Het overkwam Raif Badawi, een Saudische schrijver, die op 17 juni 2012 werd gearresteerd op verdenking van onder meer het ‘beledigen van Islam middels elektronische kanalen’. Het had zijn eeuwige zwijgen kunnen betekenen, maar uiteindelijk werd hij veroordeeld tot tien jaar cel, duizend stokslagen, en een geldelijke boete van 1 miljoen Saudi riyals, gelijk aan 250.000 euro.
Lijfstraf
Op een vrijdagmiddag in januari 2015 brachten Saudische autoriteiten de vader van drie jonge kinderen naar een plein in Jeddah om hem publiekelijk te martelen. Honderden toeschouwers keken toe en schreeuwden ‘Allahu Akbar’, ofwel ‘Allah is de grootste’, terwijl Badawi vijftig stokslagen kreeg uitgedeeld.
De tweede portie stokslagen werd twaalf keer uitgesteld vanwege zijn slechte gezondheid na de publieke afranseling en de internationale druk op het kwaadaardige regime. Het bleef uiteindelijk bij die vijftig geselingen. Overigens, twee jaar geleden verbood het Saudische Hooggerechtshof stokslagen als strafvorm. Een lichtpuntje in de duisternis.
Naar Canada gevlucht
Al die jaren waren de autoriteiten nou niet bepaald loslippig over hoe het Badawi achter de tralies verging. Uit gelekte informatie bleek dat hij eens in hongerstaking was gegaan, waarna een ziekenhuisopname volgde, en plaatsing in een isoleercel. Zijn echtgenoot, Ensaf Haidar, die tevergeefs vocht voor zijn vrijlating bleef jarenlang in onzekerheid over zijn toestand. Vanwege doodsbedreigingen vluchtte ze samen met haar drie kinderen naar Canada, dat zo menslievend was om de familie op te nemen.
Saudi-Arabië verbood Badawi’s website Free Saudi Liberals, waarop hij zijn blogs publiceerde. Vijftien van zijn posts zijn echter in het buitenland uitgegeven met als titel 1,000 Lashes Because I Say What I Think. Zijn columns waren ook te lezen in onder meer Al Jazeera.
“Staten die gebouwd zijn op een religieus fundament beperken hun eigen bevolking tot een cirkel van geloof en angst.” “De religieuze filosofie die onze levens controleert in Saudi-Arabië vecht een dagelijkse oorlog om de regels van het Salafisme aan ons op te dringen, dat ons honderden jaren geleden is opgelegd.” Zinnen als deze kostten Badawi tien jaar van zijn leven.
In landen waar de “rule of law” ver te zoeken is en een islamitisch regime de politiek en het dagelijks leven zwaar in zijn greep houdt, is andersdenkend zijn een doorn in het oog van de autoriteiten.
In zijn blogs waarschuwde Badawi tegen extremisten die een islamitisch kalifaat willen stichten. Zijn schrijven bleek profetisch. Immers, een aantal jaren later probeerde ISIS een kalifaat in Syrië op te richten en bombardeerden de extremistische islamisten de regio naar prehistorische en gitzwarte tijden.
Persvrijheid
Het mag geen verrassing zijn, met de persvrijheid is het in Saudi-Arabië armzalig gesteld. Het land staat op plaats 166 van de persvrijheid-index 2022 van Reporters Without Borders. Met op nummer 180 als laatste, het zal niemand verbazen, Noord-Korea. China (175e plaats) en Iran (178e plaats) bungelen uiteraard ook onderaan. Ter vergelijking, Nederland staat op een 28e plaats. Ook zorgelijk, want het doorgaans tolerante landje is 22 plekken naar beneden gekelderd sinds vorig jaar. Met name de bedreigingen aan het adres van de hedendaagse journalist, met als dieptepunt de moord op misdaadjournalist Peter R. de Vries, worden als redenen gegeven voor deze achteruitgang.
De naam van Raif Badawi stond al die jaren op deze lijst als één van de journalisten in gevangenschap. Van 2016 tot heden zijn 49 journalisten achter slot en grendel gezet in Saudi-Arabië vanwege hun werk als journalist. Daarmee staat het land in de top vijf van het hoogste aantal gevangen genomen journalisten ter wereld. Een gedeelde vijfde plaats met Rusland. Met China (213 journalisten), Belarus (173 journalisten), Egypte (109 journalisten) en Syrië (55 journalisten) voorop. Badawi is sinds 11 maart na tien jaar opsluiting eindelijk een ‘vrij man’. Alle pogingen van mensenrechtenactivisten en organisaties over de jaren heen om hem vrij te krijgen, mislukten. Saudi-Arabië gaf niet thuis.
Reis- en mediaverbod
De verkregen ‘vrijheid’, van, de nu 38-jarige, Badawi, heeft voorwaarden: hij mag tien jaar lang het land niet verlaten en evenmin mag hij zich gedurende deze tien jaar uitspreken in de media. Zijn zoon roept op Twitter op om het reisverbod op te heffen, zodat zijn vader vrij is om Saudi-Arabië te verlaten. Want een reisverbod betekent dat een hereniging met zijn vrouw en kinderen in Canada door de Saudische autoriteiten tien jaar lang onmogelijk wordt gemaakt, tenzij een koninklijk pardon wordt uitgevaardigd.
Het land dat doorgaans wordt geportretteerd als vriend van het Westen. De gewelddadige, middeleeuwse ‘rechtspraak’ van onze olierijke bondgenoot zo onder het tapijt geveegd. Om nog maar te zwijgen over de onderdrukking van vrouwen en minderheden in het land. Het Westen blijft dansen naar de pijpen van de Saudi’s.
In stukken gezaagd
De Saudische journalist in ballingschap, Jamal Khashoggi, uitte in zijn werk voor onder meer de Washington Post scherpe kritiek op de Saudische leider, kroonprins Mohammmed bin Salman, en de Saudische oorlog in Yemen. Op 2 oktober 2018 werd de journalist door een doodseskader uit de weg geruimd in de Saudische ambassade in Istanbul waar hij op dat moment was om documenten voor zijn aanstaande huwelijk op te halen. Zijn verloofde wachtte buiten op hem terwijl hij werd vermoord en in stukken gezaagd. De kroonprins kwam ondanks zijn vermoedelijke betrokkenheid bij de moord ook hiermee weg. Veel wereldleiders spraken hun afschuw uit en pleitten voor gerechtigheid. Sancties tegen Saudi-Arabië bleven echter uit.
Koningin Máxima had niet lang daarna een gesprek met de sadistische kroonprins over micro-kredieten tijdens een G20-top in Japan. Niets verdampt zo snel als het aandringen op gerechtigheid en veroordelingen als ‘de onderste steen moet boven’ (de inmiddels standaard reactie van Mark Rutte na een desastreuze gebeurtenis). Vooral als handelsbetrekkingen in gevaar kunnen komen.
Handelspartner
In 2020 staat Saudi-Arabië op de 26e plaats van de lijst van de vijftig belangrijkste goederenexportlanden van NL. Een plaats gestegen ten opzichte van 2019. De handel tussen Nederland en Saudi-Arabië is redelijk stabiel te noemen. In 2020 importeerde Nederland voor 1.4 miljard aan goederen van Saudi-Arabië, voornamelijk ruwe aardolie en aardolieproducten en minerale brandstoffen. Met als – voorlopige – importwaarde 2.2 miljard in 2021. In 2020 exporteerde Nederland voor 3.1 miljard naar Saudi-Arabië, voornamelijk ruwe aardolie en aardolieproducten en chemische producten. In 2021 schat men de exportwaarde – voorlopig – op 2.3 miljard.
Handel dus die over lijken gaat. Dat zien we ook bij de handel met een Russische dictator wiens gas we niet buiten kunnen. Dat zien we bij China dat Oeigoeren in ‘heropvoedingskampen’ opsluit, en waarvan ondertussen containers plastic troep de wereldzeeën overgaan tot we erin verzuipen.
De tirannieke arm kan ver reiken. Buiten de landsgrenzen, waar geldt dat ook een overheid zich aan de wet moet houden, hoort hoe dan ook een inspanning te zijn om de vrijheid van journalisten en schrijvers, zoals Raif Badawi, ferm te verdedigen.
Beeld: Twitter/@raif_badawi
