Waarom ben je Nederlands gaan studeren?
Je denkt dat je de taal waarin je opgroeit kent, maar als je dan gaat analyseren op zinsconstructie, uitspraak en opbouw, dan is er nog zoveel te ontdekken. Dat vind ik fascinerend. En ik houd daarnaast zelf erg van schrijven. Een paar jaar geleden ben ik een blog begonnen over hardlopen. Die is inmiddels uitgegroeid tot een blog over allerlei onderwerpen die me in het leven bezighouden. En alhoewel ik op dit punt in mijn studie nog geen stage hoef te lopen, heb ik een plek geregeld bij Blendle/Cafeyn, waar ik nu bijna fulltime bezig ben en heel veel opsteek.
En nu ben je dus ook begonnen met Arabisch leren.
Ja, mijn broer en ouders spreken allemaal al Arabisch. Vroeger mochten mijn broer en ik zelf kiezen wat we wilden doen. Hij ging Arabisch leren, ik ging een Nederlands boek lezen, dat vond ik veel leuker. Ik heb het wel vaak geprobeerd op te pakken. M’n vader gaf vroeger ook les als docent Arabisch. Hij heeft me een aantal keer les proberen te geven, maar dan zaten we aan tafel en was het veel te gezellig. Dus van daadwerkelijk Arabisch leren kwam weinig terecht. Daarom ben ik gaan kijken naar een taalschool. De motivatie komt nu echt uit mezelf. Alles loopt nu goed in m’n leven, dus ik heb er de ruimte voor. En m’n vader helpt wel af en toe als ik vragen heb.
Wat spreken je ouders?
Mijn ouders kunnen allebei Arabisch en Frans. Maar omdat m’n broer en ik hier in Nederlands zijn opgegroeid lag de focus op het Nederlands. Mijn vader komt uit Chefchaouen, de blauwe stad, mijn moeder uit Rabat. Maar ze hebben elkaar hier in Nederland leren kennen. In Marokko was het destijds zo dat als je de Pabo had gehaald, dat je niet verder mocht studeren, omdat er een lerarentekort in het land was. Dus je moest aan het werk, maar mijn vader wilde doorstuderen. Tijdens een reis door Europa ontmoette hij iemand in de trein die zei: ‘waarom ga je niet in Nederland studeren?’. Zo gezegd, zo gedaan. Toen is hij hier gaan studeren en kon hij hier ook Arabische les geven. Toevallig aan dezelfde school waar hij nu nog werkt. Hij heeft Arabische Taal en Cultuur gestudeerd aan de UvA. Mijn moeder werkte voor een reisbureau en zou hier twee jaar komen werken. Ze hebben elkaar ontmoet toen mijn moeder iets op de brievenbus gooide. Daar raakten ze aan de praat. Een jaar later zijn ze getrouwd. En toen hebben ze besloten om hier voor altijd te blijven.
Wat spreken jullie thuis met elkaar?
Thuis wordt er een mengeling van Marokkaans en Nederlands gepraat. Toen mijn broer en ik werden geboren zijn mijn ouders in Almere gaan wonen. Mijn broer studeert nu rechten. En ik ben een paar maanden geleden naar Amsterdam verhuisd. Als je in Almere woont heb je geen idee wat er in Amsterdam over je gezegd wordt. Pas nu ik hier woon, hoor ik wat het imago van Almere is, haha.
Mijn vader is basisschool-directeur in Amsterdam. Vroeger was het een zwarte school. Er mochten ook Nederlandse kinderen op, maar die kwamen niet. Maar langzamerhand is het steeds gemengder geworden, nu is het van alle markten thuis. Voordeel voor mijn vader is dat hij makkelijk kan bemiddelen tussen de verschillende culturen. De buitenlandse ouders hebben het vertrouwen dat ze bij hem terecht kunnen. Hij is erg gepassioneerd in zijn werk, al gaat er veel tijd in zitten.
Fijn als er zulke mensen zijn die een brugfunctie kunnen vervullen.
Ja, precies. Zelf ben ik toen ik in Amsterdam kwam wonen Nederlandse bijles gaan geven op een basisschool in west. Daar wonen veel allochtone kinderen met een taalachterstand, en ik wilde graag een voorbeeldfunctie voor ze kunnen vervullen. Ik ben blij dat ik me in het verleden vooral op het Nederlands heb gefocust. Daar heb ik nu een hoop profijt van. Maar nu ik alsnog Arabisch wil gaan leren denk ik: ‘ik had het efficiënter kunnen aanpakken’, haha.
Maar je hebt dan wel veel aan het Marokkaans met Arabisch leren?
Nee, integendeel. Mijn Marokkaans is vloeiend, maar de betekenis van veel woorden is in het Arabisch totaal verschillend. En dat schakelen is erg lastig. In de les heb ik al een paar keer iets gezegd dat totaal niet klopt. Het schrift is hetzelfde, dus het schrijven en lezen gaat goed. Maar het vocabulaire is een ramp.
Dus het Marokkaans en Arabisch zijn twee verschillende talen, maar het schrift is wel hetzelfde?
Ja klopt. Al kon ik het Marokkaans vooralsnog alleen spreken en verstaan. Dus het schrijven moest ik nog leren. Maar dat vind ik leuk om te doen, het schrift ziet er zo mooi uit.
Ik plaatste op een gegeven moment een foto online van dat ik Arabisch aan het leren was.
Ik ben online best actief, maar ik heb nooit iets gezegd over m’n afkomst. Ik was héél benieuwd hoe mensen zouden reageren. Tot mijn verbazing waren mensen heel enthousiast in hun reacties, dat was wel een opluchting.
Het is fijn om te zien dat mensen interesse in het Arabisch tonen. En ik vind het ook heel leuk dat bijvoorbeeld een jongen als Ruben (zie eerste interview) in onze klas al woorden kent en die zelfs met het juiste accent uit kan spreken.
Heb je de ambitie om het Arabisch echt helemaal onder de knie te krijgen?
Ja zeker. Ik was van ’t weekend bij m’n ouders en toen was ik in de kast aan het kijken: ‘ja, dat boek kan ik straks lezen…en dat boek kan ik straks lezen…’.
Ik had alleen wel verwacht meer overeenkomst te ontdekken tussen het Nederlands en het Arabisch qua grammatica. Maar misschien komt dat nog.
Wellicht komt dat doordat het Arabisch onder een andere taalfamilie valt?
(Alle talen wereldwijd zijn in te delen in verschillende taalfamilies waarin de taal zijn oorsprong vindt. In Europa zijn Germaans, Romaans en Slavisch de grootste taalfamilies. Het Arabisch valt onder de Semitische talenfamilie, evenals het Hebreeuws).
Ja, inderdaad. En dat maakt het dus lastiger om een taal als Arabisch te leren begrijpen. Zelfs vanuit het Marokkaans, omdat sommige dingen precies omgekeerd zijn. Net als dat ‘wie’ in het Duits ‘hoe’ betekent, zijn er woorden met een verschillende betekenis die voor verwarring zorgen. Toen ik het lesboek aan het doorkijken was, heb ik een fotootje naar m’n vader gestuurd met de vraag ‘klopt dit wel?!’ Maar het klopte helemaal. Dus ik moet tijdens het leren goed nadenken zodat ik het Arabisch niet verwar met het Marokkaans.
Hoe kijk jij aan tegen de sfeer die in Nederland is ontstaan rondom alles wat met de Arabische wereld te maken heeft ?
Ik ben erg bang dat mensen die slechts bepaalde kranten lezen daadwerkelijk denken dat de Arabische wereld alleen maar gerelateerd is aan ISIS en moord en wraak. En dat vind ik heel moeilijk, ook omdat er van mij wordt verwacht dat ik me verdedig. Terwijl ik me helemaal niet kan verdedigen, want het is niet iets wat ík doe. Maar tegelijkertijd merk ik ook dat mensen wel openstaan voor het andere verhaal, maar dat zelden krijgen. Je leest nooit het verhaal van mensen die niét geradicaliseerd zijn, die gewoon op vrijdag naar de moskee gaan, of niet naar de moskee gaan maar thuis vijf keer bidden maar niks raars doen. Je krijgt een selectieve nieuwsframing en dat is heel jammer.
En dan is er een deel van de maatschappij dat er überhaupt niet voor open staat. Die hebben een eigen wereld, waarin het Arabische slecht is en het Westen goed en dat willen ze zo houden. Aan de ene kant begrijp ik dat, want ze zitten in hun veilige bubbel, de comfortzone waaraan ze gewend zijn.
Soms heb ik het gevoel dat sommige mensen er niet echt over na wíllen denken, maar gewoon napraten wat er gezegd wordt. Ik heb best vaak gehad dat ik bij een gesprek zat dat ging over moslims en Marokkanen en dan ging het maar door totdat ik zei: ‘maar ik ben er óók één…en ik ben niet zo’. En dan zie je mensen schrikken en denken: ‘ow, maar dan klopt het dus niet wat ik zeg’. Ik pas niet in hun denkkader dat ze van Marokkaanse moslims hebben. En dat is dan heel leuk om te doen in praktijk, maar het moet natuurlijk veel vaker gezien worden. Misschien is het een kwestie van tijd. Ik hoop het.
Ben je zelf ook moslim?
Ja. Ik ben helemaal niet streng opgevoed en m’n ouders ook niet. Die bidden als het goed is wel elke dag, denk ik, want ik woon niet meer thuis, dus ik kan het niet bevestigen, haha. Maar toen ik nog thuis woonde in ieder geval wel. Mijn broer en ik bidden niet.
Ik zag dat je een armbandje draagt met een handje.
Ja, dat is een Hamsa, die staat symbool voor bescherming. Dat is echt iets dat ik van m’n moeder om moet. Om m’n pols of om m’n nek, dat mag ik wel zelf kiezen, maar hij moet wel om. Mijn broer heeft ook zo’n armbandje, maar dan met het woord Allah erin, iets mannelijker.
Wat voor dingen doe je zoal voor je geloof?
Eigenlijk momenteel vrij weinig. Ik ben er mee opgevoed. Als je als kind vragen had kon je ze stellen. Maar we werden niet geïndoctrineerd met ideeën van de Islam. Ik kon thuis bijvoorbeeld wel praten over ritueel slachten, waar ik fel op tegen ben. En dan is er wel ruimte om dat te bespreken. Ik doe overigens wel mee met de ramadan.
Maar dat lijkt me ook best pittig toch?
Nou, ik vraag me wel af hoe het dit jaar gaat zijn ja. Want ik woon nu voor het eerst op mezelf, dus dan doe je het alleen. En dat is wel anders dan wanneer je thuis woont en iedereen meedoet. We hadden het er laatst over: dan is de dag voorbij en ga je eten in je eentje, in plaats van met z’n allen… Dus ik ben benieuwd hoe dat gaat zijn.
Is het nu ook zwaarder omdat je fulltime werkt?
Nou, het jaar hiervoor deed ik het terwijl ik aan het trainen was voor een marathon. Dus ik denk niet dat het zwaarder wordt dan dat (lacht).
Maar ik werk nu wel in een ontzettend wit bedrijf, dus ik ben wel benieuwd hoe dat gaat zijn. Hoe ik het aan iedereen uit moet leggen, want volgens mij weten ze nog niet dat ik moslim ben.
Maar misschien ook wel leuk dat je dan weer het gesprek erover aan kan gaan?
Ja dat komt er wel aan. Grappig dat je vraagt naar hoe ik de Islam praktiseer, want ik sta er zelf nóóit bij stil. Maar als je ’t zo zegt dan zijn er meer dingetjes die ik doe dan ik zelf doorhad…Zoals een klein schietgebedje voor een examen. En oud brood gooi ik nooit weg, maar geef ik altijd aan de eendjes. Dat is wel iets vanuit de Islam. Maar misschien ook wel studenten eigen. In het studentenhuis waar ik woon hebben we een appgroep, als je eten overhebt kunnen anderen het komen halen. Binnen een kwartier staat er dan altijd wel iemand voor je deur.
Het lijkt me voor je ouders ook raar, om al jaren geïntegreerd te zijn en nu ineens in opspraak te komen vanwege je achtergrond.
Dat was eigenlijk altijd al zo, maar voorheen op kleiner niveau. M’n ouders kregen altijd wel vragen van collega’s en dergelijke, maar dan konden ze er op persoonlijk niveau op reageren. Als iemand iets vroeg over hun gebruiken, konden ze dat gewoon uitleggen. De argwaan die nu door de media wordt gegenereerd, was er nog niet. Toch heb ik niet het idee dat mijn ouders er nu heel erg onder lijden. Mijn vader is een hele sympathieke man en ik denk dat mensen dat zien. En als je tevreden bent, zoals mijn ouders, geloof ik dat je dat uitstraalt. Ik vraag het ze wel altijd aan ze als ik bij ze thuis ben: ‘zijn jullie gelukkig?’
