Verliefd op schipper was einde onderwijsbaan

A/B MS IRIS – Leni Mudde – Hoogendijk vaart met haar man Jan op de kempenaar Iris. Ze is oorspronkelijk van de wal en werkte twee jaar als onderwijzeres voordat ze ging varen. In haar tijd was het gebruikelijk om als vrouw mee te varen nadat je was getrouwd. ‘Ik werd verliefd op een schipper en in die tijd was het normaal om mee te gaan.’ Ze ontdekte dat het als vrouw aan boord belangrijk is dat je uitzoekt welke taken je liggen, zeker als de kinderen naar het internaat gaan.

‘Toen de kinderen eenmaal weg waren, moest ik echt uitzoeken waarmee ik mezelf ging vermaken. Dat moet je als vrouw aan boord echt zelf uitzoeken. Achter de naaimachine is niks voor mij. Ik heb mezelf gericht op de boekhouding en de computers. In het DOS-tijdperk begon ons boekhoudkantoor ABRI met een digitale boekhouding en moest dat ingevoerd worden. Jan deed dat in boekjes. Ik ben het op de computer gaan doen. Ik verstuur ook de e-mails en maak de facturen. Later ben ik er videobewerking bij gaan doen en sinds vorig jaar ben ik bezig met wol. Je moet jezelf bezighouden. Je kunt niet de hele dag gaan zitten lezen.’

Die wol krijgt ze van een van haar dochters die met een boer is getrouwd. Ze bewerkt het aan boord tot een draad die je kunt gebruiken om een trui te breien. ‘Kaarden, spinnen en vilten doe ik aan boord. Ik heb voor een prikje een spinnenwiel gekocht en ben ook begonnen met verven. Het is de bedoeling dat ik de wol op de markt van de kerk ga verkopen.’

Kinderen zijn niet gaan varen

Van hun zes kinderen is niemand gaan varen, maar drie van hun kinderen zijn in het onderwijs terecht gekomen. ‘Onze oudste is verpleegkundige geworden en ze heeft veel gereisd. De tweede is met een boer getrouwd en werkt op de boerderij. De derde is docent in Nijkerk. De vierde werkt op het speciaal onderwijs in Barendrecht. De vijfde werkt in Rijssen op een basisschool en de zesde heeft twee universitaire studies gedaan en zit nu in de innovatie en IT. Ik heb toch iets goed gedaan met mijn genen. Veel van mijn kinderen zijn in het onderwijs terecht gekomen’, lacht ze.
Haar man en zijzelf vinden het niet erg dat hun kinderen voor een ander beroep kozen. ‘We vonden het altijd belangrijk dat ze iets gingen doen, waarbij ze zich goed voelden. Dat lijkt gelukt. Maar ik denk ook dat als je goed kunt leren, dat je dit leven misschien een beetje simpel vindt.’

Inmiddels is het zevende kleinkind op komst en voor jonge ouders is niets zo handig als een opa en oma met tijd. De kleinkinderen varen met regelmaat mee totdat ze naar school gaan. Of er kleinkinderen daardoor wel gaan varen, is nu nog moeilijk in te schatten. ‘Ze vinden het een feestje aan boord. Het is met dit werk zo, dat je er passie voor moet hebben. Aan de ene kant heb je veel vrijheden, maar aan de andere kant moet je er veel voor laten.’

Soms moet je ook dingen laten

Dat je met dit beroep dingen moet laten, ervaart Leni ook. Ondanks dat ze van Krimpen aan de IJssel varen dat een brede schippersgemeenschap kent, is het soms moeilijk uit te leggen dat je activiteiten mist, doordat je vaart. ‘In de vrouwenvereniging van de kerk mis je een hoop. In zo’n vrouwenvereniging draait het om gezelligheid. Als ik er ben, ga ik erheen. Ook organiseren ze vanuit de kerk veel, waar je als varende niet altijd aan deel kunt nemen. Met verjaardagen is dat ook zo en het is moeilijk om vriendschappen bij te houden, als mensen aan de wal gelijk een agenda pakken en alles willen plannen, maar je leert daar ook mee dealen, is mijn ervaring.’

Een paar van haar kinderen reisden voor werk en vrijwilligerswerk de halve wereld over. Leni bezocht daardoor Papoea, waar haar dochter les gaf aan kinderen van zendelingen. Ze ging alleen, want haar man durft niet te vliegen. ‘Vliegen is niet eng. Het voelt een beetje alsof je op een schip zit. Ik ben zo blij dat ik ben geweest. Ik kan er daardoor goed met mijn dochter over praten, maar het heeft mijn kijk op hoe wij hier leven ook veranderd. De tegenstellingen zijn daar enorm. Daar lopen mensen met een peniskoker met een mobiele telefoon en een tv hebben ze ook. Ze slaan er stappen over. In de binnenlanden doen ze echt nog aan ruilhandel op de markt en kun je niet met een pasje betalen, maar in de steden kan dat wel. Maar ook de kinderen uit de binnenlanden gaan studeren en nemen die kennis weer mee de binnenlanden in. Volgens mij hebben ze daar ook een leerplicht. Ze moeten daar naar school. Onderwijs is erg belangrijk.’(HDJ)

SCHEEPSGEGEVENS:

Scheepsnaam: Iris
Lengte: 60 m
Breedte: 6,60 m
Diepgang: 2,60 m
Tonnage: 714 ton
Europanummer: 02104530
Motor: Skania 360 pk
Bouwjaar: 1964
Thuishaven: Krimpen a/d IJssel
Eigenaar: VOF Mudde

 

Mijn gekozen waardering € -