WAAR HEBBEN WE HET OVER?
Tekst: Redactie
Goedendag allemaal, deze week beleven wij de generale repetitie van ons permablog. Het thema van de week is een in de ogen van Mark Rutte ‘idiote discussie’: de graaicultuur bij financiële instellingen en de semi(overheid). Uit Duitsland, Kenia en Frankrijk hebben wel artikelen gekregen van onze respectievelijke correspondenten Wierd Duk, Andrea Dijkstra en Willem van Ewijk. Verder duikt Ties Joosten in het hoofd van Van Olphen, schrijft Annika Elschot over de Franse acteur Gérard Depardieu en hebben we hier een column van Mark Voortman. Op woensdagmiddag vervolgen wij ons blog altijd in een deel 2, deze vindt u hier. De graaicultuur dus, deze week bij DNP.
Vanaf volgende week, als we live zijn, mag iedereen die dat wil dit permablog trouwens in zijn of haar eigen site of app in laten lopen (als u de bron erbij zet natuurlijk, en niet als u een al te malle aluhoedjes-site hebt of handelt in filmpjes en foto's van blote mensen). Hier alvast het adres van de feed: http://reportersonline.nl/onderwerpen/live/feed/.
Het Holland Financial Center (HFC), de financiële lobbyclub waar voormalig SNS-topman Sjoerd van Keulen voorzitter van was, heft zichzelf op. De politiek wil namelijk niet langer met HFC samenwerken. Verder denken Turkse media dat de opdracht voor de aanslag op de Amerikaanse ambassade in Ankara uit Nederland kwam. De aanslag werd opgeëist door het extreem-linkse DHKP-C, waarvan de leiders in Nederland wonen. De Iraanse president Ahmadinejad kreeg ten slotte een schoen naar zijn hoofd (filmpje).
'IK BEN EEN GRAAIER. BAH.'
Tekst: Mark Voortman / 6 feb – 13:00
“Ik ben wat ze noemen een graaier. Bah, alleen dat woord al. Graaier. Alsof ik een of andere viespeuk ben die vrouwelijke collega’s in het voorbijgaan op de billen tikt en er een seksistische opmerking achteraan smijt. Nee. Ik ben een hardwerkende man, met veel verantwoordelijkheidsgevoel en het talent om gecompliceerde organisaties te leiden. Maar zo word ik niet meer gezien. Ik ben een boeman geworden, een kop van jut. Op wie mensen hun persoonlijke frustraties kunnen afreageren. Mensen die vanachter computers verwensingen de wereld insturen. Parasieten zijn het, zij moeten aangepakt worden.
“Maar ja, we wonen in Nederland. Waar men geobsedeerd is door wat de buurman verdient. Waar men anderen geen succes gunt. Het succes waar ik zelf keihard voor heb gewerkt. Jarenlang heeft het mij gekost om te komen waar ik ben. Het heeft me mijn sociale leven gekost, mijn huwelijk, ik zag mijn collega’s vaker dan mijn kinderen. Ik heb harder gewerkt dan elke imbeciel die mij niet gehinderd door enige kennis van zaken een graaier noemt. Ik heb uit dezelfde kapitalistische hand gevreten als jullie. En omdat jullie het nu minder gaat moet ik ook maar inleveren? Bekijk het.
“De jaren negentig, dat waren nog eens tijden. Toen hadden directies van grote bedrijven aanzien, we waren sterren. We groeiden en groeiden, maakten meer en meer winst en jullie vonden het geweldig. Wij waren de motor van samenleving, het voedsel. De overheid verdient geen geld voor ons land hoor, die int alleen belasting. Goede bedrijven, daar moeten we het van hebben. En voor goede bedrijven heb je goede mensen nodig. En goede mensen kosten geld.
“Buitenlandse collega-directeuren lachen om mijn salaris. Dan zal ik ook wel niet zo goed zijn, beschimpen zij mij. Terwijl ik elke dag met hart en ziel de verantwoordelijkheid draag voor honderden werknemers. Waarvan ik niet eens precies weet wat ze uitspoken, maar waar ik wel voor ga staan als de stormwind opsteekt. Mensen zoals jullie.
“Worden jullie er beter van als ik minder ga verdienen? Nee, tuurlijk niet. Aan jullie situatie verandert het niks. Maar omdat jullie moeten inleveren, moet ik het ook. Het is afgunst, pure afgunst. Ik moet steeds harder werken om dezelfde resultaten te bereiken en zou daar steeds minder voor beloond worden? Zeg eens eerlijk, zou u dat doen? Ga eens een dag in mijn schoenen staan, jullie zouden het niet volhouden. De druk, de verantwoordelijkheid. Dat vraagt wat van je. Dat kan niet iedereen, dat vraagt unieke talenten. En die heb ik toevallig, kan ik daar wat aan doen? Ik ben mijn salaris dubbel en dwars waard. Meer zelfs.
Jullie lagen aan mijn voeten toen het goed ging. En ik gaf waar jullie om vroegen, smeekten. Meer, meer, meer en meer.
“Jullie lagen aan mijn voeten toen het goed ging. Tilden mij steeds hoger. En ik gaf waar jullie om vroegen, smeekten. Ik bezorgde jullie elk kwartaal meer, meer, meer en meer. Jullie smulden van de rendementen. En nu is het mijn schuld dat het allemaal iets minder gaat? Het is jullie schuld. Jullie zijn net zo rot als de vis waar jullie mij voor uitmaken. Nog rotter zelfs.
“Bovendien, die zes ton die ik volgens de media zou verdienen, daar klopt helemaal niks van. Ik verdien slechts twee ton, de rest is wachtgeld voor de komende vijf jaar. Geld dat ik waarschijnlijk niet eens ga krijgen. Maakt ook niet uit, het is mij wel best. Ik laat het redden van onze economie wel over aan de echte slimme koppen van dit land. De mensen die thuis op de bank zitten, met hun bijstand en korting op dit en dat. Mensen die weigeren te gaan werken, omdat ze voor niks doen bijna hetzelfde krijgen. Die gemakken betaal ik hoor. Dat u dat even beseft. Ik betaal bijna vijftig procent belasting over het geld waar ik hard voor werk, zodat jullie vanuit de luie stoel kunnen kankeren op alles wat er fout is aan deze wereld. Ik vind het wel goed. Ik poets mijn jacht op en zet koers naar een zonniger oord. Succes zonder mij.”
In Denemarken is een aanslag op Lars Hedegaard, islamcriticus en ‘goede vriend’ van Geert Wilders, mislukt. De dader schoot mis. Ondertussen staakte een aantal EU-ambtenaren vandaag tegen de nieuwe meerjarenbegroting. Tenslotte maakte Louis van Gaal zijn opstelling voor de oefeninterland tegen Italië bekend. Van de elf basisspelers maakte alleen Robin van Persie speelminuten tijdens het EK.
MACHTELOZE WOEDE? KIJK NAAR DE NICHES!
Tekst: Ties Joosten / 5 feb – 16:00
Machteloze woede. Dat is het gevoel dat zich afgelopen vrijdagochtend van mij meester maakte toen bekend werd dat wéér een bank van de ondergang gered moest worden. Woede omdat duidelijk werd dat de financiële sector na vier jaar kredietcrisis geen zier verbeterd is. En machteloosheid omdat, tja, wat moeten we nou? Moeten we opnieuw met z’n allen een plein occupyen? Dat hielp twee jaar geleden ook al niet. Oproepen tot een bankrun? Waarschijnlijk worden de problemen daar alleen maar groter van en het is bovendien strafbaar. Bankiers die zich niet gedragen van de Zuidas afknuppelen? Ook niet echt de geciviliseerde samenleving waarin ik wil wonen. En het verantwoordelijk houden van bankiers aan onze politici overlaten? Die sturen Dion Graus op ze af… Voor individuele burgers is het ongelofelijk lastig om invloed uit te oefenen op de financiële industrie. Want hoe vervang je, om met de woorden van Joris Luyendijk te spreken, “mid-air beide motoren van een vliegtuig?”
Toch zijn er opties om het systeem bij te sturen. Vooral het sinds een jaar of tien opkomende onderzoeksgebied van de transitiewetenschap biedt hierbij handvatten. “De transitietheorie onderscheidt in principe drie niveaus waarop een systeem opereert”, legt Rick Bosman van onderzoeksbureau Drift uit. “Het landschapsniveau, een regime-niveau en een niche-niveau. Op dat eerste niveau opereert ons economische, kapitalistische systeem. Je ziet dat de financiële crisis daar nu een flinke schok veroorzaakt.”
De bestuurders van banken opereren op het niveau van het regime. Zo wijst Bosman op deze Tegenlicht-documentaire waarin duidelijk wordt dat bankiers er een dominante culturele code op nahouden. “Korte termijn-winsten en snel geld verdienen staan centraal. Zelfs het taalgebruik is hierop aangepast: klanten worden ‘muppets’ genoemd.” Volgens Bosman valt van deze groep dan ook weinig verandering te verwachten. “Zij hebben juist baat bij de huidige maatschappelijke inrichting.”
Voor echte verandering moet volgens Bosman dan ook gekeken worden naar niche-spelers. Die zijn er in alle soorten en maten. “Je hebt radicale niches die het bestaande systeem fundamenteel ter discussie stellen, en bedrijven die dichter tegen het bestaande systeem aanzitten en daardoor wellicht makkelijker implementeerbaar zijn”, zegt Bosman. De Triodos-bank, die alleen maar investeert in projecten die economisch en ecologisch duurzaam zijn, is een voorbeeld van een speler waarnaar het relatief eenvoudig overstappen is. Een voorbeeld van een wat radicalere niche zijn de vele crowdfundingsinitiatieven die de laatste tijd uit de grond schieten. Soms kan je hier je geld uitlenen waarna je aandelen in het bedrijf, rente of een deel van de winst krijgt. Zo kunnen burgers de bankiers omzeilen. Voorbeelden van een radicale niche die het hele economische systeem ter discussie stelt zijn de Time Dollars, een munteenheid die gebaseerd is op tijd.
Voor welk alternatief je ook zou willen kiezen, Bosman spoort aan het nu te doen. “De geschiedenis leert dat nichespelers juist op momenten dat er sprake is van een stevige schok op het landschapsniveau over de flexibiliteit en innovatiekracht beschikken om regimespelers omver te werpen of tot verandering te dwingen. De financiële sector bevindt zich na de hypotheekcrisis, de kredietcrisis en de eurocrisis in zo’n schok. De tijd om naar niches te kijken is dan ook nu.”
DEPARDIEU HEEFT Z'N PORTIE WEL GEHAD, VINDT HIJ
Tekst: Annika Elschot / 5 feb – 14:00
Je hoeft geen topman te zijn om een topsalaris te hebben, ook als acteur valt een aardig zakcentje te verdienen. De Fransman Gérard Depardieu behoort tot de best betaalde filmacteurs van de wereld. Depardieu was echter de laatste tijd meer in de media te zien dan op het witte doek.
Depardieu leverde zijn Franse paspoort in en verhuisde naar België, want de acteur zat niet te wachten op de 75 procent belasting die hij zou moeten gaan betalen van de Franse regering, omdat hij tot de rijksten behoort. In België is de belasting maximaal 50 procent. De acteur heeft nog geen Belgisch paspoort maar wel een Russisch, die kreeg hij cadeau van president Vladimir Poetin. Depardieu heeft geen Begisch paspoort nodig om het Belgische belastingtarief te betalen, zolang hij minstens 180 dagen per jaar in België verblijft.
Maakt dit van Depardieu een graaier? In een open brief aan het zondagsblad Journal du Dimanche reageert hij geërgerd op de uitspraak van de premier die zijn besluit om te verhuizen ‘zielig’ noemt.
Ik heb in de afgelopen 45 jaar 145 miljoen euro aan belastingen betaald. Ik betaal voor 80 personen belasting.
Gérard Depardieu, acteur
In de brief richt de acteur zich direct tot de premier: "hier is mijn paspoort en je mag mijn AOW ook hebben, heb ik nog nooit gebruik van gemaakt.” Hoe rijk Gérard Depardieu precies is weten we niet, omdat hij zijn jaarrekeningen zelden publiceert. Volgens Le Figaro kun je hem vergelijken met de Amerikaanse filmster Robert De Niro. Die staat aan het hoofd van een imperium, met restaurants en een hotel in New York. In Parijs bezit Depardieu een wijnbar, twee luxe-restaurants, een vishandel en een speciaalzaak in Japanse delicatessen. Daarnaast bezit hij wijngaarden in de Bourgogne, de Médoc, de Hérault, de Maghreb en in Oost-Europa en in Zuid-Amerika.
Misschien is Gérard voor niks verhuisd. Eind december heeft het Constitutionele Hof in Frankrijk de maatregel voor belastingverhoging verworpen, omdat de betreffende huishoudens onevenredig worden belast zonder goede reden. Maar daarmee is de kous nog niet af. De Franse regering wil nog steeds dat de rijken op een of andere manier moeten inleveren, om op deze manier het begrotingstekort terug te dringen van 3,5 procent naar 3 procent van het bruto nationaal product. In juni 2012 bedroeg het begrotingstekort 56,7 miljard euro. In totaal wil Frankrijk 10 miljard bezuinigen op de begroting in 2013 en in 2017 moet het tekort helemaal zijn weggewerkt. De heffing op de rijken moet zo’n 300 miljoen euro per jaar opleveren.
Pieter van Vollenhoven in de bocht. Volgens hem zouden agenten voortaan zelf de hoogte van een boete moeten bepalen. Zo neemt, denkt hij, hun gezag toe in Nederland. In de ogen van buitenlandse toeristen is ons land overigens nog steeds tolerant, vriendelijk en gastvrij. Terwijl de Franse premier Hollande in een toespraak pleit voor meer integratie en meer solidariteit in Europa, wil het CDA in Nederland de macht van Brussel juist terugdringen en vindt SP-europarlementariër Dennis de Jong dat het afgelopen moet zijn met de riante vergoedingen die hij en zijn collega’s ontvangen.
RIJK? MERCI!
Tekst: Willem van Ewijk / 5 feb – 10:30
Vlak nadat de Franse acteur Gérard Depardieu van de Russische president Poetin een Russisch paspoort overhandigt kreeg, keurde de Grondwettelijke Raad van Frankrijk de zogenaamde ‘rijkenbelasting’ af. De dreiging van extra belastingen was voor Depardieu één van de redenen het land te verlaten. Volgens de Grondwettelijke Raad zou het voorstel ingaan tegen het gelijkheidsbeginsel, confiscatoir zijn en bovendien onrechtmatig omdat het individuen belast in plaats van huishoudens. Het voorstel om inkomens van boven de 1 miljoen euro voor 75 procent te belasten was één van de belangrijkste verkiezingsbeloftes van François Hollande. Een maatregel die 300 miljoen euro op zou moeten brengen en dus puur symbolisch is – voor het ongeveer 60 miljard miljard euro bedragende begrotingsstekort zou het weinig uitmaken.
Door de afwijzing was er weinig meer over van het linkse programma van François Hollande. Na het verhogen van de BTW en het aarzelen een sterke splitsing tussen spaarbanken en investeringsbanken in de nieuwe bankenwet vast te leggen zou links Frankrijk het beter bij Jean-Luc Mélenchon moeten zoeken. Deze zei begin januari, tijdens een lang tv debat met Hollande’s minister van Begroting Jérôme Cahuzac, dat er van ware solidaire belastingverhoging niets terecht kwam met de regering Hollande.
Cahuzac verdedigde zich door te zeggen dat er een nieuwe schijf van inkomensbelasting van 45% was gecreëerd en dat de schijf van 75% in een verbeterd wetsvoorstel alsnog zal worden ingevoerd. Als antwoord hierop liet Mélenchon, die tijdens de presidentsverkiezingen van 6 mei vorig jaar nog elf procent van de stemmen kreeg, zijn ambitieuze programma zien om de graaicultuur in Frankrijk tot een einde te brengen. De leider van het Front de Gauche wil in totaal veertien schijven inkomensbelasting, tot een hoogste schijf die voor honderd procent wordt belast. Hiermee wordt een maximum inkomen gecreëerd – een idee dat stamt uit 1789. Het maximum inkomen zou twintig keer dat van het minimaal inkomen in hetzelfde bedrijf mogen zijn. Mélenchon schat dat in op zo’n 360 000 euro per jaar. Verdient een directeur meer dan het maximum inkomen, dan wordt dit voor honderd procent belast. Deze belastingverhoging moet veel beter worden voorbereid dan de 75% van Hollande die uit onwil op een hoekje van de tafel zou zijn gekrabbeld.
Belastingverhogingen
De kritiek van Mélenchon ten spijt, Hollande hervormt het Franse belastingstelsel wel degelijk. Zo zal inkomen uit vermogen net zo zwaar worden belast als inkomen uit arbeid. Ook zal de zogenaamde solidariteitsbelasting worden uitgebreid – deze directe vermogensbelasting is in 1981 ingesteld door de socialistische president François Mitterand. Door de hervorming zouden nu ook huishoudens met een vermogen vanaf 800.000 euro in aanmerking komen, tegenover de voormalige drempel van 1,3 miljoen. De hervorming van de solidariteitsbelasting moet in 2013 veel meer opbrengen dan de ‘rijkenbelasting’, namelijk zo’n 3 miljard euro, waarmee de totaalopbrengst komt op zo’n 5,5 miljard.
Zie hier een overzicht van andere belastingverhogingen die dit jaar in zullen gaan.
Afgelopen maandag werd bekend dat de Franse minister van Financiën, Pierre Moscovici, binnen drie weken het nieuwe voorstel zal presenteren om de belastingen voor inkomens van boven de 1 miljoen euro voor 75% te belasten. De minister zou de richtlijnen van de Grondwettelijke Raad opvolgen en naar alle waarschijnlijkheid huishoudens in plaats van individuen gaan belasten.
"Het is logisch dat (…) zij die veel geld verdienen tijdens een uitzonderlijke periode een uitzonderlijke bijdrage leveren," aldus Moscovici op de Franse televisie. Maar steeds minder Fransen geloven nog in de woorden van de minister. Volgens een peiling van het bureau IFOP zou nog maar 53% van de Fransen willen dat de wet wordt aangenomen, tegenover 60% in september. De redenen hiervoor zouden de censuur door de Grondwettelijke Raad en het vertrek van Gérard Depardieu zijn.
Voor het eerst sinds haar operatie heeft het Pakistaanse vrijheidsstrijdertje Malala de wereld toegesproken. Bekijk het filmpje hier. Ondertussen werd bekend dat Poetin, president van het enige Europese land waar de homorechten verslechteren, naar Nederland komt. Wielrenner Johnny Hoogerland is tenslotte ‘opgelucht’ met bot- en ribbenbreuken en een gekneusde lever.
GROTE DUITSE GRAAIER
Tekst: Wierd Duk / 4 feb – 16:00
Peer Steinbrück, kanselierskandidaat voor de Duitse SPD en geboren in Hamburg in januari 1947, is een echte Noord-Duitser. Je hoort het aan dat typische noordelijke, beetje monotone accent van hem en je merkt het, volgens Duitsers die het weten kunnen, aan z’n weinig omfloerste manier van doen. Peer Steinbrück is het type dat koppig z’n zin doordrijft en met plezier provoceert als hij vindt dat mensen hem lastig vallen.
Steinbrück is de laatste tijd nogal eens lastig gevallen. Vooral door vertegenwoordigers van de media, die van hem willen weten hoe hij, als sociaal-democraat, zijn bijverdiensten van in totaal zo`n 2 miljoen euro rechtvaardigt. Als lid van de Bondsdag verdient Steinbrück maandelijks een slordige 8000 euro, plus 4000 euro onkostenvergoeding. Maar als spreker over – vooral –financieel-economische zaken verdiende hij de afgelopen jaren het veelvoudige. Voor een lezing ving de econoom zelfs 250.000 euro. En laten Duitse parlementariers nou hun bijverdiensten mogen houden.
Gemiddeld kreeg Steinbrück per optreden 14.065 euro, berekende Bild, waarvan na belastingen 7314 euro overblijft. Met 89 speeches in drie jaar kwam Steinbrück rond de 1,2 miljoen euro uit. De overige acht ton verdiende hij met boekhonoraria en als lid van de raad van toezicht van staalconcern ThyssenKrupp .
Peer Steinbrück is dankzij al dat hardnekkige bijklussen inmiddels dus een vermogend man. Maar als lijsttrekker voor de sociaal-democratische SPD, de partij die sociale rechtvaardigheid predikt, lijkt het niet verstandig om je erop voor te staan rijk te zijn. Toch deed Steinbrück dit impliciet, door er bijvoorbeeld op de wijzen dat de Duitse bondskanselier met een jaarinkomen van driehonderdduizend euro in zijn ogen veel te weinig verdient ’gezien de inspanningen en de verantwoordelijkheden die aan de baan zijn verbonden’. Bovendien bekende hij z’n neus op te halen voor een goedkope fles wijn van 5 euro.
Echt tactisch was Steinbrücks optreden niet en in zijn verweer op de vragen over zijn bijverdiensten klinkt hij niet zelden sarcastisch. Het zal ongetwijfeld die beruchte plompe Noordduitse directheid zijn, waarmee Peer Steinbrück de kritiek pareert op zijn gegraai – want zo kijken de meeste Duitsers naar Steinbrücks private klusbedrijf. Maar politiek handig is het allemaal niet. Tegenover CDU-bondskanselier Angela Merkel, die weliswaar heel saai is maar ook onberispelijk, legt Steinbrück het in de peilingen dan ook verschrikkelijk af, vele tientallen procentpunten loopt hij op Merkel achter. Maar de sociaal-democraat, die al deelstaat-minister-president was en minister in een eerder Bondskabinet, is gepokt en gemazeld in de politiek. Hij weet dat er tot 22 september, als de Bondsdagverkiezingen op de agenda staan, nog bijna acht maanden te gaan zijn. Genoeg tijd om het imago van ’grote Duitse graaier’ van zich af te schudden en zich alsnog op te werpen als de enige, oprechte vertegenwoordiger van de kleine Duitse man.
HET HOOFD VAN VAN OLPHEN
Tekst: Ties Joosten / 4 feb – 14:00
Afgelopen vrijdagmiddag werd bekend gemaakt dat de nieuwe topman van het afgelopen vrijdagochtend genationaliseerde SNS Reaal vijfenhalve ton per jaar gaat verdienen. Dit nieuws schoot mij in het verkeerde keelgat: de redding van de bank had met 3,7 miljard euro al meer gekost dan de bezuinigingen op de zorg en ontwikkelingssamenwerking bij elkaar. Waarom krijgt Gerard van Olphen, die toch een soort ambtenaar wordt, dan ook nog driemaal het salaris van Rutte? Vrijdagavond schreef ik hierover een boos opiniestuk, waarin ik verschillende krachttermen gebruikte en de nieuwe SNS-topman consequent ‘ridder Van Olphen’ noem.
Toen herinnerde ik me dit filmpje. Hierin roept schrijver en filosoof Roman Krznaric expliciet op tot empathie met bankiers, om zo tot meer wederzijds begrip te komen. Ook journalist Joris Luyendijk riep al eens op tot het knuffelen van bankiers, om iets te doen aan het gevoel van veel financiële topmensen dat zij de paria van de samenleving zijn. Ik heb daarom mijn woedende opiniestuk gewist. In plaats daarvan wil ik begrijpen waarom je een salaris van 550.000 euro accepteert van een bank die nog diezelfde dag voor miljarden gered moest worden. Zonder boos te worden: hoe werkt dat in zo’n hoofd?
De eerste mogelijkheid is natuurlijk dat die jaarlijkse vijf ton gewoon op gaan. Een man als Van Olphen heeft vast een groot huis met een fikse hypotheek, kinderen die een ongetwijfeld dure opleiding volgen en hij gaat vast regelmatig luxe op vakantie (en terecht, iemand met de verantwoordelijkheid over miljarden euro’s, miljoenen spaarders en duizenden werknemers moet zich af en toe goed kunnen ontspannen). Tel daarbij één of meer auto’s, een paar dure maatpakken (ook gewoon een levensbehoefte voor Van Olphen) en wat andere producten op (horloge, smartphones, breedbeeld) en je zit zo aan de vijfenhalve ton per jaar. Gerard van Olphen leverde al bijna twee derde van zijn salaris bij Achmea in om bij SNS Reaal aan de slag te kunnen gaan, en misschien moet hij bij een nog verdere loonsverlaging dusdanig in zijn uitgavenpatroon snijden dat het hem energie kost. Energie die hij dan niet meer in SNS kan steken.
Een tweede mogelijkheid is dat Van Olphen deel uitmaakt van een bepaalde culturele subgroep waar van de deelnemers verwacht wordt dat ze een bepaald minimuminkomen verdienen. Die vijfenhalve ton is dan niet per se nodig om spullen te kopen, maar wel om er een bepaalde status en identiteit aan te ontlenen. We kunnen Van Olphen natuurlijk wel vragen om deze cultuur te doorbreken, maar ook dit zal hem energie kosten en een bepaalde discomfort met zich meebrengen, wat ten koste zou kunnen gaan van de leiding aan SNS Reaal.
Een derde mogelijkheid is dat een zo hoog mogelijk salaris voor jezelf eisen onlosmakelijk verbonden is met een goede bankier zijn. Het zijn twee kanten van dezelfde medaille: een goede bankier graait, iemand die niet graait kan geen goede bankier zijn. Ook geen vreemde gedachte: het is nog altijd de belangrijkste taak van een bankdirecteur om zo veel mogelijk winst te maken. Heel opvallend is het dan niet dat een goede bankdirecteur dit principe ook op zijn eigen situatie toepast.
Een vierde mogelijkheid is dat Van Olphen vindt dat zijn baan gewoon zwaarder is dan die van bijvoorbeeld Mark Rutte, Barack Obama, Mario Draghi of Ben Bernarke. Zijn baan is daarnaast een stúk zwaarder dan die van een baliemedewerker van de SNS of een verpleegkundige in een verzorgingshuis. Het salaris dat hij krijgt is conform deze extra zwaarte. Met andere woorden: de salarispiramide is in de ogen van Van Olphen principieel rechtvaardig.
Een laatste mogelijkheid is dat Van Olphen de verdeling van inkomens ziet als een spel, en dat hij eenvoudigweg heel goed is in het spelen van dit spelletje. Er zit nu eenmaal een aap op de bovenste rots, en Van Olphen kan er weinig aan doen dat hij goed is in bergklimmen. De ‘schuld’ van zijn hoge salaris – als die er al is – ligt dan meer bij de zwakte van anderen dan bij de kracht van Van Olphen zelf.
In het hoofd van Van Olphen zal niet één van bovenstaande mogelijkheden de belangrijkste zijn, maar zullen verschillende motieven – net als bij de meeste mensen – door elkaar heen lopen. Hij vindt zowel systematische als persoonlijke rechtvaardiging voor zijn hoge salaris en het geld gaat op aan status en spullen. Begrijpelijk. Mijn enige probleem is alleen dat ik hier slechts de laagste vorm van empathie voor kan opbrengen: medelijden.
Omkoping in het betaald voetbal: volgens Europol zijn meer dan 380 wedstrijden in ondermeer de Champions League, bij EK- en bij WK-kwalificatietoernooien besmet. Minister Blok (wonen) maakte daarnaast bekend dat veertien woningcorporaties onder verscherpt financieel toezicht staan. Ondertussen zijn de WW-uitkeringen in de randstand bijna verdubbeld.
GRAAIEN IN KENIA
Tekst: Redactie / 4 feb – 11:30
Onze correspondent in Kenia @AndreaDijkstra twittert :
#Kenyan MPs earn 30% more than their UK counterparts, the Kenyan president 10% more than the US president…and these are absolute numbers..
Ze zegt: “Het is echt schokkend hoeveel de Keniaanse president en parlementariërs verdienen in vergelijking met collega’s in Groot-Brittannië en de VS.”
Zie ook dit interessante artikel in The Guardian: “Dit speelt een grote rol in de verkiezingen van 4 maart a.s. Als je wint heb jij (en je hele stam) de pot met goud. Verlies je, dan heb je niets. Daarom ‘vechten’ mensen hier ook letterlijk om.”
TOP 10 BESTBETAALDE WERELDLEIDERS
Tekst: Annika Elschot / 4 feb – 10:45
Als Rutte al 3000 EU-ambtenaren boven hem heeft zitten, dan is het niet zo gek dat hij ook niet terug te vinden is in de top tien bestbetaalde wereldleiders. The Huffington Post maakte vorig jaar een lijstje. De Britse leider mag zich nog gelukkig prijzen met de tiende plaats, onze eigen premier Rutte zit daar met een salaris van 144.000 euro per jaar nog 30.000 euro onder.
1. Helemaal bovenaan staat de Singaporese Lee Hsien Loong. Vorig jaar verdiende Loong ruim 1,8 miljoen euro per jaar (3 miljoen Signaporese dollars), maar de oppositie was het daar niet mee eens waardoor hij halverwege het jaar 36 procent moest inleveren. Dat was niet genoeg om hem van de eerste plaats te stoten en hij hield nog een vergoeding van 1,2 miljoen euro over.
2. Het salaris van de president van de Chinese stadstaat Hongkong, Donald Tsang, vorig jaar was 420.000 euro, terwijl de Chinese president 10.000 dollar per jaar ontvangt.
3. De Australische premier Julia Gillard kreeg een salarisverhoging van 114.000 euro, wat haar brengt op een salaris van 481.000 euro.
4. De premier van Kenia, Raila Odinga, verdiende in 2012 327.000 euro, 240 keer het BNP per inwoner van Kenia, naar verhouding maakt dat Odinga de bestverdienende wereldleider.
5. President Barack Obama, van de Verenigde Staten ontvangt jaarlijks ruim 300.000 euro, plus bijna 40.000 euro aan zakgeld dat enkel voor officiële doeleinden gebruikt mag worden.
6. De Duitse bondskanselier Angela Merkel had in 2012 een salaris van ruim 230.000 euro, maar met een opslag van 5,7 procent voor Duitse bewindslieden in mei kan daar nog zo’n 750 euro per maand bij opgeteld worden.
7. De Franse oud-president Nicolas Sarkozy en Angela Merkel verdienen zonder Angela’s opslag evenveel, 230.000 euro.
8. De Canadese premier Stephen Harper verdiende in 2012, 226.000 euro, zeven keer zoveel dan de gemiddelde werknemer in Canada. Dit leverde veel kritiek op.
9. Enda Kenny, de minister-president van Ierland ging er 14.000 euro op achteruit in 2012 en ontving 200.000 euro.
10. Onderaan staat de Britse premier David Cameron, met 174.000 euro.
ONDERWERP VAN DE WEEK: GRAAIEN
Tekst: Ties Joosten / 4 feb – 10:30
Goedemiddag allemaal, we openen deze week met een ‘idiote discussie.’ Met die kwalificatie deed Mark Rutte vrijdagmiddag namelijk alle vragen af over het salaris van Gerard van Olphen, de nieuwe bestuursvoorzitter van nieuwbakken staatsbank SNS Reaal. Die gaat 550.000 euro verdienen, en volgens Rutte moet je “bereid zijn dit soort bedragen te betalen, anders krijg je niet de juiste mensen.”
Van Olphen verdient daarmee driemaal meer dan de minister-president zelf, heeft een hoger salaris dan dat van de voorzitters van de Amerikaanse (Ben Bernanke) en de Europese (Mario Draghi) Centrale Bank bij elkaar opgeteld en wordt zelfs beter betaald dan president Obama. Van de andere kant: Van Olphen verdiende als bestuurslid van Achmea anderhalf miljoen euro per jaar en leverde dus bijna twee derde van zijn salaris in om bij SNS aan de slag te gaan. Het is dus de vraag of Van Olphen nu een typische ‘graaier aan de top’ is of juist ridderlijk akkoord gaat met een fikse salariskorting.
Het stellen van deze vraag vinden wij echter allerminst ‘idioot’. De graaicultuur bij financiële instellingen en bij de (semi)overheid zijn namelijk al jarenlang onderwerp van debat. Ze wordt verantwoordelijk gehouden voor alles van de financiële crisis in Europa tot een groeiend gevoel van wantrouwen van de kiezer ten opzichte van de bestuurlijke elite. En zelfs geweld tegen ambulancepersoneel, treinconducteurs en voetbalgrensrechters zou te maken hebben met het slechte morele voorbeeld dat graaiende topbestuurders geven.
De graaicultuur dus. Wat is het precies en hoe komen we ervan af? Hoe groot is de Nederlandse en volkswoede ten opzichte van graaiende bestuurders en hoe wordt dat in het buitenland beleefd? Moeten bonussen met terugwerkende kracht kunnen worden afgepakt? En wat is eigenlijk wél een redelijk salaris voor een bankdirecteur? Deze vragen staan tijdens de generale repetitie van ons permablog centraal. Gastbijdragen, reacties, opmerkingen en kritiek zijn via ons Twitter-kanaal of op Facebook van harte welkom!
EURO’S, EURO’S, EURO’S
Tekst: Redactie / 4 feb – 10:30
Zo’n 3000 EU-ambtenaren krijgen een hoger salaris dan Mark Rutte. De Nederlandse minister-president verdient 144.000 euro per jaar. Netto ligt het aantal Europese ambtenaren dat boven dat bedrag uitkomt nog hoger, zo blijkt uit antwoorden van minister Frans Timmermans van Buitenlandse Zaken en minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken op vragen van CDA-Kamerlid Pieter Omzigt.
De ministers zeggen dat het kabinet inzet op ‘versobering van de salarissen en vergoedingen voor Europese ambtenaren’.
De ongeveer 50.000 Europese ambtenaren betalen 5,5 procent minder belasting dan in 2012, omdat de zogenaamde ‘solidariteitsheffing’ is afgeschaft. Omzigt: “Hier gaat de belasting omhoog en de pensioenen omlaag, terwijl daar de belasting juist daalt. Volgens mij ben je dan verkeerd bezig.” Hij wil snel actie van Rutte.
Ook in Duitsland is enige ophef ontstaan over de Europese grootverdieners die meer salaris ontvangen dan Kanzlerin Angela Merkel.
Het bericht Graaicultuur – deel 1 verscheen eerst op DNP.
Waardeer dit artikel!
Dit artikel las je gratis. Vond je het de moeite waard? Dan kun je jouw waardering laten zien door de auteur een kleine bijdrage te geven. Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand te houden.