Bulgaarse biljetten: vals of een foutje?

Het zou kunnen dat de 350.000 stembiljetten die in Bulgarije in beslag zijn genomen geen moedwillige vorm van fraude zijn, maar berusten op een fout. De politiek heeft echter de schijn tegen.

En weer zijn de Bulgaren en masse de straat op gegaan. Met het nieuws dat er aan de vooravond van de parlementsverkiezingen 350.000 stembiljetten door de autoriteiten in beslag zijn genomen is de maat voor velen wederom vol. Zowel in de hoofdstad Sofia als in de badplaats Varna gaan mensen onder meer op de weg liggen en bezetten ze het hoofdkwartier van de politieke partij GERB, die de beschuldigende vinger krijgt toegewezen.

Wat is er gebeurd? In de drukkerij 'Multiprint' in Koestinbrod werden eergisteren de stemformulieren bemachtigd. De eigenaar van de drukkerij, Jordan Bonchev, is een lid van GERB, de partij die geleid wordt door minister-president Bojko Borisov. De eigenaar van de drukkerij overlegde een contract, waarop stond dat hij 7,8 miljoen stembiljetten moest leveren voor de parlementsverkiezingen van vandaag. Hij had echter uiterlijk 8 mei alle stembiljetten moeten leveren, waardoor het achterhouden óf opnieuw drukken van 350.000 formulieren als verdacht wordt gezien. 

Drukfouten

Bonchev ontkent dat hij uit zou zijn op verkiezingsfraude. "Deze stembiljetten hebben drukfouten en dienden te worden weggegooid", meldde hij aan Bulgaarse media. "Tot die tijd zou ik ze volgens afspraak op een andere plek in de drukkerij bewaren, in een gesloten verpakking." Dat Bonchev wat het laatste punt betreft de waarheid spreekt is door de openbaar aanklager bevestigd. 

Tevens beweert Bonchev stellig dat er na 8 mei geen nieuwe stembiljetten meer zouden zijn gedrukt.

Kalmte

Terwijl de andere politieke partijen niet uit de media te slaan zijn met het veroordelen van de corrupte praktijken waar volgens hen GERB aan schuldig is en sommigen zelfs verzoeken tot uitstel, maant de Bulgaarse presiden Rosen Plevneljev tot kalmte. Volgens Plevneljev – voorheen minister in het kabinet van Borisov -moet eerst het onderzoek van de centrale kiescommissie worden afgewacht voordat de verkiezingen al vooraf als corrupt worden beschouwd. Het is vooralsnog niet bekend in hoeverre er met de stembiljetten al gesjoemeld zou zijn en/of op welke manier er vandaag op verkiezingsdag mee zou worden omgegaan.

Veel demonstranten hebben echter het idee dat er al eerder veel meer valse/foute stembiljetten zijn verspreid door het land.

Risico

Het bizarre verhaal komt grotendeels over als een ongelukkige samenloop van omstandigheden.De vraag die daarbij ook gesteld dient te worden is wat GERB te winnen zou hebben met de extra stembiljetten en vooral of de partij daadwerkelijk bereid was op een dergelijke manier te frauderen met het risico dus om 'gepakt' te worden. 

Maar de Bulgaarse politiek heeft in alle opzichten de schijn tegen. 

Watergate

Ongeacht de uitkomst van het onderzoek heeft GERB aan betrouwbaarheid onder de kiezers verloren en zal het stemmen en mogelijk de overwinning van de parlementsverkiezingen mislopen. Eind april werd het armste EU-lid nog getroffen door een eigen 'Watergate', waarbij telefoongesprekken op het hoogste niveau waren afgeluisterd en waaruit onder meer kon worden opgemaakt dat Borisov het vervelend vindt dat Bulgarije steeds meer een onafhankelijke rechtspraak dreigt te krijgen.

Daarnaast wordt Borisov verweten dat hij de corruptie en georganiseerde misdaad in zijn land niet heeft aangepakt; belangrijke redenen die de boze Bulgaren eerder in meer dan vijftien steden de straat op deden gaan (wat in eerste instantie een protest tegen hoge energieprijzen was, maar al snel evolueerde tot een demonstratie tegen het gehele politieke systeem en machtsapparaat) en Borisovs kabinet in februari onder de druk zelfs lieten bezwijken. 

Dikke pech

Bovendien kan GERB alleen de verkiezingen van vandaag goed doorstaan wanneer er een grote zege wordt geboekt. Omdat het Bulgaarse politieke landschap ernstig gefragmenteerd is heeft de centrum-rechtse partij nauwelijks steun aan andere partijen. Met enkel voormalig coalitiepartner Ataka (een nationalistische en eurosceptische partij) aan haar zijde heeft GERB geen meerderheid en zullen de socialisten in het Zuid-Oost-Europese land met de scepter zwaaien. Kortom, GERB heeft heel veel van de bijna zeven miljoen 'beschikbare' stemmen nodig om aan de macht te blijven. 

Misschien is de stembiljetten-affaire daadwerkelijk gebaseerd op een fout en niet op doelbewuste fraude, met evengoed een zeer ongelukkige uitkomst. Misschien heeft Borisov er geen schuld aan, misschien wist hij er zelf ook echt niet vanaf.

Dan heeft Borisov echter pech. Pech dat veel Bulgaren niets meer zomaar voor waarheid aannemen. 

Lees ook in dit kanaal:

"Bulgarije kiest met Nederlandse stemwijzer"
"Het verhaal van de overleden Vlam"
"Bar en boos op z'n Bulgaars"

 

Mijn gekozen waardering € -

Geert Jan Hahn is journalist en slavist. Werkte, woonde en studeerde in Kiev, Sint-Petersburg en Warschau. Voltooide Slavic Literary Studies cum laude aan de UvA. Reist, schrijft en spreekt als Oostblogger voor landelijke media. Is daarnaast bekend van zijn taalvirtuoze zege bij het tv-spel Lingo en zijn columns over de favoriete sterfleeftijd van 27 jaar.

Geef een reactie