Dwarslaesie: plasticiteit zenuwstelsel

Wereldwijd krijgen 400.000 mensen jaarlijks een invaliderend ongeval van het ruggenmerg .

Een bezoek aan het Innovation4Health event in het WTC te Rotterdam betekent steevast het maken van lastige keuzes. Ook bij deze inmiddels vierde editie op 17 februari 2017 is het aanbod overweldigend. Een meeting over innovatie die op mij veel indruk maakt staat onder de uitstekende leiding van Ingrid Maes, CEO van Inovigate. De titels van de drie voordrachten maken duidelijk dat hier disruptive medical technology aan de orde komt. De laatste twee sprekers heb ik al eerder ontmoet. Dat betreft Smart Implant Surgery (Rob Nelissen) en Robotics for healthcare (Stefano Stramigioli). Maar dat geldt niet voor G-Therapeutics (Sjaak Deckers) met een intrigerend onderwerp, namelijk de dwarslaesie.

Dwarslaesie

Sjaak Deckers is geheel nieuw voor mij en dat geldt ook voor zijn  aandachtsgebied en bedrijf. Hij opent symbolisch met een rolstoel. Zijn oogmerk: het leven verbeteren van mensen die een ongeval doorgemaakt hebben met een dwarslaesie als gevolg. Het bedrijf G-Therapeutics is een jaar geleden opgericht. Er zijn drie doelen gesteld. Electrische stimulatie van het ruggemerg met real-time feedback (closed loop) , de neuroplasticiteit van het zenuwstelsel gebruiken om mensen via revalidatie weer de controle over de benen te laten krijgen en het gebruik van een geavanceerd ‘overground body weight support systeem’ voor optimale rehab training. Wereldwijd krijgen 400.000 mensen jaarlijks een invaliderend ongeval van het ruggenmerg. Ze zijn levenslang patiënt en ook vaak jong. De kosten zijn enorm. Je krijgt een lesie, acute zorg en daarna de revalidatie. Daar moet je het mee doen. Het streven van G-therapeutics is om deze mensen weer aan het lopen te krijgen. Dit is gebaseerd op jarenlang wetenschappelijk onderzoek van Prof. Grégoire Courtine en zijn team in Lausanne, wat geleid heeft tot vele publicaties in gezaghebbende tijdschrifiten. Het bedrijf G-Therapeutics implanteert daarvoor een systeem dat, synchroon met het looppatroon, nauwkeurig bepaalde plekken in het ruggemerg stimuleert met kleine stroompulsjes. Na de implantatie volgt een intensief trainingstraject waarin de patient weer bewuste controle over z’n spieren krijgt doordat de bestaande zenuwbanen nieuwe verbindingen gaan vormen.

Draagkracht stijgt

Spreker laat een filmpje zien met ratten, die zowel onwillekeurig als willekeurig bewegen. Dat laatste na gerichte stimulatie op het niveau van het ruggenmerg, en na twee maanden training. In de laesie en de motorcortex van de hersenen worden dan nieuwe verbindingen gevormd. Wij ontwikkelen nu voor de kliniek een implanteerbaar neurostimulatie generator, aldus Sjaak Deckers. Met sensoren in de schoenen en met een externe controller (aansturing via algoritme) en implanteerbare neurostimulator en sonde. Het juiste signaal op de juiste tijd. Realtime feedback. Letterlijk ondersteund door een soort tuig,  een body weight support system (BWS) om training mogelijk te maken. Er zijn klinische haalbaarheidsstudie gestart bij maximaal 8 mensen in Zwitserland (door de universiteit en het ziekenhuis, de samenwerkingspartners in Lausanne).  Er zijn nu al twee patiënten geïncludeerd. De resultaten bij de eerste patiënt worden gedemonstreerd via video. Voor en na implantatie. Eerst 50% ondersteuning (BWS) van gewicht . Na de implantatie en de training (vier maanden, vier dagen per week) nu nog maar 7% BWS. Oftewel de draagkracht van de skeletspieren is enorm verbeterd. Maar ook de actieradius van het lopen neemt snel toe. We verwachten dat de betrokkene over twee maanden nog weer wat beter kan lopen, aldus Sjaak Deckers. De plasticiteit van het zenuwstelsel is daarmee wel aangetoond. Elektrofysiologisch kan het allemaal heel goed worden geobjectiveerd. Je ziet aan de gegevens dat ook dat spiergroepen gericht actief zijn. De komende jaren gaan we hiermee verder, zo verklaart Sjaak Deckers. Belangrijk is dat klinische opinieleiders worden overtuigd. Er wordt  een Europese multicenter studie opgezet om de therapie verder te evalueren. In Nederland bestaat een uitstekend klimaat en bereidheid om dit op gang te krijgen. Er is veel interesse van bedrijven. Juist startups zijn goed uitgerust zijn om dit soort resultaten te bereiken. Er is immers een sterke focus. Met een goed team en een goede technologie is het niet zo moeilijk om briljante medewerkers aan te trekken als start-up en in dat geval zijn ook fondsen betrekkelijk gemakkelijk te krijgen. Dat is wel eens anders geweest.

Inclusie

Een vraag uit publiek.Op welk moment worden patiënten na een dwarslaesie geincludeerd? Voor de pilot zijn patiënten geselecteerd die al geruime tijd invalide zijn om daarmee uit te sluiten dat er sprake zou kunnen zijn van een natuurlijk herstel. De verwachtingen zijn hooggespannen stelt Sjaak Deckers.

Mijn gekozen waardering € -