Het U-Bahnhof Gesundbrunnen in het noorden van Berlijn ziet eruit als zoveel metrostations in de Duitse hoofdstad. Tienduizenden reizigers maken dagelijks gebruik van dit labyrinth. Maar slechts weinigen weten wat er schuilgaat achter de dikke muren.

Het ‘Wonder van Dresden’ schittert in de herfstzon. Ooit, na het Brits-Amerikaanse luchtbombardement in februari 1945, stonden hier twee stenen stompen op een fundament van puin.

Ze groeien steeds vaker samen op: op school, op straat en in de collegebanken. Jongeren met verschillende achtergronden, Nederlands, Turks, Marokkaans, Antilliaans, Surinaams, Kaapverdisch. Zij kennen elkaars achtergrond en gewoontes, maar mengen eigenlijk nauwelijks. ‘Je moet het niet mooier maken dan het is.’

Op gemengde huwelijken rust in de islam nog altijd een taboe. Verreweg de mees-te Turkse en Marokkaanse Nederlanders trouwen binnen de eigen gemeenschap, slechts een enkeling kiest voor een autochtone Nederlander. Ook hogeropgeleiden willen een islamitische partner. ‘Je moet, vooral als moslimmeisje, heel dapper zijn.’

Nederland telt een miljoen ‘armen’. Niet dat ze omkomen van de honger: vergeleken met vroeger is hun bestaan een stuk comfortabeler. Maar breed heeft de onderkant van de samenleving het zeker niet. Over de vraag hoe je deze mensen het beste ‘verheft’, is meer discussie dan ooit. ‘Korten op de uitkering is de beste hulp.’