Maandag 13 juli werd in de Tweede Kamer besloten over de aangepaste concept corona-noodwet. Oppositiepartijen waren bang dat het parlement door de noodwet buiten spel kwam te staan en zijn bijvoorbeeld mordicus tegen het vastleggen van de 1,5 meter samenleving in de wet. Volgens vicepremier Hugo de Jonge zou de wet ervoor zorgen dat de Kamer juist meer macht en bevoegdheden krijgt en niet zozeer het kabinet. Rutte zei hierover: “En wat die coronawet probeert te doen is u te beschermen tegen mijn macht.”
Goed dat organisaties als PrivacyFirst en de Raad van State scherp zijn voor wat betreft het beperken van onze grondwettelijke rechten en privacy. Zo zou in het eerste ontwerp van de noodwet de politie zomaar je huis kunnen binnenvallen en werd de corona-app verplicht gesteld. Daar wordt als het goed is een stokje voor gestoken door de Tweede Kamer. Maar is de afgeslankte versie van de noodwet dan wel te pruimen?
Anderhalvemetersamenleving
Waarom moet er een noodwet komen? Het gaat toch steeds beter? Er zijn bijna geen coronadoden meer, het sterftecijfer ligt lager dan normaal, zo ook de case fatalityrate, die vergelijkbaar is met een griepgolf. De IC’s gaan weer over tot de orde van de dag. En toch ontstaan er wederom kleine corona uitbraken in de wereld die gezien worden als een voorbode voor een mogelijke tweede golf. Zou deze tweede golf gedirigeerd/in scene gezet zijn door hogere machten om zo een vaccin aan de man te brengen en er flink aan te verdienen? Of gebeurd dit omdat mensen de opgelegde regels aan hun laars lappen?
Zowel de Tweede als de Eerste Kamer moeten instemmen met de definitieve noodwet, die de verordeningen per gemeente of Veiligheidsregio opheft, waardoor willekeur vrij spel heeft gekregen.
Informatie, desinformatie en meten met twee maten
Doordat er een wereld aan informatie beschikbaar is op internet over dit onderwerp, bijvoorbeeld via digitaal nieuws en YouTube, is er minstens net zoveel desinformatie aanwezig waar burgers zelf maar van moeten uitmaken wat klopt en wat niet klopt. Een goed geïnformeerde burger kan immers weloverwogen beslissingen nemen. Doordat grondwettelijke rechten (tijdelijk) worden ingeperkt, neigt de gemiddelde burger al snel naar de complottheorieën, waar ‘als dit’ en ‘als dat’ de boventoon voert en de burger fictie niet meer van werkelijkheid weet te scheiden.
Volgens geruchten zou bijvoorbeeld door de WHO iedereen verplicht worden om gevaccineerd te worden tegen corona, ondanks dat in Nederland vaccineren nog nooit verplicht is gesteld. Er gaat zelfs een verhaal rond dat Bill Gates een microchip zou verborgen hebben in het vaccin. Oppassen dus.
Je hersenen draaien op volle toeren en alle informatie die je tot je neemt zorgt ervoor dat je hersens het steeds aannemelijker doen lijken. Mensen die zich bedreigd voelen gaan op zoek naar oorzaak-gevolgrelaties om houvast te vinden.
Als mens zijn we zo geprogrammeerd dat we altijd een verklaring wensen. We hebben de behoefte aan een gesloten wereldbeeld, waarin alles klopt en alles met elkaar samenhangt. Gebeurt er iets vreemds, dan gaan we instinctief op zoek naar verbanden die het gebeurde verklaarbaar maken. Aldus sociaal psycholoog Michiel van Elk van de Universiteit van Amsterdam tegen het AD.
Toch is het begrijpelijk dat mensen steeds meer geloven in complottheorieën. Er mag bijvoorbeeld wel gedemonstreerd worden door Black Lives Matter, maar niet tegen de anderhalvemetersamenleving. Het wordt dus door de overheid zelf in de hand gewerkt door met twee maten te meten.
Democratisch tekort
Wat moet je als burger doen/geloven om ervoor te zorgen dat je rust in je hoofd krijgt? Blindelings vertrouwen op een overheid die zelfs je huis wil binnenvallen en je grondwettelijke rechten wil beperken? Blindelings vertrouwen op onze Kamerleden, waarvan een groot deel er niet meer zit als volksvertegenwoordiger, maar als belangenvertegenwoordiger van lobbyclubs? Kunnen Kamerleden ‘zonder last’ hun werk doen?
Een land waarin je op alle vlakken democratische structuren hebt, maar de politieke besluitvorming ondemocratisch is. Een parlement dat in de praktijk te vaak noodgedwongen functioneert als een papieren tijger. Zonder dualisme. (Zihni Özdil – VN)
Hoe komt het toch dat we nog steeds blijven geloven in die zogenaamde ‘heilige democratie’? En dan ook nog denken dat we rechten en verworvenheden terug kunnen krijgen door te demonstreren? Het recht op protesteren wordt steeds verder ingeperkt als het zich direct richt tegen de overheid of democratisch genomen besluiten.
Prof. Tak, hoogleraar staatsrecht en bestuursrecht, heeft toch allang gesteld dat bestuursrechtelijk Nederland een dictatuur is en de burger geheel geen bescherming geniet.
Grondrechten en rechtsbescherming verdwijnen steeds verder, en de politiek is onwillig daar iets aan te doen. De Staat blijkt niet reëel meer aanspreekbaar bij misdrijven en onrechtmatige gezagsuitoefening door de overheid.
Welkom in de echte wereld
Het is dus geen kwestie voor burgers om te geloven dat hun wil in deze wordt meegenomen of zelfs maar wordt overwogen. Het is zelfs naïef om dat te geloven. We hebben het hier niet over het plaatsen van een groene of rode schommel in de buurtspeeltuin. We hebben het over een groot, mondiaal onderwerp, waarbij beleidsvorming op een heel ander niveau plaatsvindt en waarbij rekening wordt gehouden met heel andere belangen dan die van de individuele burger.
