Er moet brood op de plank komen, dus er moet gewerkt worden. Toch? Sven Signe den Hartogh ziet het net even anders. Volgens de 24-jarige Delftenaar is het leven veel te kort om ‘zomaar een studie te doen’ of ‘zomaar een baantje te zoeken’, alleen om geld te verdienen en aan de verwachtingen van anderen te voldoen.
Sven stapte uit het patroon van werken en geld verdienen om er achter te komen wat voor werk hij wél wilde doen. Nu verdient hij zijn geld als fotograaf en schilder en is hij onlangs zijn eigen kledinglijn gestart.
“Ik ben bevriend met een man van 94″, vertelt Sven. “Die zegt altijd: ‘Jullie leven in een tijd van onbegrensde mogelijkheden.’ Dat is zo, en toch voelen heel veel mensen zich gedwongen om een bepaald pad te volgen. Ze blijven vast zitten in wat ze doen omdat ze de illusie hebben dat het niet anders kan. Het kan wél anders. Het is niet erg om van dat pad af te wijken, om te doen wat je tof vindt en geld niet op de eerste plek te zetten. Je zult zien dat je leven dan hele interessante wendingen neemt. Dan komen er kansen op je af, dan gebeuren er ineens dingen die je niet had durven hopen. Dat heeft niets te maken met geluk of toeval, dat creëer je zelf.”
Gelukkig achter de kassa
Al op de middelbare school heeft Sven het idee dat hij niet op zijn plek zit. Hij start op het Vwo, haalt uiteindelijk zijn Vmbo diploma en studeert een jaar Game Design. Daarna start hij met een opleiding grafische vormgeving. Het voelt allemaal niet goed. “Ik vroeg aan mijn medeleerlingen waarom zij op die opleiding zaten. Velen zeiden letterlijk: ‘Geen idee, ik heb maar wat aangevinkt. Je moet toch wat doen in je leven.’ Dat vond ik niet kloppen. Terwijl ik thuis aan een schoolopdracht zat te werken dacht ik: waar ben ik eigenlijk mee bezig? Ik klapte mijn laptop dicht, liep naar mijn ouders toe en zei: ‘Ik kap er mee’.”
“Mijn omgeving vertelde me dat ik nooit succesvol zou worden zonder diploma.”
“Mijn ouders stonden achter mijn beslissing, op één voorwaarde: ik moest wel een baantje zoeken. Op mijn achttiende ging ik fulltime in de supermarkt achter de kassa werken. Ik had er verrassend veel plezier in. Ik hoefde niet meer iedere dag naar een plek waar ik tegenop zag en ik verdiende ook nog wat geld. Ik voelde me vrij en begon na te denken over wie ik wilde zijn en hoe ik er uit wilde zien. Daardoor ging ik me anders kleden en liet ik tatoeages zetten.”
“Mijn omgeving dacht: waar gaat het heen met die jongen? Mensen vonden het stom, onverantwoord en raar dat ik met school stopte, ze vertelden me dat ik nooit succesvol zou worden zonder diploma.”
Passie voor kleding
“Na een jaar in de supermarkt vond ik een baantje in een kledingwinkel. Ik merkte dat ik gepassioneerd was over kleding. In die winkel ontwikkelde ik mezelf verder en deed ik inspiratie op, mijn liefde voor kleding groeide. Dat wilde ik uiten en dat mondde uit in een blog dat ik samen met een vriend beheerde.”
“We hadden niet echt een doel of een verdienmodel, we deelden gewoon foto’s en filmpjes die we tof vonden en die ons inspireerden, grotendeels over kleding. Mensen pikten dat op, gingen ons volgen en na een jaar was het best groot geworden met duizenden volgers en media aandacht in zowel binnen- als buitenland. Inmiddels maakten we ook zelf artikelen, video’s en foto’s voor het blog. Zo kwam ik in aanraking met fotografie. Dat ik daar ooit mijn brood mee zou verdienen kwam toen totaal nog niet in me op.”
fotograaf en kunstenaar
“Na een paar jaar was ik klaar met mijn werk bij de kledingwinkel. Ik had genoeg geleerd dus ik stopte. Meteen barstten de veroordelingen weer los. ‘Heb je al iets nieuws dan?’, ‘Hoe moet het nu met je carrière?’ vroegen mensen. Onder druk van mijn omgeving heb ik nog een maandje in een koffie- en wijnbar gewerkt maar daar werd ik niet gelukkig van. Toen heb ik bewust geen nieuw werk meer gezocht. Ik wist niet wat ik wilde en het voelde niet goed om ‘dan maar even ergens te gaan werken’, puur voor het geld. Mijn omgeving snapte er niets van, vooral mijn opa en oma gaven ontzettend op me af. Ze noemden me nutteloos, ik ging naar de klote en er zou niets van mij terecht komen. Dat zijn hele nare veroordelingen.”
“Ik maakte lange wandelingen, keek veel documentaires en bleef tijd steken in het blog. Na één van die wandelingen kwam ik thuis en zei ik heel vastbesloten: ‘Ik wil geld verdienen met mijn creativiteit’. Logisch eigenlijk, maar voor mij was het een openbaring. Een tijd later waren we in Antwerpen voor ons blog. De vriend van me die fotografeerde, vroeg of ik ook wat plaatjes wilde schieten omdat ik fotografie zo leuk vond. Toen ik daar mee bezig was, dacht ik: dit vind ik zó leuk, dit wil ik doen!”
“Ik ben meer gaan fotograferen met camera’s van vrienden en voor ik het wist werd ik door mensen benaderd om foto’s voor hen te maken. Begin 2015 besloot ik dat ik mijn geld wilde verdienen met fotografie. Vanaf dat moment bracht ik mezelf ook naar buiten als fotograaf.”
“Ik kreeg steeds meer en grotere opdrachten, bijvoorbeeld voor Esquire, VIVA, ELLE en Soenda Festival. Halverwege 2015 ben ik ook gaan schilderen, in eerste instantie voor mezelf maar later ook steeds vaker in opdracht. Eind 2016 ben ik mijn eigen kledinglijn gestart. Ik heb altijd een passie voor kleding gehad en het leek me tof om zelf een merk te bouwen.”
Werken voor je geld
“Of ik nu succesvol ben? Tja, wat is succes? Ben ik succesvol als mijn kleding over de toonbank vliegt? Ik vind dat ik succesvol ben als ik een T-shirt aan een rek zie hangen zoals ik dat heb ontworpen, met een label erin met mijn naam erop. Het is nog gaver als ik mensen op social media foto’s zie delen waarop ze mijn kleding dragen. Elke stap die daarna komt, is mooi meegenomen. Over geld hoef ik me op dit moment geen zorgen te maken. Maar het gaat mij erom dat ik iets doe wat ik graag wil, het gevolg is dat ik er ook geld mee verdien. De meeste mensen leven andersom: ze willen geld verdienen met het gevolg dat ze gaan werken.”
“Niet dat er iets mis is met werken om geld te verdienen, dat doe ik zelf ook. Er is een groot verschil in beleving tussen werk dat ik voor mezelf maak en werk dat ik in opdracht maak. Als ik eigen schilderwerk maak, ben ik intens gelukkig. Daar kan ik elke dag naar kijken en nog weken blij van worden. Werk dat ik in opdracht maak zal nooit dezelfde behoefte vervullen. Dat doe ik om geld te verdienen. Maar het is natuurlijk wel heerlijk dat ik daarvan kan leven.”
Het kan wél anders
“Mijn boodschap is niet dat iedereen zijn baan op moet zeggen of moet stoppen met zijn studie. Misschien leer jij heel veel op school of heb je een toffe kantoorbaan. Dat is te gek en daar moet je zeker mee doorgaan. Ik ben ook niet tegen geld of tegen de overheid of tegen het onderwijssysteem. Het reguliere schoolsysteem paste niet bij mij, maar vele anderen floreren erbij en dat is geweldig. Waar het mij om gaat, is dat dat niet het enige mogelijke pad is. Je gaat niet ‘naar de klote’ als je van dat pad afwijkt.”
“Er zijn mensen die zich incompleet en nutteloos voelen, die verdwalen in een soort van eindeloze zoektocht omdat ze denken dat ze iets moeten bereiken in hun leven. Wanneer heb je ‘iets bereikt’ dan? Als je gestudeerd hebt? Als je een diploma op zak hebt? Als je een volle bankrekening hebt of in een directeursstoel zit met een auto van de zaak? Nee, je bent al helemaal goed zoals je nu bent. Je kunt heel veel en je hebt heel veel mogelijkheden, ook zonder dat diploma of die hoge topfunctie.”
“Als het niet fijn voelt wat je doet, hoef je dat niet te blijven doen omdat je geld nodig hebt.”
“Ik heb makkelijk praten, ik woonde nog thuis toen ik stopte met mijn baan. Toch denk ik dat er altijd andere opties zijn, ook als je wel een hypotheek en drie kinderen hebt. Als het niet fijn voelt wat je doet, hoef je dat niet te blijven doen omdat je geld nodig hebt of omdat je omgeving dat van je verwacht.”
“Natuurlijk is dat doodeng, want misschien kun je dan je hypotheek wel niet meer betalen. Maar misschien ben je wel gelukkiger als je kleiner woont en ander werk doet. Misschien wordt je relatie zelfs leuker of krijg je meer tijd voor je kinderen. Of misschien heb je het er helemaal niet voor over om dat huis of die auto op te geven, dat is ook een keuze. Het is heel gemakkelijk om tegen het systeem te schoppen, om de politiek of het zorgstelsel of je baas de schuld te geven, maar daar bereik je niets mee. Jij kunt je eigen keuzes maken binnen dat systeem. Ik hoop dat je dat inziet.”
