Bijgekomen van keihard werken in de aanloop naar Nederland – Spanje en van het gewelddadig neergeslagen protest waarvan ik tijdens die wedstrijd elders in Salvador getuige was had ik maandag zomaar zin in iets anders – dus ging ik met mijn Braziliaanse buurman Felipe een middagje WK doen. Op naar het Fifa Fan Fest in de toeristenwijk Barra!
Hardwerkende kinderen
Voor de gelegenheid uitgedost als voetbalsupporters – ik in Oranjeshirt, hij in het rood-wit-blauw van één van Salvadors twee grote teams, Bahia – nemen we op de boulevard van Barra de verplichte selfie. Onmiddellijk komt er een jochie van een jaar of zeven op ons af. Hij verkoopt Braziliaanse vlaggetjes en wappert er een in ons gezicht. ‘Twintig real!’ roept hij.
‘Oxente!’ roep ik terug in mijn beste straatportugees. ‘Twintig real voor zo’n klein vlaggetje?’
Het jochie proest het uit van het lachen. ‘Vijf real dan,’ probeert hij nog. Nu liggen mijn buurman en ik ook in een deuk: om het feit dat de Brazilianenprijs slechts een kwart van de gringoprijs blijkt te zijn. Lachend rent het jochie ervandoor, op zoek naar minder door de wol geverfde klanten.
Hij is niet het enige kind dat hard aan het werk is. Binnen de hekken van het Fifa Fan Fest zie ik een meisje van een jaar of zes met sleutelhangertjes leuren. Dat ze hotpants in kindermaat draagt en een kanariegeel shirtje dat een van haar schouders bloot laat doet me echter vermoeden dat er iets veel ernstigers aan de hand is dan alleen maar huis-tuin-en-keukenkinderarbeid.
Buurtfeestje
Gelukkig is de aandacht van de bezoekers aan het Fifa Fan Fest niet op haar gericht, maar op een enorm tv-scherm waarop Duitsland gehakt maakt van Portugal. Veel toeschouwers zijn er niet – we schatten minder dan duizend – maar dat we hier überhaupt zitten mag een klein wonder heten. Tot een week voordat het WK begon was het namelijk onzeker of er in Salvador een Fan Fest zou zijn.
Speelsteden worden door wereldvoetbalbond Fifa contractueel verplicht om dergelijke festijnen te organiseren – niet alleen voor de lokale bevolking maar ook voor WK-toeristen die wedstrijden waarvoor ze geen kaartje hebben op een groot scherm willen zien. De armlastige gemeente Salvador had echter geen geld voor het evenement; pas op het laatste moment bleken sponsoren bereid om met geld over de brug te komen.
Meer ijsjes dan bier
Het resultaat is een uitgekleed Fan Fest dat alleen plaatsvindt op dagen waarop er in Salvador gevoetbald wordt, op dagen waarop Brazilië speelt, en op de dag van de finale. Ik ben op drukkere buurtfeesten geweest, maar de sfeer is goed: er worden meer ijsjes gegeten dan dat er bier gedronken wordt. De agenten van de oproerpolitie kijken met de handen over elkaar naar de wedstrijd of nemen met hun mobieltjes foto’s van twee fregatten van de Braziliaanse marine die verveeld voor de kust ronddobberen.
Zeker driekwart van de bezoekers aan het Fan Fest zijn Brazilianen, maar een meter of tien van ons vandaan staat een groep Duitsers, die om de een of andere reden geen kaartje voor de wedstrijd die hemelsbreed zes kilometer verderop plaatsvindt hebben weten te bemachtigen. Bij elk van de vier doelpunten die de Mannschaft scoort gaan ze uit hun dak, en hun vreugde is aanstekelijk. Nadat de wedstrijd afgelopen is houdt een waanzinnig goede percussiegroep die alleen uit vrouwen bestaat de stemming erin. Als je alle ethische en maatschappelijke vraagstukken die het toernooi oproept even wegdenkt kan het WK ook gewoon leuk zijn.
