In een aankondiging op zaterdag zei het door de staat gerunde Saudische persagentschap dat 81 gevangenen, waaronder zeven Jemenieten en een Syriër, werden geëxecuteerd, waarbij werd beweerd dat de verdachten waren veroordeeld voor verschillende misdaden, waaronder moorden en het behoren tot militante groeperingen.
De laatste executies door de Saoedische autoriteiten op één dag overtroffen het totale aantal executies dat in 2021 in het Arabische koninkrijk is uitgevoerd.
De laatste massa-executie van het koninkrijk vond begin januari 2016 plaats, toen de Saoedische autoriteiten 47 mensen executeerden, onder wie de prominente sjiitische geestelijke sjeik Nimr Baqir Al-Nimr, die luidkeels had opgeroepen tot democratie in het koninkrijk en anti-regime protesten had bepleit. Nimr was in 2012 in Qatif, in de oostelijke provincie, gearresteerd.
Systematische vervolging van de sjiitische religieuze minderheid
Volgens berichten waren 40 van de geëxecuteerden sjiieten uit de onrustige regio Al-Qatif in Saudi-Arabië, waar het wahabitische Riyadh hardhandig optreedt.
In de oostelijke provincie van Saudi-Arabië, die grotendeels door de sjiitische minderheid wordt bevolkt, wordt sinds februari 2011 vreedzaam gedemonstreerd. De betogers eisen hervormingen, vrijheid van meningsuiting, de vrijlating van politieke gevangenen en een einde aan de economische en religieuze discriminatie van de olierijke regio. De protesten zijn door Riyad hardhandig neergeslagen.
Protesten
De executies zijn gevolgd door golven van volksprotesten, vooral in het oosten van het koninkrijk. Binnenlandse en regionale groeperingen hebben veroordelende verklaringen tegen het land afgegeven.
Gebruikers van sociale media meldden dat het koninkrijk is begonnen met het ontbieden van enkele families van de slachtoffers en hen heeft gedreigd niet publiekelijk te rouwen om hun verloren dierbaren, noch sociale media te gebruiken om te protesteren tegen hun dood. Volgens lokale activisten hebben de families ook te horen gekregen dat ze de lichamen niet zullen ontvangen, om te voorkomen dat er massale begrafenisstoeten zullen plaatsvinden.
Vooraanstaand Saoedisch analist Ali Abbas al-Ahmed heeft op zijn twitterpagina een lijst gedeeld van demonstranten en activisten die door het Saoedische regime zijn geëxecuteerd.
Rechtengroepen veroordeelden de executies en zeiden dat “ze in het gezicht vlogen van” beweringen van bin Salman “dat het land zijn rechtssysteem aan het herzien was en het gebruik van de doodstraf aan het beperken was.”
“Deze executies zijn het tegenovergestelde van rechtvaardigheid,” zei Ali Adubusi, de directeur van de Europese Saudische Organisatie voor Mensenrechten. Hij zei dat in veel van de gevallen de beschuldigingen tegen de verdachten “geen druppel bloed” bevatten, in andere woorden, zij waren gearresteerd voor het uiten van hun mening, of het gebruik maken van hun recht tot (vreedzaam) protest.
Protesten hebben ook plaatsgevonden voor Saoedische ambassades in Europa en het Verenigd Koninkrijk, in Bahrein, en in Srinigar, Kasjmir.
Iran schort gesprekken met Saudi-Arabië op
Iran heeft eenzijdig de gesprekken opgeschort om de langdurige spanningen met de regionale rivaal Saudi-Arabië te verminderen, meldden Iraanse staatsmedia op 13 maart.
In een verklaring op zondag zei Saeed Khatibzadeh, woordvoerder van het Iraanse ministerie van Buitenlandse Zaken, dat de massa-executies van mensen in Saoedi-Arabië in strijd zijn met de basisbeginselen van de mensenrechten en het internationaal recht, dat ze een schending vormen van humanitaire beginselen en aanvaarde juridische procedures, en dat ze zijn uitgevoerd zonder eerlijke gerechtelijke procedures in acht te nemen.
Hij zei dat de executies en het ongecontroleerde geweld geen oplossing zijn voor de crises die de regering van Saoedi-Arabië zelf heeft veroorzaakt, en dat de regering van Saoedi-Arabië geen misbruik mag maken van de gebruikelijke termen om de politieke en gerechtelijke onrust en het hardhandig optreden tegen de bevolking te verdoezelen.
Riyad verbrak de banden met Iran in 2016, nadat Iraanse demonstranten de Saoedische ambassade in Teheran bestormden na de executie van een prominente sji’itische geestelijke in Saoedi-Arabië.
De twee landen hebben sinds april vier gespreksrondes gehouden in Irak, en een nieuwe ronde werd verwacht op 16 maart.
Geen veroordeling van het Westen
Hoewel de executie van 81 gevangenen in Saudi-Arabië in het hele Midden-Oosten veel aandacht heeft getrokken, zwijgen de westerse media en mensenrechtenorganisaties grotendeels.
Dit voedt niet alleen de onder mensen in het Midden-Oosten wijdverbreide gevoelens dat de ‘prominente’ mensenrechtenorganisaties partijdig zijn als het gaat om bepaalde groepen en regimes in de regio, het voedt ook het vertrouwen van Riyad dat het kan doen wat het wil zonder op het matje te worden geroepen.
Analisten en collega-verslaggevers in het Midden-Oosten wijzen vaak op de dubbele maatstaven die door de westerse regeringen worden gehanteerd en op het instrumentele gebruik dat zij maken van het begrip “mensenrechten”.
Het stilzwijgen en de passiviteit van de zelfverklaarde verdedigers van de mensenrechten ten aanzien van dergelijke acties – zoals de massa-executie van 81 gevangenen – worden gezien als een teken van hypocrisie van de kant van deze regeringen en organisaties.
