Katja Schuurman: ‘Na mijn dood laat ik mezelf misschien invriezen’

Katja Schuurman is de hoofdredacteur van de nieuwe, eenmalige glossy DOOD. In gesprek over haar angst voor de dood, invriezen en haar begrafenis. 'Ik word echt misselijk van jouw vraag.'

Je werd gevraagd als hoofdredacteur van een magazine over de dood. Waarom zei je ja?
“Ik dacht eerst: hoe komen ze in vredesnaam bij mij uit? Totdat ik hoorde dat ze mij vroegen vanwege mijn extreme levendigheid en het feit dat ik de wens heb om onsterfelijk te zijn. Dat sprak me wel aan.”

Wat heb jij met de dood?
“Ik ga het onderwerp bij voorkeur uit de weg. De meeste mensen zien niet uit naar de dood, maar ik heb er een uitzonderlijk grote angst voor. Ik kan alleen maar ontspannen leven als ik denk te weten dat ik nooit dood ga. Ik vond het wel spannend om het gesprek over de dood te aan te gaan. In Nederland houden we de dood bij voorkeur ver weg. Doden raken we liever niet aan en keihard snikken tijdens een uitvaartdienst is hier niet echt de bedoeling, terwijl in andere landen dat juist bij de verwachtingen hoort. Op 2 november gaan in Mexico mensen met veel lekker eten en drank naar graven van geliefden om verhalen op te halen. Ze vieren het leven van de overledenen in plaats van vooral te rouwen om hun dood. Dat is interessant, al zou ik het niet kunnen.”

Waar gaat het tijdschrift Dood over?
“Over de dood vanuit alle invalshoeken: van verdrietig tot hoopvol tot bijna vrolijk. Ruud de Wild bespreekt de dood in de muziek en Joris Luyendijk heeft een verhaal geschreven over de economie achter de dood: welke invloed hebben rampen op de aandelenmarkt? Ook staat er een troostrijke preek in van dominee Gremdaat. Ik word geïnterviewd door Jette Vonk, een ontzettend leuke, bruisende, jonge vrouw die binnenkort dood gaat aan kanker. Ik heb altijd geroepen dat ik eeuwig blijf leven, maar zij weet dat ze binnenkort gaat sterven… Ik zag best op tegen het gesprek, maar we hadden samen een ontzettend bijzondere en leuke avond.”

Je hebt zelf ook geschreven voor het magazine. Welke verhalen maakte je zelf?
“Ik ging op zoek naar onsterfelijkheid. Ik maakte een reportage in een dorp in Italië, waar mensen bovengemiddeld oud worden. Ik hoorde dat mensen er op hun negentigste nog een goed seksleven hadden. Dat sprak me wel aan, het is mooi dat mensen op hoge leeftijd nog dat soort intimiteit kunnen ervaren. Dat houdt je vast ook jong, ha!
Verder interviewde ik de Amerikaanse neurochirurg Eben Alexander over zijn bijna-dood-ervaring en wetenschapsjournalist Diederik Jekel over de vraag of de kwantumfysica in staat is om mensen een eeuwig leven te bezorgen. Ook heb ik iemand geïnterviewd die zichzelf na zijn dood zal laten invriezen. Als de wetenschap ver genoeg is om hem weer tot leven te wekken, hoopt hij in die toekomst gezond verder te leven, hopelijk voor eeuwig. Het heet ‘cryonisme’ en is in Nederland verboden, maar in de VS kan het wel. Je moet dan snel na je dood bevroren naar de VS gevlogen worden, zodat ze je daar kunnen bewaren. De kosten variëren van zo’n 30.000 euro tot twee ton. Na dat interview ben ik er eigenlijk zelf ook wel serieus over aan het nadenken om me na mijn dood te laten invriezen. Nee heb je, ja kun je krijgen. Als je begraven word of je laat cremeren, weet je zeker dat je niet meer tot leven kan worden gewekt.”

‘Ik zou het vreselijk vinden als mijn dochter zich niet laat invriezen’

Maar stel nou dat je dochter, vriend of familie dat niet doen. Dan leef je dus op een bepaald moment verder zonder je geliefden.
“Ik zou het vreselijk vinden als mijn dochter of geliefden het niet zouden doen. Dus als ik het zelf echt ga doen, zal ik hen absoluut proberen te overtuigen om mijn voorbeeld te volgen. Daarnaast maak ik makkelijk contacten, dus tegen de tijd dat ik dan zou worden opgewekt, vrees ik niet voor eenzaamheid.”

Je staat in elk geval op de wachtlijst voor een onsterfelijkheidspil. Waarom wil je eeuwig leven?
“Ik hecht heel erg aan het leven. Er zit niet genoeg uren in een dag voor mij; ik zou graag veel meer tijd hebben. Ik zou steeds weer met heel veel plezier mijn bed uitkomen. Als ik weet dat ik eeuwig leef, zou ik alleen wat minder haast hebben. Alles wat ik wil past bij lange na niet niet in honderd jaar.”

Nu ben je televisiepresentator en actrice. Wat zou je over 500 jaar willen doen? 
“Ik zou me dan graag in de natuurwetenschap willen verdiepen. Ik zou me bezig willen houden met kwantumfysica en alles wat die wetenschap mogelijk maakt. Maar het lijkt me ook heerlijk om een jaartje of vijftig een restaurant op een strandje te runnen. Stel dat ik maar honderd jaar zou worden, dan wordt het lastig om nu nog een studie te volgen en daar werk in te vinden. Maar als je eeuwig leeft is dat anders… De mogelijkheden zijn dan onbegrensd!”

‘Religieuze verhalen gaan al generaties mee; dan zal daar toch waarheid in schuilen?’

Veel mensen willen wel eeuwig leven, maar niet in een wereld vol honger, oorlog en ellende.
“Dat snap ik. Het grootste deel van de mensheid op aarde wil niet eeuwig blijven in de hel waarin ze leven. Daarom hoop ik met mijn fairtrade merk Return to Sender een bijdrage te leveren, hoe extreem klein ook, aan het bestrijden van honger en ellende, zodat meer mensen in staat zijn tot het leiden van een mooi leven. Op een KRO-NCRV-ledenavond vroeg ik eens wie er eeuwig wilde leven. Bijna niemand stak zijn vinger op… KRO-NCRV-leden zijn vaak religieuze mensen, zij zien uit naar de hemel. Ik ben zelf geen christen, maar denk inmiddels weleens: misschien heb je je lichaam niet nodig om eeuwig te leven. Misschien maken we deel uit van een eeuwige energie.”

In je tijdschrift vraagt dj Ruud de Wild zich hardop af of religieuze verhalen over een eeuwig leven misschien toch geen onzin zijn.
“Die gedachte heb ik ook, ja. Ik kan me ook niet voorstellen dat religies helemaal onzin zijn. De verhalen uit religies gaan al zoveel generaties mee, daar zal toch waarheid in schuilen?”

Of ik over mijn uitvaart nadenk? Weet je, ik word echt misselijk van deze vraag

Stel: je gaat toch dood. Heb je een idee over je uitvaart?
“Nee, vanzelfsprekend niet! Ik ga niet dood! En anders zoeken ze het maar uit… Weet je, ik word echt misselijk als je me deze vraag stelt. Maar ik wil niemand kwetsen. Dat ik eeuwig blijf leven is een hoop en een verlangen van mij. Hoe ouder ik word, hoe meer ik gevoel krijg voor het bestaan van dat grote geheel, die energie waar we allemaal onderdeel vanuit maken, van waaruit we geboren worden en waarnaar we terugkeren. Mochten we toch allen sterveling blijken, dan kunnen we daar wat mij betreft troost uit halen.”

Dit interview schreef freelance journalist Sjoerd Wielenga voor Lente Media, de uitgever van
DOOD. Sjoerd Wielenga schreef ook mee aan dit blad. DOOD telt 128 pagina’s en kost € 7,95. Vanaf 2 november in de winkel.

Mijn gekozen waardering € -

Sjoerd Wielenga (Rotterdam, 1980) is zelfstandig journalist, tekstschrijver, eindredacteur en bladenmaker. Hij werkt(e) onder meer voor de EO, NRC, Trouw, de Volkskrant en opinieblad De Nieuwe Koers.