Om van het station in Kampen naar het stadcentrum te komen moet je de brug over
De wandelaar ziet naast zich een brede en woest stromende rivier de IJssel. Vandaag gaat het ook om overbruggen, maar dan van de Innovatiekloof. En ook over beter doorspoelen. We naderen immers de geboortegrond van de kunstnier! Op 9 maart 2017 vond in Kampen een bijeenkomst plaats in het kader van World Kidney Day. In de roemruchte Stadskazerne gaf een reeks sprekers een exposé over verleden, heden en toekomst van de niervervangende behandeling. Vanuit de Nierstichting gunden Tom Oostrom (directeur) en Jasper Boomker (programmamanager) ons een blik op de inspanningen die moeten leiden tot een draagbare kunstnier. De koffernier, want ook geschikt in een hotelkamer bijvoorbeeld aldus Boomker. Daarmee heeft de Nierstichting destijds heel bewust de lat heel hoog gelegd. Geheel in de geest van dokter Willem Kolff overigens, die destijds tegen alle weerstanden in doorpakte. Het project van de Nierstichting loopt inmiddels al 10 jaar maar maakt gestage vorderingen. Dat de bijeenkomst juist in Kampen plaatsvond was natuurlijk geen toeval, want hier ligt de wieg van de niervervangende behandeling in de persoon van Willem Kolff en zijn assistent Bob van Noordwijk. Zij wisten tijdens de moeilijke oorlogsjaren een doorbraak te bewerkstelligen. Precies 75 jaar geleden verrichtten zij de eerste nierdialyse.
Feestje
Een andere concrete aanleiding voor een feestje was de overdracht van het Kolff archief aan de gemeente Kampen en daarbij ter omlijsting een fascinerende expositie (met veel techniek). Een expositie die tot 8 april te bezichtigen is. Het Kolff archief kan voor Kampen veel betekenen. Het is aannemelljk dat er materiaal aan toegevoegd zal worden. Maar beslist vormt het een bron voor inspiratie voor onderzoekers. De Willem Kolff Stichting onder aanvoering van voormalig huisarts Jacobze is een dynamisch gezelschap evenals de naamgever. In één adem dient de naam van Herman Broers genoemd te worden, die als biograaf van Kolff veel betekent voor alles wat tot stand is gebracht. Vol overtuiging hield hij een voordracht en was tevens een voortreffelijk moderator/dagvoorzitter.
Omwenteling
Omwenteling: Kolff zorgde via een omwenteling van de dialysetrommel voor een omwenteling in de Geneeskunde, waarmee letterlijk voor miljoenen patienten het leven is gered. Die aantallen zijn beslist niet overdreven is nog eens bendarukt door sprekers. Met het handmatig draaien aan de oude dialysetrommel (destijds die mogelijkheid geschapen voor het geval dat in oorlogstijd de stroom zou uitvallen) werd symbolisch het archief overgedragen. Voor die gelegenheid was de oude kunstnier even weggehaald van de expositievloer.
Toekomst
Zelf kan ik een steentje aan de archiefvorming bijdragen in de vorm van een kort interview dat ik 10 jaar geleden had met assistent Bob van Noordwijk, daarbij ondersteund door zijn echtgenote. Directe aanleiding was een symposium, eveneens in Kampen, op vrijdag 31 augustus 2007. Er zijn al heel wat van dergelijke symposia gehouden overigens. Ik vroeg destijds hoe de samenstelling van het dialysaat tot stand was gekomen en hoe dit werd gecontroleerd. Vervolgens vertelt van Noordwijk dat Kolff ook met een draagbare kunstnier aan de gang was geweest, maar dat dit destijds onbetaalbaar was. De patiënten waren maar wat blij, ook al waren de resultaten aanvankelijk minimaal. Tenslotte is er een interessante anekdote hoe Kolff voor de troepen uitliep door de niertransplantatie te omarmen. De toekomst zal ook regeneratieve geneeskunde tot bloei brengen (het kweken van nierweefsel). Maar de koffernier krijgt beslist een belangrijke plaats. Zeker nu de hoevelheid dagelijks te gebruiken spoelvloeistof dankzij nieuwe recyclingstechnieken kan worden gereduceerd van 60 liter naar 4 liter. We zullen er zeker meer over horen!
Audiofragment
Dit artikel las je gratis. Vond je het de moeite waard? Dan kun je jouw waardering voor Jan Taco te Gussinklo laten zien door een kleine bijdrage te doen.
