Sinds Selfa Verlaat (45) tien jaar geleden het slapen in de buitenlucht ontdekte, wil ze niet meer anders. ‘Ik dacht: wat doe ik nog binnen?!’ Eigenlijk was ze bang in het donker. Om daarvan af te komen, besloot ze buiten te gaan slapen. ‘Ik ben begonnen op een landgoed dat ik beheerde. Het is publiek toegankelijk, maar het terrein is privé-eigendom. De boswachter kan je er niet wegsturen. Dat was namelijk mijn grootste angst, omdat het eigenlijk niet mag. Ook wandelen in het donker vond ik spannend. Je stapt zo’n donker gat in. Maar als je er eenmaal in bent, voelt het bos juist heel veilig. Mijn ogen zijn gewend en mijn zintuigen staan aan. Ik hoor alles en iedereen aankomen.’
Inmiddels slaapt ze het liefst zo vaak mogelijk in de buitenlucht, ongeacht het seizoen. Op het landgoed waar ze gedurende twee jaar fulltime aanwezig was, sliep ze doordeweeks iedere nacht in de buitenlucht. Buiten slapen heeft veel voordelen, volgens Verlaat. Zo heeft ze minder slaap nodig en wordt ze toch uitgerust wakker. ‘Mijn theorie is dat het komt omdat je meer zuurstof krijgt in de buitenlucht. We zijn niet gemaakt om tussen muren te leven met airconditioning.’
Buiten in de natuur zijn heeft meer positieve effecten. Uit onderzoek blijkt dat mensen die meer tijd buitenshuis doorbrengen, een beter humeur en minder risico op depressie hebben. Dat zou komen doordat natuurlijk licht de aanmaak van serotonine stimuleert; een neurotransmitter die bijdraagt aan gevoelens van welzijn en geluk.
‘Sleep je matras naar buiten en leg het in je tuin of op je balkon. Dat is het makkelijkst en veiligst.’
Verlaat merkt dat zelf ook. ‘Als ik een dag binnen zit, ga ik me sloom voelen. Ik kan me slechter concentreren en zit veel achter schermen. Mijn lijf takelt af als ik binnen ben. Buiten kom ik in mijn lijf, in plaats van in mijn hoofd. Ik maak me niet druk over hoe ik eruit zie of wat ik aan heb. Het doet er allemaal niet toe. Buiten is geen oordeel.’
Hangmat
Meestal slaapt Verlaat in een hangmat, maar af en toe slaapt ze ook op de grond op een bedje van bladeren. ‘Je slaapt wel lichter, want je bent alert op dieren. Maar als je een poos buiten bent, gaat je hartslag omlaag en je hersengolf-frequentie verandert. De dieren merken dat jij er bent, en jij merkt dat zij er zijn, maar je voelt je onderdeel van het geheel. Ik ben ook nooit meer bang.’
En dat is maar goed ook, want de wilde dieren komen soms bijzonder dichtbij. ‘Op de Veluwe lopen edelherten. In de bronsttijd kan niets ze verstoren. Ik heb ze op een paar meter afstand gezien, omdat ik vlak bij een wildpad lag. Wilde zwijntjes zie ik ook vaak. Eén keer renden ze hard voorbij, toen zat ik wel even rechtop. Als zij in paniek zijn, en in de vlucht- of vechtmodus staan, kan dat link zijn. Maar meestal scharrelen ze gewoon wat rond.’
‘Zorg ervoor dat je warme, wollen sokken draagt en doe een muts op.
Om buiten te slapen heb je helemaal niet zoveel nodig volgens Verlaat. Zelf is ze afgelopen zomer nog drie dagen en nachten op pad geweest met alleen een wollen deken. Voor wie dat nog een brug te ver is, heeft ze gelukkig alternatieven. ‘Sleep je matras naar buiten en leg het in je tuin of op je balkon. Dat is het makkelijkst en veiligst. Mocht je het toch niet fijn vinden, ben je zo weer binnen. Je kunt ook een tentje opzetten. Kinderen vinden het vaak leuk om in de achtertuin te kamperen.’
Als je wilt ervaren hoe het is om midden in de natuur onder de sterrenhemel te slapen, is een hangmat een goede uitkomst. Op de natuurcampings van Staatsbosbeheer hebben ze vaak speciale plekken waar je je hangmat op kunt hangen. ‘Er zijn sowieso veel campings die het hele jaar open zijn. Ga daar een keer kamperen in de winter of in het voorjaar, in plaats van hartje zomer.’
En áls je dan besluit buiten te gaan slapen, is het natuurlijk belangrijk om warm te blijven. ‘Ik ben begonnen in de winter, en had me vergist in hoe koud het was. Zorg ervoor dat je warme, wollen sokken draagt en doe een muts op. Je verliest namelijk dertig procent van je lichaamswarmte via je hoofd. Een sjaal of trui om je hoofd wikkelen, kan ook helpen.’
Zelf slaapt ze het liefst onder wollen dekens. ‘Dat isoleert het best. In de zomer werkt wol verkoelend en in de winter houdt het je heerlijk warm.’ Het enige nadeel is dat wollen dekens vaak groot en zwaar zijn. ‘Als je meerdaagse tochten met bepakking gaat maken, zou ik toch voor een slaapzak kiezen. Maar als daarop staat dat hij aangenaam is tot 0 graden, ga er dan maar van uit dat het aangenaam is tot 15 graden. Zeker vrouwen krijgen het namelijk sneller koud.’
Het is Verlaats missie om zo veel mogelijk mensen mee te nemen naar buiten. ‘Ik wil hen zich laten verwonderen over de sterren en hen laten ervaren hoe bijzonder het is om gesprekken te voeren rondom een kampvuur dat je zelf hebt aangestoken. Als mensen meer verwonderd raken over de natuur en zich ermee verbonden voelen, gaan ze vanzelf beter voor de wereld zorgen. Dit is mijn vorm van protest. Ik zit misschien niet op de snelweg, maar ik neem mensen mee naar buiten.’
