelheid aan documenten. Daardoor is het soms behoorlijk zoeken naar die ene aantekening of dat specifieke document. Komt bij dat het synchroniseren van grotere notitieboeken met meerdere pagina’s de nodige tijd kost. Een notitieboek met meer dan 15 pagina’s blijkt daardoor in de praktijk lastig te bewerken.
Een van de grootste pijnpunten van de reMarkable 2 werd ook in de reMarkable Paper Pro niet opgelost. Het apparaat vormt nog steeds een ‘gesloten ecosysteem’, met minimale integratie met externe services. Je kunt weliswaar iets doen met Dropbox, Google Drive en OneDrive, maar de mogelijkheden daarvan zijn beperkt – en alleen ideaal als je bestanden in een andere cloudomgeving dan die van reMarkable gebruikt.
Synchronisatie met digitale tekstverwerkers of een digitaal notitieboek behoort niet tot de mogelijkheden.
Synchronisatie met digitale tekstverwerkers of een digitaal notitieboek zoals Notion behoort niet tot de mogelijkheden. Dat beperkt de toepassingsmogelijkheden van de reMarkable Paper Pro behoorlijk.
Sommige functies van reMarkable, zoals het omzetten van handgeschreven teksten in digitale teksten (optische tekenherkenning) zijn bovendien voorbehouden aan gebruikers van een betaald abonnement. reMarkable Connect biedt onbeperkte cloudopslag, automatische synchronisatie en meer voor € 2,99 per maand. Dat klinkt als een beperkt bedrag, maar is bovenop de toch al niet geringe aanschafprijs van de tablet een extra aanslag op het budget van gebruikers.
Dat maakt van de reMarkable Paper Pro een duur product, dat weliswaar veel handige opties biedt maar waarvoor je dan ook flink in de buidel moet tasten. Een reMarkable Paper Pro (€ 649) met Type Folio (€ 249) en Marker Plus (€ 50) kost alleen al € 948. Een abonnement à € 36 per jaar valt daarbij in het niet, maar is wel gewoon een extra kostenpost om rekening mee te houden.
Detail van het scherm van de reMarkable Paper Pro, met een optie om tekst te typen. © Pieter Beens
Is de reMarkable Paper Pro je geld waard?
Dat – de keuze om een cruciale functie alleen tegen meerprijs aan te bieden – in combinatie met minimale compatibiliteit met veelgebruikte services, roept de vraag op of de reMarkable Paper Pro zijn geld waard is.
Toegegeven, de producent slaagde er goed in om nieuwe functies te introduceren waarmee de schrijftablet ongekende technologische verbeteringen bevat. De kleurentechnologie in het rustgevende scherm, de achtergrondverlichting en de ondersteuning van getypte tekst vergroten de toepassingsmogelijkheden en bruikbaarheid en maken de reMarkable Paper Pro heel wat praktischer dan zijn voorganger – die ook zeker een sprong vooruit was op het gebied van schrijftablets.
Maar zolang je je handgeschreven notities alleen tegen betaling kunt omzetten in digitale tekst en al je aantekeningen en documenten nauwelijks kunt uitwisselen met andere services (die vaak ook nog eens veel praktischere mogelijkheden op het gebied van tekstverwerking bieden), worden die technologische verbeteringen gehinderd door het gebruiksvriendelijkheid.
De toepassingsmogelijkheden zouden enorm toenemen als reMarkable zijn ‘ecosysteem’ openstelde. Dan zou de reMarkable Paper Pro niet slechts een geavanceerde schrijftablet zijn, maar ook echt iets toevoegen aan heel veel schrijf- en presentatieworkflows.
Het bedrijf zou er een hele wereld mee winnen.
* Nou ja, dat ligt er natuurlijk aan welk notitieblok je als uitgangspunt neemt. Maar in deze recensie wordt uitgegaan van een notitieblok à € 1,30.
