De Tweede Kamer is niet blij met de manier waarop het kabinet omgaat met zelfstandigen zonder personeel. Zowel de coalitiepartijen als de oppositie proberen het beleid bij te sturen. Maar omdat zij de voorgenomen bezuiniging van 100 miljoen op de zelfstandigenaftrek niet ter discussie stellen, dreigt het bij mooie woorden te blijven.
Twee rondes had de Tweede Kamer afgelopen maand nodig voor het debat over de situatie van zelfstandigen in de zorg. Niet alleen de partijen van de oppositie maar ook die van de coalitie waren geschrokken van de harde aanpak van zogenaamde 'schijnzelfstandigen' in de zorg.
In een eerste algemeen overleg kort voor het mei-reces was al duidelijk geworden dat de belastingdienst te wild om zich heen had geslagen door zonder individueel boekenonderzoek bij 1.200 zzp'ers de VAR-wuo om te zetten in een VAR-loon. Door dat ingrijpen heeft de fiscus het voor professionals de facto onmogelijk gemaakt om als zelfstandige in de zorg te werken, en dat is niet wat de kamer wil.
Moties
In het vervolg op dat debat, vlak na de vergadervrije dagen, kwam de kamer met een aantal moties om die mening vast te leggen. Daarbij keken de indieners ook kritisch naar algemenere punten in het zzp-beleid, zoals de aangekondigde vervanging van de papieren VAR-verklaring door een webmodule en het door de minister toegezegde beleidsonderzoek naar zzp'ers.
Over die moties werd afgelopen dinsdag gestemd in een plenaire vergadering van de Tweede Kamer. Het Platform Zelfstandige Ondernemers (PZO-ZZP) zette daags daarna de uitkomsten op een rijtje.
Structurele oplossing
De kamer vindt dat het kabinet zo snel mogelijk met een structurele oplossing moet komen voor alle professionals die als zelfstandige willen werken in de zorg.
Voor 30 juni moeten de verantwoordelijke bewindslieden zowel opdrachtgevers als professionals duidelijk en eenduidig informeren over de manier waarop mensen als zzp'ers in de zorg aan het werk kunnen.
In het najaar moet het kabinet aan de kamer laten weten hoeveel van de 1.200 mensen die nu een VAR-loon hebben gekregen met een VAR-wuo zijn gaan deelnemen aan de pilot 'rechtstreeks contracteren in de zorg'.
De belastingdienst mag in het onderwijs niet strenger gaan controleren op zelfstandigheid. De Tweede Kamer wil eerst worden geïnformeerd over de uitkomst van de gesprekken die daar nu over lopen met de sector. Een motie van de SP om juist over de hele linie intensiever te gaan handhaven, werd verworpen.
Toekomstgericht
Het kabinet moet de opdracht voor het toegezegde Interdepartementaal Beleidsonderzoek ZZP ruimer en meer toekomstgericht formuleren. Het onderzoek moet duidelijkheid bieden over het verschil tussen typen arbeidsrelaties, en mag zich niet beperken tot het huidige instrumentarium en de huidige verhoudingen op de arbeidsmarkt.
Het kabinet werkt aan vervanging van de huidige papieren VAR-verklaring door een zogenaamde webmodule. Het besluit tot invoering daarvan had het kabinet willen opnemen in een verzamelwet. De kamer vindt echter dat er zo veel serieuze kritiek op is, dat het als apart wetsvoorstel moet worden behandeld.
Duidelijk signaal
PZO-ZZP is blij met deze uitkomst, en noemt de moties belangrijk voor de positie van zzp'ers. De belangenorganisatie ziet ze als een bijdrage aan een verdere borging van het zelfstandig ondernemerschap. Zelf zijn wij er nog niet gerust op.
Aan de ene kant heeft de Tweede Kamer staatssecretaris Wiebes van Financiën een duidelijk signaal gegeven dat zijn Belastingdienst te ver is gegaan met zijn harde aanpak van zzp'ers. Aan de andere kant lijkt geen kamerlid zich te realiseren dat die crack down rechtstreeks voortvloeit uit de rijksbegroting zoals die voor 2014 is vastgesteld.
Zelfstandigenaftrek: min 100 miljoen
De Tweede Kamer heeft vorig najaar in meerderheid ingestemd met de doelstelling van het kabinet om 100 miljoen te besparen op de zelfstandigenaftrek door 'schijnzelfstandigheid' te bestrijden.
Omdat er helemaal niet genoeg 'schijnzelfstandigen' zijn om zo'n bedrag op te brengen, kan dat beleid alleen maar ten koste gaan van echte zelfstandige ondernemers. Met alle gevolgen van dien voor economie en samenleving.
'Funeste bezuiniging'
De moties die nu zijn aangenomen, zijn ingediend door Helma Neppérus (VVD), Mei Li Vos (PvdA) en Steven van Weyenberg (D66), met steun van Pieter Omtzigt (CDA).
Als de parlementariërs echt resultaat willen zien van hun mooie woorden, moeten zij bij de begrotingsbehandeling voor 2015 ook die funeste bezuiniging terugdraaien.
