Wie niet springt, is een Rus

De strijd in Oekraïne heeft ook zijn weerslag op het voetbal. Spelers willen geen voet meer in Oekraïne zetten. Sommige clubs mogen om veiligheidsredenen niet meer in hun eigen stadion spelen. Clubs van de Krim zijn overgelopen naar de Russische competitie en de FIFA doet er niets aan. Maar er is hoop. Supporters bereiken waar de politieke leiders in falen: eensgezindheid.

Krim

Oekraïne staat al enkele maanden in brand. Ook het voetbal voelt de vlammen. De onrusten zorgden meteen al voor uitstel van de competitiehervatting na de winterstop. Enkele wedstrijden moesten zonder publiek worden gespeeld. Sommige clubs konden niet meer in hun eigen stadion spelen. Het was te onveilig. Toch kon de competitie uitgespeeld worden en kon Sjachtar Donetsk zijn negende kampioenschap vieren. Alleen zonder supporters, want die mochten om veiligheidsredenen het stadion niet in.

De Oekraïense Premier League eindigde uiteindelijk met vijftien clubs, omdat Arsenal Kiev al in oktober een faillissement aanvroeg. De twee voetbalclubs van de Krim – FC Sebastopol en Tavrija Simferopol – maakten verrassend genoeg wel het seizoen af in de Oekraïense Premier League. Ook al had het parlement van de Krim zichzelf enkele maanden eerder door Rusland laten inlijven.

Uiteindelijk bleek het een kwestie van tijd te zijn voordat de voetbalclubs op de Krim besloten in de Russische competities te willen spelen. Een overstap is volgens de internationale regelgeving niet mogelijk, waarop ze zichzelf ontbonden en nieuwe clubs oprichtten bij de Russische voetbalbond. Clubs op een lager niveau volgden hun voorbeeld.

De Russische Voetbalfederatie stond met open armen klaar om de Krimclubs te kunnen verwelkomen, maar de FIFA stak hier in eerste instantie een stokje voor. De FIFA zwaaide met artikel 84 uit de statuten: de FIFA, de UEFA en beide voetbalbonden moeten toestemming geven.

De FIFA laat in een reactie weten 'niet officieel geïnformeerd te zijn' over de overstap van Krimclubs naar Rusland

Rusland zwicht in eerste instantie, maar besluit uiteindelijk de FIFA te passeren en drie clubs van de Krim op te nemen in de competitie. Anatoli Konkov, voorzitter van de Oekraïense voetbalbond (FFU), meent dat de FIFA en UEFA moeten ingrijpen: 'De FFU zal de clubs op de Krim tot het einde verdedigen.' Sancties blijven echter uit. De FIFA laat weten in contact te zijn met beide voetbalbonden, maar 'niet officieel geïnformeerd te zijn over deze zaak' en kan daarom nog geen verdere reactie geven over het feit dat Rusland een besluit van de FIFA naast zich neer heeft gelegd.

Onzekerheid

Het vertrek van de Krimclubs is een klap voor de de jonge Oekraïense competitie. Travija was in 1992 namelijk de eerste landskampioen in de nieuw opgerichte competitie na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie. De afscheiding van de Krimclubs zorgde ook voor praktische problemen. Het speelde mee in de beslissing om de Premier League terug te brengen van zestien naar veertien deelnemers. Financiële problemen bij sommige clubs vormden een andere belangrijke reden om de competitie te verkleinen.

Het bestuur van de FFU nam dit besluit pas op 4 juli, enkele weken voor aanvang van de competitie. Geen enkele club wist nog waar zij aan toe was, wat het schema zou zijn of hoe de competitie eruit zou komen te zien. Bestuurders lieten beslissingen afhangen van de steenrijke clubeigenaren. Die lagen echter met elkaar in de clinch over het format, waardoor de onzekerheid aanhield. Pas drie dagen voor de start van de eerste competitiewedstrijd nam de FFU een besluit: iedereen speelt één keer uit en één keer thuis, en daar blijft het bij.

No go

De problemen blijven echter aanhouden. Van de veertien deelnemers liggen er vijf in de zelfgeproclameerde Oost-Oekraïense 'volksrepublieken' Donetsk en Loehansk. Drie clubs uit de stad Donetsk moeten hun thuiswedstrijden voorlopig elders in het land spelen en dat geldt ook voor Zorja Loehansk. Feyenoord heeft laatstgenoemde geloot in de Europa League, maar zal de uitwedstrijd in Kiev moeten afwerken vanwege de onrust in Loehansk. Illitsjivets Marioepol hoeft in eerste instantie niet te verkassen, maar andere Oekraïense clubs weigeren af te reizen naar de havenstad in Donetsk die afwisselend in handen is van separatisten en het Oekraïense leger. Dus Marioepol is voorlopig ook een no go in het Oekraïense voetbal.

Andere clubs merken ook de gevolgen van de crisis in hun land. Metalist Charkov mag in zijn eigen stadion competitiewedstrijden spelen, maar de UEFA heeft nog geen goedkeuring gegeven voor het spelen van Europese thuiswedstrijden in Charkov. De steenrijke Sergej Koertsjenko is de eigenaar van de club en staat als vriend van de gevluchte Viktor Janoekovitsj op een zwarte lijst van de EU. Ondanks dat Koertsjenko zelf ook op de vlucht is geslagen, heeft hij aangegeven Metalist te blijven financieren.

Metalist heeft net als andere clubs ook nog eens te kampen met spelers die weigeren in Oekraïne te verblijven, laat staan te spelen. Sebastian Blanco nam dit besluit na de vliegtuigramp en zag drie teamgenoten hetzelfde beslissen. Bij FK Hoverla Oezjhorod hebben drie Roemenen een transfer bedongen omwille van de problemen in Oekraïne. Daar kwam de weigering van zes spelers bij Sjachtar Donetsk nog eens bovenop. De lijst met spelers die willen vertrekken, blijft groeien. De lijst met spelers die willen komen, is steeds kleiner.

Hoop

Toch is er hoop. Hoop op een goed voetbalseizoen. Maar ook hoop op eensgezindheid in het land. Die hoop werd gevoed bij de strijd om de Supercup, waar Sjachtar Donetsk en Dinamo Kiev om streden. De kampioen won zonder de Zuid-Amerikaanse weigeraars met 2-0 van Dinamo Kiev, maar belangrijker waren de gebeurtenissen op de tribunes en voorafgaand aan de wedstrijd.

Vooral de leus 'wie niet springt, is een Moskal' werd vol overgave gezongen op de pleinen in Lviv

Voetbal is strijd in Oekraïne. De supporters staan er niet om bekend dat ze lieverdjes zijn. De ultras worden gevreesd. En het is eufemistisch om te zeggen dat de fans niet goed overweg met die van andere clubs.

Toch liepen in Lviv duizenden supporters van Sjachtar, Dinamo en thuisclub Karpaty Lviv de 'Mars van de Eenheid' voorafgaand aan de Supercup. Voor de gewonde Oekraïense soldaten. Voor de eenheid van Oekraïne. Vooral de leus 'wie niet springt, is een Moskal' (een Rus) werd vol overgave gezongen op de pleinen in Lviv en later in het stadion. Zowel supporters uit Kiev als uit Donetsk lieten hun geel-blauwe keeltjes klinken. Dinamo-supporters toonden hun solidariteit met Sjachtar middels een spandoek met de tekst: laat vrede zegevieren als een sterrenhemel boven ons Donetsk.

Waar de politici in Kiev en Donetsk tegenover elkaar staan, stonden de supporters van ’s lands grootste clubs uit deze twee steden gebroederlijk op de tribune. Misschien is er hoop voor de politiek om iets van deze eensgezindheid te leren.

Mijn gekozen waardering € -

Gepko Hahn (1990) is freelance journalist en historicus. Zijn voorliefde voor sport en geschiedenis combineert hij in achtergrondverhalen en prikkelende analyses over de sportwereld. Hoewel hij houdt van feitjes en cijfers, zullen zijn artikelen geen scorebordjournalistiek zijn, maar het werk van een onderzoeksjournalist die de Code van Bordeaux hoog in het vaandel heeft staan.