De weken die volgden, verstevigde het Syrische leger haar positie door vrijwel alle strategische heuvels en bergjes in de buurt van de stad te veroveren. Desondanks duurde het recente en geslaagde IS-offensief om de stad te veroveren minder dan een week. Toen bleken Rusland en het Assad-regime plots wel oren te hebben naar een wapenstilstand.
Het Assad-regime en Rusland hebben de val van Palmyra volledig aan zichzelf te wijten. De afgelopen maanden hebben de bondgenoten zich volledig gericht op het bestrijden van gewapende oppositie en jihadisten in het westen van het land, voornamelijk in Aleppo en rondom Damascus. Dat deden Assad en Rusland zo dat zelfs voormalig Hezbollah-leider Sjeikh Soebhi al-Toefayli (Hezbollah is de grootste van de vele milities die zij aan zij met het Syrische leger strijden) het regime ervan beschuldigt alleen te strijden tegen legitieme oppositie om zo in een situatie te komen dat er slechts de keuze is tussen Assad en terroristen.
Terroristen of Assad
De situatie in het stadje Palmyra vormt een goed argument voor de de Soebhi al-Toefayli geuite beschuldiging: nadat Rusland en het Syrische regime Palmyra en haar omgeving veiliggesteld hadden en journalisten uitnodigde voor een concert van het orkest van het Mariinskytheater, voerden zij vijf maanden lang geen enkele offensieve actie uit in dit gebied. Ook werd de verdediging van het stadje al snel vrijwel geheel overgelaten aan de als zeer onbetrouwbaar bekend staande milities, die veel geld verdienen aan het opzetten en beheersen van checkpoints, maar niet het risico willen lopen te sterven voor Syrië. De enige andere poging die het Syrische regime deed om een stad op IS te veroveren (al-Thawrah), faalde doordat Rusland weigerde om luchtsteun te geven, waardoor de Syrische elitetroepen met zware verliezen ver moesten terugtrekken.
Ondertussen bombardeert het regime de meer gematigde rebellen (en altijd moet de vraag gesteld worden hoe gematigd gewapende opstandelingen zijn) met de verschrikkelijk onprecieze vatbommen, met clusterbommen, fosforbommen en chemische wapens. Noodgedwongen kiezen deze rebellen steeds vaker voor samenwerking met de jihadisten van Jabhat Fatah al-Sham (al-Qaida). En zo slaagt dit deel van de strategie van het Syrische regime en van de Russen: de keuze is steeds meer tussen Assad en de jihadisten, waarbij Assad vanzelfsprekend weglaat dat een keuze voor hem ook een keuze voor de sjiitische jihadisten van onder andere Hezbollah is.
Ondanks successen in het westen van het land, de verovering van de ruïne die oost-Aleppo nu is geldt als veruit het grootste, toont de verovering van Palmyra door IS eens te meer aan hoe kwetsbaar het regime nog is, ondanks de steun van het Russische leger en van meer dan honderdduizend militieleden uit binnen- en buitenland. Slechts twee dagen nadat IS aan de poorten van Palmyra stond, trokken de laatste Syrische troepen weg uit het stadje, waarna ze tot de strategische luchtmachtbasis T4 werden teruggeslagen. Hierbij werden ook enkele vliegtuigen op de basis door IS-artillerie vernietigd. Buiten vele moeizaam veroverde olievelden vielen hierbij tientallen Syrische tanks en pantserwagens in handen van IS, waarvan de VS er velen vernietigden, en ook moderne luchtdoelrakketten. Voor dit offensief zou IS slechts zo’n driehonderd strijders ingezet hebben.
Adempauze
De snelle verovering van Palmyra toont aan dat IS nog lang niet verslagen is en dat het Assad-regime veel zwakker is dan de successen in de strijd tegen de rebellen en jihadisten in het westen van Syrië doen vermoeden. Ook Assad en Poetin kunnen deze werkelijkheid niet langer vermijden. Een wapenstilstand met een groot deel van de strijdende partijen zou het regime en Rusland een hoognodige adempauze bieden. Volgens het Russische Ministerie van Defensie zouden in ieder geval zeven grote rebellengroepen onderdeel zijn van de overeenkomst, met gezamenlijk zo’n zestigduizend strijders. Waarom veel groepen op deze lijst afwezig zijn, is onduidelijk. IS en Jabhat Fatah al-Sham en hun bondgenoten zouden uitgesloten zijn, meldt het Syrische staatspersbureau SANA.
Door het staakt-het-vuren kan het Syrische leger Palmyra veroveren en de belangrijke olievelden in de nabijheid hiervan opnieuw in handen krijgen. Dat zou het regime aan zeer gewenste oliedollars helpen, waarmee soldaten en strijders betaald kunnen worden en wapens gekocht, want het Syrische regime is vrijwel failliet.
Ook het Russische regime heeft belangen bij een nieuwjaarsbestand. Ondanks de verovering van Aleppo vallen de Russische successen tegen. Zeker 23 Russische militairen zijn omgekomen in het land, twee vliegtuigen van Ruslands enige vliegdekschip zijn neergestort en ondanks dat Rusland het Assad-regime al twee jaar steunt, blijft dit ontstellend zwak. Ondertussen raakt Rusland door steun aan het Assad-regime en door de vele doden die vallen door Russische bombardementen internationaal steeds verder geïsoleerd. De economische situatie van het land maakt ook dat Rusland een staakt-het-vuren goed kan gebruiken.
Terwijl het Syrische Ministerie van Defensie claimt (Engelse vertaling van Google Translate) dat het doel van het staakt-het-vuren is om een politieke oplossing voor de Syrische crisis te vinden, een claim die misschien niet helemaal onwaar is, dient de wapenstilstand vooral om het regime en haar bondgenoten op krachten te laten komen. Omdat ook de rebellen een adempauze nodig hebben, de versnipperde rebellengroepen in de provincies Idlib, Aleppo en Hama proberen momenteel gezamenlijk één strijdgroep te vormen, zullen ook zij graag het nieuw jaar ingaan met een tijdelijk bestand. Dankzij de verovering van Palmyra zal dat ook gebeuren.
