Toen een maand geleden de rellen in de Verenigde Staten hun hoogtepunt bereikten riep aankomend president Joe Biden: “This is not America.” Hij bedoelde dat geweld tegen officiële instanties en eigenrichting niet passen bij de Amerikaanse traditie.
Was het maar waar. Maar dat is nu juist Amerika! En veel Amerikanen vonden het prachtig.
Een paar weken later werden we ook bij ons op rellen en geweld getrakteerd. Redeloze, zinloze, destructieve, collectieve woede. En je kon er op wachten: “Dit is Nederland niet. Amerikaanse toestanden! Niks voor ons als nuchtere, hardwerkende Nederlanders.”
Was het maar waar. Laten we elkaar nu eens één keer niet voor gek houden. Want dit is wel degelijk iets dat ook in dit land volop leeft. En aan wie ligt dat nou? Wie zijn schuld is dat allemaal?
Natuurlijk geven we de overheid graag de schuld. Dat is voor een flink deel ook terecht, met een premier die visie beschouwt als een oogafwijking. Daarom gaat hij vast weer met overmacht de verkiezingen verliezen. Toch?
Maar die overheid is maar een stukje van het verhaal. Het is vooral onze eigen schuld, Nederlanders. Als migrant ben ik na bijna dertig jaar hier net zo Nederlands als u geworden, maar ik kan misschien iets makkelijker om een hoekje kijken. Van buiten naar binnen. En wat zie je dan?
Dan zie je een patroon. Niet alleen die rellen, maar ook de vaccinatiechaos, de kinderopvangtoeslag, het bedonderen van de Groningers, de racistische leugenaars en ophitsers als Geert Wilders en Thierry Baudet, Amazon diensten die als troost gebruikt worden, de beschamend armzalige vertoning bij minderjarige vluchtelingen uit Griekenland, zelfs de global warming… de hele zooi is mijn schuld en die van u.
Ook als u, net zoals ik, niet op VVD en aanverwanten heb gestemd. Heeft u brieven gestuurd naar de Tweede Kamer en naar de media? Heeft u zich ingespannen voor extra toezicht en transparantie voor een premier die een paar jaar daarvoor schuldig bevonden werd voor het aanzetten tot racisme? Ik ook niet. Want als nuchtere hardwerkende Nederlanders zijn we vooral goed in vergoelijken, wegkijken, pappen en nathouden. En het liefst vergeten.
Wij zijn vooral heel goed in wat Amerikanen zo treffend ‘whataboutism’ noemen. Migranten vinden alleen al vanwege hun naam moeilijk of alleen zwaar onderbetaald werk, maar ja, dat geldt ook voor Floris-Jan die zich een eigen weg moet banen op de Zuidas. Natuurlijk zijn die kippen en varkenspoten zo goedkoop dat geen boer er van kan leven – maar ja, die sportclubjes, babyshowers en bruiloften op Ibiza kosten een hoop geld, en dat kan je dan niet aan dure scharrelvarkens, vegaburgers of Max Havelaarkoffie besteden.
Omdat het net even niet precies over uw leven ging, heeft u er maar niets over gezegd. Niets aan gedaan. Ik net zo min als u. Schuldig.
Nederland is een echte internationale roverhoofdman van de financiële maffia – niets aan gedaan? Schuldig.
U en ik hebben Amazon niet naar Europa gehaald, maar wij drukken massaal op ‘Koop Nu’ voor spullen die we niet nodig hebben, van een bedrijf dat niet deugt. Schuldig, al was het maar aan inertie en aan het verwaarlozen van uw winkel om de hoek.
Waar waren we allemaal toen de sociale advocatuur werd wegbezuinigd? Schuldig. En dan wil onze minister van Financiën, juist in een tijd dat miljoenen Nederlanders moeilijk hun hoofd boven water kunnen houden, de hoge vergoedingen voor commissarissen van staatsbedrijven nog eens fors opstuwen. Wat is daar allemaal zo verrassend aan? Niets – het was juist te verwachten. Want dat is het Nederland waar we met z’n allen pal voor staan. Schuldig zonder boete – dat geldt voor ons. En boetes zonder schuld – dat treft gelukkig een ander.
Een nieuwe groep potentiële slachtoffers van onze mooie vaderlandse tradities komt inmiddels een stuk dichterbij. Het “verkwisten” van onze zuurverdiende coronavaccins aan mensen van boven de 70 is een geaccepteerd gespreksonderwerp geworden.
Van mij mag alles – maar laten we niet net doen of het ons verbaast.
Image by Gerd Altmann from Pixabay
