Eerst is er de foto. Een Oost-Oekraïense opstandeling houdt een knuffelaap in de lucht. Het geliefde maatje van één van de slachtoffers van het gesneuvelde vliegtuig.
Dan is er nationale verontwaardiging. Retweets via twitters, berichten op Facebook en kroegpraat.
Wat volgt is de berichtgeving over deze nationale verontwaardiging. Kranten, radio, televisiezenders. Nationaal én internationaal.
Ik deed er ook aan mee. En twitterde op persoonlijke titel dat het verschrikkelijk was, dat het dieven zijn. Je blijft van andermans spullen af. En waarom toon je een knuffelaap als een oorlogstrofee? Gadverdamme.
Weer een stap. De filmbeelden. We zien dat de rebel de knuffelaap omhoog houdt. Maar dat hij deze daarna weer teruglegt en een kruis slaat. Een eerbetoon.
De media en sociale netwerken draaien. Niet 180 graden, wel voor een deel. Deze video geeft toch een ander beeld van de situatie dan de foto.
Tot zover de aanloop. Nu de duiding en de vertaling. Want wat zegt deze rebel eigenlijk?
Het filmpje wordt via YouTube verspreid door IKORPUS. Wat is dat voor bron?
IKORPUS staat voor Info Korpus. Het is een Russisch medium, gezien de extensie ‘.ru’ . En wie iets verder kijkt dan alleen dit filmpje, komt verrassend veel beelden en tekstuele boodschappen tegen van Igor Strelkov.
En Igor Strelkov is…?
Een belangrijke leider van de rebellen, die vechten tegen het Oekraïense leger. Hij is een Rus, die ook in onder meer Tsjetsjenië actief was. Een ervaren strijder, zeer belangrijk voor de aansturing van grote groepen ongetrainde opstandelingen. Eigenlijk heet hij Igor Girkin, maar Strelkov duidt op ‘schieten’. Een naam die toepasselijker is.
IKORPUS is aantoonbaar de media-uitlaatklep van deze Strelkov. Dagelijks doet Strelkov bericht over gevechten in Oost-Oekraïne.
En wat heeft hij over de Boeing 777 gezegd?
Strelkov plaatste op social media een aantal berichten over de ramp. Eerst gaf hij aan dat zijn rebellen een vliegtuig hadden neergehaald. Hij sprak daarna over 'een tweede vogel' die ze hebben geraakt. In beide gevallen zou Strelkov niet het idee hebben gehad dat het om een passagiersvliegtuig ging. Wel zei hij: 'We hebben gewaarschuwd niet in ons luchtruim te vliegen.' Daarna ontkende Strelkov er iets mee te maken te hebben.
Datzelfde gold voor het geschut warmee de rebellen de Boeing uit de lucht zouden hebben geschoten. Eerder op de dag, maar ook een paar weken geleden al gaven Strelkov en de rebellen middels social media aan dat zij luchtdoelraketten in bezit hadden. En dat zij dus in staat waren om vliegtuigen op grote hoogte neer te halen.
Tot zover Strelkov. Dan het filmpje zelf. Wat zien we?
We zien brokstukken en spullen van inzittenden. Aanwezig zijn OVSE-waarnemers, journalisten en fotografen. En de rebellen, gewapend, die de regie hebben over wie welke plek aandoet.
Vanaf 0:56 komt de rebel met de knuffelaap in beeld. De cameraman zegt iets als 'daar is de escort'.
Dan volgt de beruchte scène.
'Deze klootzakken moeten zien wie zij hebben neergehaald', zegt de rebel die de leiding heeft, terwijl hij de knuffelaap in de lucht houdt. 'Aan wie hier aanwezig is: zie dit!'
De rebel legt na zo’n 15 seconden de knuffel, doet zijn pet af en slaat volgens goed orthodox gebruik een kruis.
Wat zegt de rebel verder?
Vanaf 01:50 volgt een vraaggesprek – met tolken. De rebel geeft aan dat zij de plek in de gaten houden, beschermen. Dit is hun gebied, dus zij hebben de leiding. In het gesprek is geknipt.
Daarna doet de rebel enkele uitspraken over de oorzaak van de vliegramp. Daarover zegt hij het volgende:
'Het is onmogelijk dat een manpad, een draagbaar luchtverdedigingssysteem, het vliegtuig kon bereiken.'
'Het is enkel mogelijk met een luchtafweersysteem of met een straaljager zo’n vliegtuig neer te schieten.'
'Waarschijnlijk is dit passagiersvliegtuig neergehaald door een Oekraïense militaire straaljager.'
'Minstens twee raketten zijn afgevuurd vanuit de straaljager richting het passagiersvliegtuig. En er is ook op het vliegtuig geschoten met een machinegeweer dat aan boord was van de straaljager.'
'Dit is óf een provocatie van Washington. Óf een fout van de Oekraïense regering.'
Kortom?
Dat deze rebel niet als oorlogstrofee de knuffelaap omhoog houdt, is een feit. Maar de hypocrisie is misschien nog afschuwelijker. Voor de bühne laat hij zich filmen en fotograferen met het speelgoed. Om alleen maar te benadrukken dat de opstandelingen er niet achter kunnen zitten, en zoiets nooit zouden doen. Het verspreiden van dit filmpje, via een eigen media-uitlaat, maakt het er niet fraaier op.
Goed, we verdenken de rebellen van deze aanslag – al dan niet bewust. Maar zeker weten doen we het niet. Maar wat we wel weten, is dat zij momenteel plunderen en ook toestaan dat lokale bewoners dat doen. We weten dat zij het journalisten en met name OVSE-waarnemers bemoeilijken om hun werk te doen. We zien dat er tijd wordt gerekt en suprematie wordt getoond op ontoepasselijke momenten.
Dat mensen dus hun afschuw uitspreken over die ene foto, is zo gek nog niet.
Gadverdamme.
