Zekerheid is voor watjes

Crowdfunden wordt tegenwoordig voor van alles gebruikt. Het opstarten van een bedrijf of de ontwikkeling van een product. Veel mensen doneren geld voor de meest belachelijke en meest geweldige projecten. Het lijkt tegenwoordig zo vanzelfsprekend: ik doneer wat geld en koop daarmee een product, en over een paar maanden ligt het op de deurmat. Maar hoe zeker ben je hiervan?

Vorig jaar verdubbelde het aantal crowdfund-projecten in Nederland ten opzichte van 2013, zo blijkt uit onderzoek van Douw & Koren. Meer dan tweeduizend projecten kregen funding, wat goed was voor 63 miljoen euro. Meest lucratief waren de maatschappelijke projecten, zij haalden gezamenlijk ongeveer 6,5 miljoen euro op.

Wereldwijd zien we dezelfde trend. Volgens het crowdfunding-platform MobileCause werd er in 2013 5,1 miljard dollar opgehaald via crowdfunding, waarvan een derde toebehoorde aan maatschappelijke doelen.

En dat is niet raar. Nieuwsuur sprak eerder deze week met Erik Stam, hoogleraar ondernemerschap en innovatie. Hij vertelde dat crowdfunding-platformen de kansen die banken laten liggen wel pakken. Financieringen tussen de twintigduizend en 250 duizend euro zijn voor een gemiddelde bank niet interessant. Bovendien heb je veel baat bij crowdfunding als je naar de langere termijn kijkt: je bent de komende jaren niet bezig met het terugbetalen van je lening en rente zit er ook niet op. Het enige wat je hoeft te doen, is het maken van je product en deze op te sturen naar de mensen die je steunden, ofwel je klanten.

Maar lang niet alles haalt het

Je idee kan nog zo goed zijn, het is geen garantie op het behalen van je doel. Kickstarter geeft ons inzicht in de cijfers van de projecten op haar website. In totaal zijn daar 248.420 projecten gelanceerd, maar ruim 61 procent heeft haar funding niet bij elkaar gekregen. Veertien procent heeft zelfs nooit steun gekregen van de mensen op Kickstarter. Dat klinkt als weinig, maar dat zijn 32.775 projecten, een behoorlijk aantal.

Haalt een project het echter niet, dan is er nog steeds geen man over boord. In ieder geval, niet als je het project gefund hebt. Je betaalt pas als een Kickstarter haar doel behaald heeft en dat geldt voor de meeste crowdfunding-platformen.

Het gebeurt echter ook dat een project haar doel wel behaald, maar zich niet aan de regels houdt. Als jij een bepaald bedrag doneert aan een project, krijg je een reward. Dit kan een product zijn, maar bijvoorbeeld ook een t-shirt met de naam van het project er op of een vermelding op een website. Maar is het product niet op tijd af of kom je je afspraken met je backers niet na, dan zijn er gevolgen. Kickstarter wil dat je een update plaatst op de pagina met daarin een uitleg over wat je hebt gedaan en hoe je het geld hebt besteed. Daarbij is het van belang dat je eerlijk bent, al is het natuurlijk de vraag hoe je dit kunt communiceren. Heb je je reward niet gekregen? Dan moeten de mensen achter het project je je geld terug geven. Doe je een van deze dingen niet, dan volgt er legal action, aldus Kickstarter. Hoe vaak dit voorkomt, maakt de website echter niet bekend.

Zij haalden het wel

Meer dan 36 procent van de projecten heeft het doel bereikt. Volgens Kickstarter is de eerste twintig procent het belangrijkste: bijna acht van de tien projecten die meer dan twintig procent van haar doel behaalde, werd succesvol gefund.

De categorie die het vaakst tussen de 81 en 99 procent gefund werd, is Design. Maar binnen de film en video vinden we de meeste projecten die het niet gehaald hebben. Opvallend genoeg staat deze categorie wel op de tweede plaats in de lijst met projecten die het wel halen.

Waarom doneer je?

Maar waarom steunen mensen deze projecten? Als je vaker iets van mij leest, zie je dat ook ik veel bezig ben met crowdfunding. Zo wacht ik nog steeds tot mijn Rocketbook gearriveerd is (september!). Het zit hem allemaal in de soorten projecten. Er zijn veel mensen met revolutionaire ideeёn die het geld niet hebben om deze uit te voeren. Zij zoeken hun heil op websites als Kickstarter, waar het bol staat van fantastische ingevingen. Als bezoeker op zo’n website is het dan ook moeilijk om de hand op de knip te houden. Want wie wil er nu geen robot die tegen je praat? Of een leuk nieuw spel genaamd ’Exploding Kitties’. Met zo’n naam ben je meteen verkocht.

Daar ligt dan ook de zwakte, je bent snel geneigd mee te doen aan een project. Dat kan vervolgens weer uitmonden in een verslaving, waar Daniёl Verlaan ons over vertelde in Bright Ideas. Hij benoemde drie punten die zijn verslaving in stand hielden: hij is blij met veel van de producten die hij ontvangt, is blij verrast als het product op de mat ligt en het aanbod is gigantisch. Waarschijnlijk zijn dit de redenen die de meeste verslaafden aan crowdfunding steeds laat terug komen.

Crowdfunding, een leuke en gevaarlijke verslaving

Crowdfunding is een geweldige uitvinding, om alle eerder genoemde redenen. Maar het gevaar is natuurlijk dat het project niet uiteindelijk toch niet uitgevoerd wordt en je je geld niet meer terug ziet, ondanks de stappen die websites als Kickstarter hebben ondernomen. Of het blijkt uiteindelijk toch rotzooi te zijn. Die onzekerheid speelt volgens mij ook mee in het succes van crowdfunding. De spanning met of iets nu wel of niet lukt en of het precies zo is zoals je verwacht had (of beter) laat je steeds weer terug komen. Die spanning, de kleine risicofactor (want wat is nu twintig, dertig of veertig euro?) geeft onze saaie kantoor-, zater-, zon-, school- en vakantiedag net dat beetje extra. En aangezien veel projecten wel slagen, is het gemakkelijk om te denken dat de volgende beter wordt. Je blijft terugkeren, misschien wel vanwege die risicofactor. Zekerheid is voor watjes, want niets is zo leuk als een beetje spanning in je leven.

Nieuwsgierig naar een aantal van dit soort Kickstarters? Eveline Meijer schrijft over originele, innovatieve en interessante crowdfunding-projecten. Op haar kanaal op TPO Magazine vind je deze projecten.

Mijn gekozen waardering € -

Eveline Meijer is sinds 2014 werkzaam als (tech-)journalist. Op Reporters Online en op haar eigen website schrijft ze over technologie, maar kijkt voorbij de hypes.