Dit succesvolle werk van prenten en gedichten, gedrukt op een lange strook papier, hangt nu definitief tussen twee Thora-rollen in de Grote kerk in Muiden. Vorig jaar is Elzinga begonnen met een nieuw project: een ballade met losse prenten, met als titel ‘Tovenaarsleerling’. Een geëngageerd werk over de mens in relatie met zijn leefomgeving.
Een bevriende drukker bracht Gijs Elzinga (1940) op het idee voor zijn nieuwe project ‘Tovenaarsleerling’. ,,Als poëtische vorm koos ik bij mijn prenten een ballade die de geschiedenis van de mens vanaf homo sapiens tot heden beschrijft.” Elzinga noemt zijn onderwerp, wat hij in grafiek maakt, een beetje activistisch. ,,Grafiek wordt van oudsher gebruikt om activisme te bedrijven. In de zeventiende en achttiende eeuw werden pamfletten met spotprenten breed verspreid om bepaalde opinies en meningen aan de ongeletterde man te brengen.”
‘Tovenaarsleerling’ is onder meer geïnspireerd op de gelijknamig ballade van de Duitse schrijver en wetenschapper Johann Wolfgang von Goethe. ,,De leerling streeft ernaar een echte tovenaar te zijn, maar telkens mislukken zijn toverkunsten.”
Elzinga, die jarenlang hoogleraar fysiologie was aan de VU en zichzelf het vak van grafische kunst eigen heeft gemaakt, ziet dat er in wereld veel dingen misgaan.
,,Er zijn teveel mensen en de groei van de wereldbevolking neemt alleen maar toe. Uitgerekend is dat we nog tot 2050 genoeg energievoorzieningen hebben, maar het milieu moet nu ontzien worden. De plastic afvalbelten in zuidoost Azië zijn gigantisch. Je ziet in documentaires bijvoorbeeld hoe vogeljongen die door hun ouders gevoed worden met plastic. Dat vind ik zorgelijk.”
Op een eigen drukpers, met de grafische technieken vlakdruk en hoogdruk op betontriplex, drukt hij de prenten af. Op dit moment zijn vijf van de veertig prenten klaar. De ballade van ‘Tovenaarsleerling’ is geschreven in veertig losse kwatrijnen; vierendertig coupletten en zes keer een refrein. ,,De poëtische tekst is zo geschreven dat ze ook gezongen kan worden. De inhoud springt van het ene moment naar de het andere moment in de wereldgeschiedenis. Alle prenten staan op zichzelf en zijn associaties die de tekst verbreden. De beelden voor de prenten komen gewoon bij mij op. ‘Eindig in eeuwigheid’ was een bezinnend werk, maar dit werk is veel concreter en komt ook dichter bij. Het is geëngageerd. Het liefst wil ik ook dat mijn ballade en prenten zo breed mogelijk worden verspreid om veel mensen te bereiken. Dat zou ik mooi vinden.”
De eerste expositie van ‘Tovenaarsleerling’ is in oktober 2019 bij de Kunstroute in Muiderberg. www.gijselzinga.nl
