“We zijn bij Theater Sonnevanck als een malle aan het graven naar de mogelijkheden voor theater op anderhalve meter.
Ik weet zeker dat het ons gaat lukken. Waarom? Omdat we het heel erg graag willen. En omdat het ook kan. Nou maar hopen dat iedereen die energie overneemt.
Vorige week was ik de eerste die weer mocht spelen! De Kleine Berenjacht, een voorstelling die we voor het speciaal onderwijs hebben ontwikkeld. Een zonnige dag, en je mag weer effe gewoon aan het werk. Dat je denkt: er kúnnen weer dingen. Het was op een kleine school in Arnhem, voor een groep kinderen met gedragsproblemen. Ik was zelf al enorm in m’n sas, komt er na afloop een jochie naar me toe: ‘Door jou is mijn dag fantastisch’. Normaal ben ik best kapot na zo’n dag, met twee voorstellingen en een lange autorit. Nu kon ik aan een stuk door.
Het was zo lekker om in die klas te zijn. Het moment dat je ziet en voelt dat je ze hébt…. Voor deze kinderen is het heel spannend, er komt iemand nieuw binnen, en dan heb ik ook nog een enorme tas op mijn rug. Ik begin te zingen, je ziet ze denken: jee, wat is die raar. Goed zo, denk ik dan. Kan ik er mooi nog een schepje bovenop doen. Die rarigheid wordt een bron van plezier. Ook voor hen, want ja, als ik zoveel lol sta te hebben heb willen zij dat ook wel.
Waar zit de lol, de lucht?
Dat er nu scholen zijn die de rest van het jaar geen voorstellingen meer willen, hooguit een workshop misschien want dat is overzichtelijker; persoonlijk vind ik dat jammer. Ik begrijp het wel, want het is de makkelijke weg, zeker bij die steeds veranderende protocollen. Maar als ik kijk hoeveel gesprekken wij steeds hebben over dingen die je eigenlijk niet weet. Hoe we onze flexibiliteit hebben opgerekt….
Ik hoop heel erg dat scholen zich niet terugtrekken op een eiland van taal en rekenen. Alsjeblieft, nu juíst niet. Kinderen hebben zoveel meer nodig, ook om met taal en rekenen bezig te zijn. Waar zit de lol, de lucht? Dat is net zo belangrijk.
In het begin van deze crisis had ik moeite met de energie van anderen. Sommigen waren zó snel in het omschakelen naar online. Terwijl ik zelf nog met de handen in de lucht stond. Ik ging liever wandelen. Maar ja, op zeker moment moet je toch op zoek naar houvast. Ik ben elke ochtend yoga gaan doen. En we hebben Sonnevanck Online opgezet, ons eigen videokanaal met registraties van voorstellingen. Daar ben ik wel ingegroeid. Vooral omdat we ook gingen nadenken over educatie. Vormen en opdrachten die uitnodigen om mee te doen, zodat ook zo’n online voorstelling langer nazingt.
Zelf had ik helemaal niet de behoefte om het scherm op te gaan om dingen te zien. Net zo min als ik ervoor voelde om filmpjes te maken met het jeugdorkest dat ik dirigeer in Ottenstein, net over de grens. Ik heb wel iets bedacht om ze thuis te laten spelen, maar wanneer je zo’n video maakt vragen kwaliteit en techniek zoveel aandacht dat het al gauw niet meer gaat over samen musiceren. En daarvoor zit je bij zo’n vereniging.
Je trekt alles open
Sinds vijf jaar werk ik deels vast in de educatie bij Theater Sonnevanck en deels als zzp’er, onder meer bij De Theatermakerij in Enschede. Het is zo fijn om zo’n plek te hebben als bij Sonnevanck. Een basis in alle opzichten, juist omdat je er uitgedaagd blijft worden. Ik voel me bevoorrecht. Ik ben ook wel een beetje bang dat het vak door deze crisis minder ruimte krijgt. Er moeten wel plekken blijven waar ook zzp’ers kunnen doen waarin ze uitblinken.
Zelf ben ik door wat er nu gebeurt anders gaan kijken naar mijn vak. Ik ben me veel bewuster van het live-aspect. De kracht van samen een verhaal beleven, een verhaal waaraan je voelt dat erover is nagedacht hoe het wordt verteld. Nu komt het er nog meer op aan. De enorme bereidwilligheid die ik daarin bij Sonnevanck ervaar is heel inspirerend. Je trekt alles open, ook je eigen ervaringen.
Als klein meisje had ik een prentenboek met geluid. Door de koptelefoon klonk een pingeltje wanneer je de bladzijde mocht omslaan. Daardoor zitten heel veel van die plaatjes nog in mijn hoofd. Of zoiets als een theatrale audiotour die ik een keer meemaakte op festival Boulevard in Den Bosch. Dan wordt de wereld om je heen theater.
Ik denk dat een combinatie met digitale middelen heel goed kan werken. We onderzoeken alles. Een gebouw heeft ook ramen: misschien moeten we buiten spelen. Of in een hal waar ramen op uitkijken.
Het goed doen is echt niet interessant
Dat Sonnevanck afgelopen week een positief advies kreeg van de Raad voor Cultuur is echt cool. Wat ik vooral vet vond is dat het Nederlandse jeugdtheater in het algemeen een dikke pluim kreeg. Omdat we voorop lopen. Jonge makers kansen geven, werk maken van diversiteit, plekken en mogelijkheden creëeren.
Voor mezelf wil ik van deze periode vooral het besef meenemen dat het plezier uit de live-ervaring zelf voortkomt. Zoals op die school in Arnhem. Wat heb je nodig om iemand te ontmoeten? Ik wil het heel vaak goed doen. Terwijl dat echt niet interessant is.
