Werkpaard
Het best verkochte straalverkeersvliegtuig ooit rolt op 9 april 1967 van de band bij Boeing in Seattle. Deze Boeing 737 heeft twee motoren en kan 180-200 passagiers vervoeren over 5.000-6.000 km. Tot op de dag van vandaag is de B737 hét werkpaard van de regionale luchtvaart. De goede prijs/prestatieverhouding maakt het type populair bij zowel prijsvechters als netwerk airlines. Voorgangers B707 en B727 hadden nog drie motoren, waarvan eentje in de staart, goed voor een hoog brandstofverbruik. De 737 heeft twee zuinige(r) motoren.
Jumbojet
In 1970 wordt de eerste ‘Jumbojet’ Boeing 747 in gebruik genomen door Pan Am (Pan American World Airways) tussen New York en de Briste hoofdstad Londen. De laatste variant B747-8 vliegt sinds 2012. Dit toestel met zijn karakteristieke bovendek op de cockpit, kan 400-500 passagiers en 100 ton vracht vervoeren. KLM is een van de eerste afnemers van de 747. Een van de eerste KLM 747’s staat opgesteld in het Aviodrome museum op Lelystad Airport. Nog steeds vliegt KLM met 747-400’s, zowel in passagiers-, combi-, als vrachtuitvoering. KLM vervoert een tijdlang zowel vracht als passagiers in zogenaamde combitoestellen, waarin de passagiers voorin en de vracht achterin het vliegtuig worden vervoerd.
In 1970 worden wereldwijd 310 miljoen tickets verkocht.
Prijsvechters
Met Southwest Airlines doet het vliegen tegen veel lagere kosten dan de netwerkmaatschappijen als KLM zijn intrede in de wereld. Deze airline uit Dallas, Texas, is het schoolvoorbeeld voor prijsvechters als Ryanair en Easyjet. In 1971 start Southwest als eerste en sindsdien komen in de hele wereld prijsvechters als paddenstoelen van de grond. Vele leiden een kortstondig bestaan, zoals inderhaast opgerichte dochter van een gevestigde naam, zoals KLM met zijn Buzz en Transavia met Basiqair deed in de jaren negentig. Transavia transformeert zich in de loop der jaren van een vakantiecharter tot een prijsvechter. ‘Low cost’ is de trend die de wereld verovert op korte en middellange afstanden, niet enkel voor vakantiegangers met een kleine portemonnee, maar ook zakenreizigers die niet meer duur mogen vliegen van hun baas op korte en middellange afstanden binnen Europa en omstreken.
Airbus
Het Europese Airbus consortium wordt in 1970 gevormd. De Franse en Britse overheden, Aérospatiale, Deutsche Airbus en British Aerospace vormen Airbus Industrie, dat in het Franse Toulouse wordt gevestigd. Doel is om de Amerikaanse overheersing in de vliegtuigbouw met Boeing en McDonnell Douglas het hoofd te bieden met innovatieve technologieën. In 1972 voert het eerste vliegtuig A300 zijn eerste vlucht uit. In 1974 komt het op de markt en in 1978 volgt de verkorte versie A310. In totaal worden 816 van de A300/A310 vliegtuigfamilie gebouwd. Hiervan vliegen er nog 415 rond, veelal in de omgebouwde vrachtversies A300F/310F.
Concorde
Weer een mijlpaal in de eeuwoude luchtvaartgeschiedenis: in 1976 gaat de supersonische Concorde commerciële vluchten uitvoeren. Het revolutionaire toestel wordt geproduceerd door British Aerospace en het Franse Aérospatiale, en kan een supersonische snelheid van Mach 2.04 ofwel tweemaal de snelheid van het geluid behalen. De Concorde vliegt van april 1969 tot oktober 2003 in drie uur van Londen of Parijs naar New York, tegen zes uur vliegtijd voor normale subsonische toestellen als de Boeing 777 en de Airbus A330. Er worden slechts 20 Concordes gebouwd, waarmee alleen British Airways en Air France hebben gevlogen. Boeing en Tupolev houden zich dan ook bezig met de ontwikkeling van supersonische vliegtuigen, waarvan de Tu-144 jammerlijk crasht tijdens de Airshow bij Parijs.
In 1976 worden wereldwijd 472 miljoen tickets verkocht.
Deregulering
In de VS wordt in 1978 de airline dereguleringswet aangenomen. Dat betekent dat de Amerikaanse overheid zich terugtrekt uit de regulering over vliegtarieven, vliegroutes en markttoegang door nieuwe airlines. Hier begint de wereldwijde liberalisatie van de luchtvaart, zoals de Europese Unie vanaf 1992. En dat is aan de tarieven goed te merken: de retourticketprijs New York-Los Angeles daalt in de jaren daarna van $1.500 naar $300 nu.
In 1978 worden wereldwijd 577 miljoen tickets verkocht.
Vliegmijlen sparen
Het fenomeen frequent flyer programma doet in 1981 zijn intrede met AAdvantage club van American Airlines. Met gekochte vliegtickets opgespaarde mijlen kunnen worden ingewisseld voor nieuwe vluchten, of andere ‘gadgets’ die het comfort van de passagiers verhogen. Passagiers worden zo clubleden en kunnen gerichte aanbiedingen van de airline verwachten. KLM heeft zo met zijn Flying Dutchman programma veel succes gehad. Tegenwoordig oogst het Skyteam Flying Blue programma veel succes door het te koppelen aan de American Express card die op hun beurt zelf ook weer Award mijlen hebben.
In 1988 worden wereldwijd 954 miljoen tickets verkocht.
Fly-by-Wire
In 1981 komt de narrowbody (enkel gangpad) Airbus A320 op de markt. Deze maakt gebruik van de innovatieve fly-by-wire technologie. Hiermee kunnen piloten op alle Airbus typen vliegen. De A320 wordt het succesvolste vliegtuig van Airbus ooit en vormt de populaire tegenhanger van de meest verkochte Boeing 737. Van deze vliegtuigfamilie A318/319/320/321 zijn inmiddels bijna 6.000 stuks gebouwd. Opvolger A320-NEO (New Engine Option) heeft al vele bestellingen ontvangen.
Allianties
KLM sluit in 1989 met Northwest Airlines de revolutionaire Wings alliantie. De eerste grote alliantie ooit groeit niet, maar beide airlines profiteren van de voordelen van gezamenlijke inkoop, klantenbestanden en vliegen onder elkaars vliegnummers, ofwel code-sharing. De opbrengsten uit deze vluchten worden ook 50/50 gedeeld als in een joint venture. Echte fusies tussen airlines uit verschillende landen blijft het streven, maar is onmogelijk door de huidige regelgeving op dit gebied. Zo mag een buitenlandse airline niet meer dan 25% in een Amerikaanse airline bezitten volgens de Amerikaanse wet.
In 1989 worden wereldwijd 984 miljoen tickets verkocht.
Schipholgroei
In 1990 wordt in het gezamenlijk Masterplan 2003 Plan van Aanpak Schiphol en omgeving tussen overheden en bedrijfsleven besloten, dat de nationale luchthaven drastisch gaat uitbreiden om het snel toenemende luchtverkeer het hoofd te kunnen bieden in de komende decennia. Er komt een tweede passagiersterminal West in 1993, een 101m hoge luchtverkeerstoren in 1991, een nieuw bagage afhandelingssysteem (2011) en een vijfde (Polder)baan. Schiphol zou zo 40 miljoen passagiers per jaar kunnen afhandelen.
Evacuatie
Vlak voor het uitbreken van de Eerste Golfoorlog in 1990 komt Air India samen met Indian Airlines en de Indiase luchtmacht in het Guinness Book of Records met de grootste evacuatiepoging door een enkele airline. Indian vliegt 111.000 mensen van Amman, Jordanië naar Mumbai, India in 59 dagen met 488 vluchten.
In 1990 worden voor het eerst wereldwijd 1 miljard tickets verkocht.
Non-stop
In 1991 wordt de Airbusfamilie A330/A340 uitgerold. Deze widebody vliegtuigen (dubbele gangpaden) kunnen, afhankelijk van de uitvoering, non-stop ruim 14.000 km vliegen met 260-335 passagiers aan boord. Van deze familie zijn er tot nu toe 1.400 vliegtuigen gebouwd. Cathay Pacific vliegt met een A340 in 16 uur de noordpoolroute tussen New York en Hongkong. Deze Polar One vlucht in 1998 is het begin van kortere vliegtijden tussen Amerika en Azië.
Triple seven
In 1994 ziet de Boeing 777 als opvolger van de populaire B767 het levenslicht. Het widebody toestel heeft twee motoren en kan zo’n 250-350 passagiers vervoeren. Later volgt nog een extra lange afstandsversie ER/LR, waarmee het 16.000 km non-stop kan vliegen. De duizendste B777 wordt in 2011 afgeleverd.
Dubbeldekker
In 1996 begint bij Airbus de ontwikkeling van de A3XX, een zeer groot dubbeldeks vliegtuig, dat zo’n 600 passagiers moet kunnen vervoeren. Wordt vervolgd.
Fokker failliet
In datzelfde jaar gaat de Nederlandsche Vliegtuigenfabriek Fokker failliet, nadat de toenmalige minister van Economische Zaken Hans Wijers de spreekwoordelijke stekker eruit heeft getrokken. De fabrikant van succesvolle vliegtuigen als de F-27 Friendship, F-28 Fellowship, F-50, F-70 en F-100 moet zijn succesvolle assemblageproductie staken en wordt in onderdelen doorgestart onder leiding van Stork. Gepoogd wordt te elfder ure nog toeleverancier van Airbus te worden, maar ook dat mislukt jammerlijk. Nog niet eerder in de wereld heefteen overheid zijn prestigieuze vliegtuigindustrie failliet laten gaan. Wereldwijd vliegen nog honderden Fokker s rond. Boegbeeld is de F-70 PH-PBX van het koninklijk huis en de regering.
Geallieerden
In 1997 wordt de Star Alliance opgericht door onder meer United Airlines, Singapore Airlines, Air New Zealand en Lufthansa. Kort daarna volgt de Skyteam-alliantie van onder andere Air France KLM en Delta Airlines. One World is de derde grootste alliantie met onder meer British Airways, Cathay Pacific en American Airlines. Het geeft grote voordelen, zoals het vliegen onder een nummer, code-sharing, met verschillende aangesloten maatschappijen en economische schaalgrootte.
In 1997 worden wereldwijd 1,45 miljard tickets verkocht.
Millenniumbug?
Op Nieuwjaarsdag van het jaar 2000 blijft de gevreesde millennium bug uit en iedereen halt opgelucht adem. Alle computersystemen in de luchtvaart werken normaal.
In 2000 worden 1,67 miljard tickets verkocht.
9/11
Op 9 september 2001 (9/11) verandert de luchtvaart in een rampspoed, als terreurorganisatie Al Quaida met gekaapte vliegtuigen van United en American Airlines de tweelingtorens van het World Trade Center in New York en het Pentagon in Washington DC binnenvliegen met duizenden doden tot gevolg. Een vierde vliegtuig verongelukt in de bossen op weg naar het Witte Huis. Waar was u toen?
In 2001 werden wereldwijd 1,65 miljard tickets verkocht.
Air France KLM
Op 30 september 2003 fuseert KLM met Air France. Dat wil zeggen: Air France KLM wordt een holding met twee airlines: KLM en Air France. KLM blijft een Nederlands bedrijf, wat de landingsrechten wereldwijd garandeert. KLM treedt toe tot Skyteam, waarvan Air France al lid is.
Tsunami
Het is 2004, als honderden hulpvluchten nodig zijn om de slachtoffers van de tsunami in de Indische Oceaan te evacueren. Vooral Thailand wordt getroffen. In hetzelfde jaar vliegt Singapore Airlines als buitenlandse airline voor het eerst non-stop tussen Los Angeles en Newark, New York.
In 2004 worden wereldwijd 1,88 miljard tickets verkocht.
Tweedekker
In 2005 wordt het grootste vliegtuig ooit, de Airbus A380, uitgerold. Deze gigant kan 555-850 passagiers vervoeren. Het zal nog tot 2007 duren, voordat Singapore Airlines de eerste A380 in ontvangst zal nemen. Tot nu toe zijn er 135 van deze tweedekkers gebouwd. Emirates uit Dubai is de grootste afnemer met 144 stuks, waarvan er 50 inmiddels vliegen. Emirates vliegt dagelijks als enige airline met een A380 vanuit Dubai op Schiphol.
e-ticketing
In 2008 wordt alle papieren tickets omgevormd tot e-tickets. De elektronische versies van de papieren tickets en instapkaarten kan makkelijk worden meegenomen in smartphones.
In 2008 worden wereldwijd 2,2 miljard tickets verkocht.
Biobrandstof
De eerste biobrandstof vlucht vindt plaats in 2010 tussen Hamburg en Frankfurt door Lufthansa. KLM voert eenzelfde duurzame vlucht uit met passagiers aan boord van Schiphol naar New York JFK, een doorbraak.
In 2010 worden wereldwijd 2,59 miljard tickets verkocht.
Dreamliner
In 2011 wordt de Boeing 787 Dreamliner gelanceerd. Dit uit grotendeels kunststof delen opgebouwde vliegtuig kan over een afstand van 15.000 km zo'n 200-250 passagiers vervoeren. Het vliegtuig kampt in het begin nogal met kinderziekten, waardoor het regelmatig aan de grond moet blijven staan, totdat de (accu)problemen zijn opgelost.
Kunststof A350
De eerste gloednieuwe Airbus A350-XWB wordt in 2013 uitgerold tijdens de Parijse airshow op Le Bourget. Dit evolutionaire vliegtuig zal later dit jaar voor het eerst gaan vliegen bij Qatar Airways. Er zijn voor deze A350 maar liefst 812 stuks door 39 airlines besteld.
In 2013 worden wereldwijd 3,12 miljard tickets verkocht.
Schipholuitbreiding
Op Schiphol wordt dit jaar zogenaamde Central Security ingevoerd om passagierswachtrijen te verminderen. In 2016 komt er een drievingerige A-pier voor niet-KLM airlines. KLM en zijn Skyteam-partners nemen dan de overige bestaande B, C, D, E, F, G pieren in beslag, behalve de lowcost H-pier. Die blijft gereserveerd voor de prijsvechters.
Toekomst
Hopelijk wordt de luchtvaart gespaard van meer vliegrampen. Maar met een verwachte verdubbeling van het vliegverkeer rond 2030 zou dit wel eens niet het geval kunnen zijn. En toch blijft vliegen veiliger, statistisch gezien, dan bijvoorbeeld autorijden. Nadeel: als het mis gaan, dan zijn er vele slachtoffers tegelijk te betreuren.
Nieuwe trends zijn: ver vliegen voor weinig (geld, maar ook weinig comfort). Smartphones als iPhone en tablets als iPad worden steeds belangrijker en op termijn zelfs onmisbaar voor luchtreizigers: zelf boeken, inchecken, bagage droppen, instappen, vliegen maar…en op je eigen tablet of smartphone rondkijken waar je bent. Wel eerst even betalen voor de Wi-Fi-verbinding aan boord natuurlijk.. maar hierover later meer.
