Werken gratis en voor niks. Waarom zou je?

Yael, Estrella en Karen vertellen waarom ze vrijwilligerswerk. ‘Jezelf nuttig maken voor een ander is minstens zo goed voor jezelf’...

Yael Zwanink (35) is werkzaam in de psychiatrie en is visagist. Daarnaast werkt ze één à twee dagen per week als vrijwilliger bij Stichting Gered Gereedschap.  

“Op mijn 15e ging ik voor het eerst met mijn familie op reis naar Gambia. We bezochten daar voor mijn moeders werk ziekenhuizen in de binnenlanden. De armoede en de omstandigheden maakten grote indruk op mij. Toen ik 21 was, vertrok ik als vrijwilliger naar Mozambique, om latrines te bouwen en computer- en Engelse les te geven in een weeshuis. dat was een pittige ervaring en op een bepaalde manier een desillusie. Ik dacht dat ik een groot verschil ging maken, de wereld redden. Maar in de praktijk bleek dat heel moeilijk. Er is weinig hulp vanuit lokale overheden, slechte infrastructuur, weinig onderwijs en gezondheidszorg en veel corruptie. Nu ik wat ouder ben en beter snap hoe de wereld in elkaar zit, heb ik mijn verwachtingen bijgesteld. Het gaat niet om de wereld redden maar om werken aan verbetering. Gered Gereedschap is vooral praktisch: Nederlanders gooien gereedschap in onze inzamelbakken en wij zorgen ervoor dat dit opgeknapt in Afrika terechtkomt. Zo duidelijk en concreet vind ik nergens anders.

Na dat half jaar in Afrika voelde ik vooral wanhoop en verbittering over de armoede daar. Hielp ontwikkelingswerk wel? Maakt het de mensen niet vooral afhankelijk? Omdat het ‘goede doel’ toch bleef trekken, solliciteerde ik bij Save the Children en kreeg een baan als fondsenwerver binnen het bedrijfsleven. Ik kon uit eigen ervaring vertellen hoe groot de armoede is en welke behoefte er heerst. Ik kon tastbaar bijdragen aan de situatie daar. Maar bij Gered Gereedschap gaat het nog een stap verder. Dit jaar hebben we maar liefst acht containers naar het zuiden verscheept. Dat zijn 100.000 stuks gereedschap en 800 naaimachines. We hopen op meer continuïteit in de inkomstenstromen zodat we projecten kunnen opzetten in Nederland en Afrika die zelf inkomsten genereren. Maar ondertussen hebben we net twee containers vol gereedschap naar vele scholen en startende ondernemers in Kameroen en Oeganda gestuurd en wil voormalig tv-klusman Dennis Mulder onze ambassadeur worden. We zijn goed op weg.

Vanaf die eerste reis met mijn familie, hield ik van Afrika. Op mijn 29e maakte ik met mijn toenmalige vriend een reis van anderhalf jaar, waarvan acht maanden door Afrika. Toen ik terugkwam in Nederland moest ik heel erg wennen aan mijn oude leven. Ik had last van de ‘omgekeerde cultuurshock’. Ik gooide mijn leven over een andere boeg: nieuwe stad, nieuwe baan, nieuwe liefde. Mijn liefde voor Afrika bleef onveranderd. Dus toen ik via de vrijwilligerscentrale in contact kwam met Stichting Gered Gereedschap, was de match snel gemaakt. Ik kan me helemaal vinden in hun doelstellingen: recycling, ontwikkelingshulp en maatschappelijk participatie. Door middel van een relatief simpel idee kunnen we veel doen en bereiken. We helpen mensen in Afrika aan kwaliteit gereedschap, dat – ook al is het tweede hands- anders niet of nauwelijks te betalen is voor deze mensen. We helpen technische scholen en startende ondernemers een zelfstandig bestaan opbouwen. Hoe mooi is dat?”

Stichting Gered Gereedschap is een vrijwilligersorganisatie die gebruikt gereedschap inzamelt, opknapt en op aanvraag ter beschikking stelt aan technische scholen en startende ondernemers in Afrika en projecten in Nederland. De Stichting biedt hiermee concrete hulp en geeft mensen letterlijk de tools om op eigen kracht verder te gaan. www.geredgereedschap.nl

Estrella van Holsteijn (27) is diëtist en woont samen met haar vriend. In haar ‘vrije’ tijd helpt ze buurtbewoners met allerlei klusjes.

“Doordewijkers gaan bij buurtbewoners aan het werk voor diensten in en om het huis. Dit kan van alles zijn, van administratie op orde brengen tot werken in de tuin of een kop koffie voor de gezelligheid. Het sociale aspect is heel belangrijk. Als je wekelijks iemand blij maakt met een klusje in of om het huis, ontstaat er al snel een goede relatie. Doordewijkers zijn een geen vrijwilliger, maar ook geen professional. Je biedt een dienst aan waar je goed in bent, verdient een klein bedrag en voor de klant is het een betaalbare optie. Ik ben zelf in het dagelijks leven diëtist en taaltoets-assistent. Leuk werk, maar soms mis ik het échte contact met mensen. Toen mijn vriend op een netwerkborrel iemand ontmoette van Stichting DoorDeWijks, vond hij het dan ook meteen iets voor mij. Ik heb dankzij de stichting de mogelijkheid om iets te betekenen voor een ander. Dit kan op allerlei manieren, van iemand mee uit wandelen nemen tot het koken van een gezonde maaltijd en helpen met administratieve klusjes. Ik vind het belangrijk om iets te doen voor een ander, ik heb dat ook van huis uit meegekregen. Het geeft me een goed gevoel en voldoening. Ik geloof dat jezelf nuttig maken voor een ander minstens zo goed is voor jezelf.

Het leuke van de stichting is dat ze investeren in hun Doordewijkers. Laatst was er voor alle medewerkers, een heel leuk en gemêleerd gezelschap, een workshop georganiseerd. Een maatschappelijk werker kwam vertellen hoe je op een positieve manier feedback kunt geven en aannemen van een klant. Zulke competenties zijn waardevol om te leren. En niet alleen voor mijn werk als Doordewijker, ook als diëtist heb ik daar profijt van. Dat je tijdens zo’n workshop ook andere betrokken buurtbewoners leert kennen is een pluspunt. In een grote stad als Rotterdam leef je al snel langs elkaar heen. De maatschappij wordt steeds individueler en vooral jonge mensen kennen hun eigen buren amper. Ik vind dat jammer. Hoe fijn zou het zijn als we allemaal wat meer tijd een aandacht hebben voor elkaar? Kleine dingen kunnen veel voor iemand betekenen: een praatje maken, een boodschap doen voor iemand, een buurtbewoner iets leren waar jij goed in bent. Een mooi voorbeeld is de oude dame die niet naar een verpleeghuis wilde. Door de hulp van drie vaste doordewijkers kon ze in haar eigen huis blijven wonen. Zo maken we, door elkaar te helpen, de wereld ietsje mooier.

Het werk als Doordewijker draait om liefde voor de medemens, naastenliefde. Dat is een belangrijk thema voor mij. Tijdens mijn opleiding tot diëtist heb ik drie maanden in een klein ziekenhuis in Ghana gewerkt. Ik ontwikkelde voorlichtingsmateriaal over gezonde voeding. Het ging in dit geval specifiek over ondervoeding, maar de basis was ondersteuning geven aan mensen die het nodig hebben. Dat voelde goed om te doen en die ervaring heeft iets met mij gedaan. Daarom wil ik ook in mijn werk graag wezenlijk iets bijdragen. Het leven van anderen aangenamer maken. Als ik de mogelijkheid krijg om weer eens een periode naar het buitenland te gaan voor een mooi project, zal ik dat zeker doen. Maar ondertussen kan ik hier in mijn eigen wijk allerlei leuke klussen doen.

Vorige zomer heb ik gewandeld met een man van 86. Hij zat in een rolstoel en zijn dochters waren op vakantie. We zijn meerdere malen naar het Arboretum gegaan, een prachtige bomentuin in de buurt. Het waren heel gezellige en leuke middagen. Als je op zo’n manier iemand kunt helpen, dan is dat toch geweldig?”

Stichting Doodewijks is actief in Rotterdam. Doordewijks.nl

Karen Soeters (40) is bestuurslid bij Bont voor Dieren en docent mediapsychologie aan de Hogeschool van Amsterdam. Ze is oprichter van online platform piepvandaag.nl.

“Het is mijn overtuiging dat het vooral onwetendheid is, die dierenwelzijn in de weg staat. Met andere woorden: als mensen weten welke misstanden er zijn, zullen ze andere keuzes maken. PiepVandaag wil informeren en inspireren. Als je weet dat Uggs gemaakt worden van schapen die een verschrikkelijke lijdensweg hebben gehad of levend gevilde wasbeerhonden, dan koop je toch liever andere laarzen? Hetzelfde geldt voor het lot van circusdieren of laboratoriumapen. De meeste mensen weten niet hoe erg die dieren er aan toe zijn. Dergelijke misstanden brengen wij aan het licht. Vaak zijn de beelden verschrikkelijk, maar we publiceren ze toch. Het is onze taak om deze onderwerpen structureel onder de aandacht te brengen én te houden. Persoonlijk voel ik het als een plicht. De drive komt van binnenuit. Pas als onwetendheid minder wordt, kan het bewustzijn groeien. Dat is de eerste stap naar verandering. Daarom ben ik altijd bezig met nieuws verzamelen. Het komt bijna als vanzelf naar me toe. Overal waar duisternis is, daar zijn wij.

De aarde is in crisis. Voorbeelden genoeg. Kijk naar de scheve voedselverdeling in de wereld, naar de sterk afnemende biodiversiteit of naar klimaatveranderingen. Als er niets gebeurt, gaat het de verkeerde kant op. Ik geloof dat de mensheid pas écht in balans kan komen, als we in harmonie leren leven met de natuur. Dat is de diepere drijfveer voor PiepVandaag. Zoveel mogelijk mensen bereiken met ons nieuws om ze te bewegen tot het maken van andere, betere keuzes. Het bereik van onze site groeit gestaag. Als ik zie hoe snel en hoe vaak berichten gedeeld worden… daar word ik zo blij van! Onze petitie op basis van het onderzoek van Eyes on Animals om Nederlandse supermarkten te bewegen geen vlees van slachtpaarden uit Zuid Amerika te verkopen, bracht 65.000 handtekeningen op. Dat op zich is natuurlijk al geweldig. Dat we samen komen en zo’n signaal af kunnen geven. Wat het feitelijke effect is van zo’n petitie? Bewustzijn creëren. Mensen wakker maken. Maar als er genoeg reuring ontstaat, kan het ook leiden tot kamervragen, een eerste stap naar nieuwe wetgeving.

Liefde voor dieren heb ik altijd gehad. Maar de site heeft te maken met het grotere geheel. Het gaat om liefde en respect voor de natuur. Ik heb altijd een sterk gevoel gehad voor rechtvaardigheid. Niet alleen op het gebied van dieren, maar dieren zijn zo’n kwetsbare groep en het leed is vaak verborgen, zoals bij dieren in de bio-industrie. Daardoor heb ik altijd het gevoel gehad dat de dieren mij het hardst nodig hebben. Ik ben heel dankvoor voor PienVandaag. Dit platform geeft me de mogelijkheid om daadwerkelijk iets te doen aan dingen die me aan het hart gaan. Alles wat ik zie en wat ik belangrijk vind, kan ik delen. Samen met een geweldige groep mensen. Ze werken allemaal op vrijwillige basis, want we hebben geen geld. Elke bijdrage komt vanuit het hart! We posten overigens niet alleen nare dingen. We sluiten de dag altijd af met een positief bericht. Er gebeuren ook veel mooie en bijzondere dingen. Uiteindelijk is dat wat ons allemaal verbindt, de liefde voor dieren en de natuur.”

PiepVandaag.nl is een internetcommunity van mensen die opkomen voor Dier, Natuur en Milieu. Je vindt er nieuws, opinieartikelen, foto’s, filmpjes, korte documentaires, schokkend én blij nieuws. PiepVandaag wil bijdragen aan een duurzame, harmonieuze samenleving waarin mens, dier, natuur en milieu een gezonde balans vormen. piepvandaag.nl

Mijn gekozen waardering € -

De artikelen van Anne verschenen eerder in tijdschriften en kranten waaronder Fabulous Mama, Viva, Margriet, Linda en NRC Next. Anne is cultureel antropoloog en eigenaar van Uitgeverij 11