De donkere triade: waarom ook slimme vrouwen vallen voor narcisten en psychopaten

Het is opmerkelijk dat karaktereigenschappen die wij als antisociaal beschouwen zo veel aantrekkingskracht uitoefenen; Adrian Farnham, hoofdonderzoeker van University College of London, gepubliceerde hierover in het ‘Personality and Individual Differences Journal’. Volgens Farnham  associëren veel vrouwen een reeks karaktertrekken, omschreven als the dark triad (duistere driehoek) met echte mannelijkheid. Dit zorgt voor een aantrekkingskracht waar ook sterke slimme vrouwen als een blok voor blijken te vallen; de eigenliefde van de narcist, de honger naar kicks van de psychopaat en de opportunistische natuur van de machiavellist zijn blijkbaar een woest aantrekkelijke combinatie. Duistere mannen willen niet alleen meer seks; ze krijgen het ook. 

 “Iedere relatie, ook met een foute man, begint leuk. Het is te vergelijken met gokken. Je kent de statistieken, maar als er af en toe wat gewonnen wordt blijf je proberen. Een foute man is als een fruitautomaat. Iets waarvan je verwacht te verliezen, maar hoopt de jackpot te winnen. Nu ik eraan terugdenk vind ik het zelf ook onbegrijpelijk wat ik allemaal heb geslikt. Ik beschouw mezelf als een intelligente vrouw. Toch bleef ik mijn grenzen verleggen. Het is moeilijk uit te leggen hoe zo’n proces in zijn werk gaat. Een man als Steef bespeelt je zo subtiel, het zit in de kleinste dingen. Tegen de tijd dat je wakker wordt ben je jezelf al een hele tijd uit het oog verloren.. Steef was een meester-manipulator, dat zie ik nu in. Omdat ik hem niet kwijt wilde, raakte ik mezelf bijna kwijt”.

Alexandra (36): “Ik was eenendertig toen ik mijn eerste langdurige relatie beëindigde. Ik voelde me opgelucht dat ik de knoop had doorgehakt; mijn ex was depressief; aan het eind van de relatie voelde ik me meer zijn moeder dan zijn partner. Dat was de reden dat het lang duurde voor ik er een punt achter zette; ik had medelijden. Toen de kogel door de kerk was voelde ik me bevrijd. Ik besloot me vanaf dat moment te omringen met positieve mensen. Achteraf bezien was het logisch dat ik binnen de kortste keren viel voor een man die precies het tegenovergestelde was van mijn ex; het alfa-mannetje dat het allemaal wel even zou “regelen”. Eindelijk iemand op wie ik kon leunen, die respect afdwong bij zijn omgeving . Dat het geen kwestie van respect was maar van angst, merkte ik pas later.. 

Ik was drie jaar happy single en genoot van het leven. Al snel had ik me opgewerkt naar een leidinggevende functie in een trendy horecabedrijf.  Op een avond zat ik na mijn dienst nog een wijntje te drinken. Plotseling schoof er een man naast me op de barkruk. Vanuit mijn ooghoeken bekeek ik hem; hij zag er waanzinnig goed uit. Groot, gebeeldhouwd lijf en staalblauwe ogen. Hij lachte naar me en we raakten in gesprek. Steef had ook in de horeca gewerkt, vertelde hij. Er was meteen een klik. Steef had iets geheimzinnigs over zich, iets wat ik niet kon plaatsen maar me niet losliet. We bleven zitten tot sluitingstijd waarna hij vroeg of ik de volgende dag met hem uit eten wilde. Ik stemde toe,  ik wilde deze intrigerende man beter leren kennen.  

Tijdens ons etentje vertoonde Steef gedrag dat ik apart vond. Zo wilde hij bijvoorbeeld niet dat ik zelf een drankje bestelde  – dat deed hij voor me – en toen ik mijn groenten opzij schoof maande hij me bloedserieus die alsnog op te eten. Het klinkt misschien belachelijk, maar het wond me op. Ik was zo lang gewend om de “sterkere” te zijn in een relatie of mijn werk, dat ik het heerlijk vond die rol eens los te kunnen laten. Hij gaf me het gevoel dat – als ik maar naar hem luisterde – alles goed zou komen. Ik viel als een blok voor hem. Steef boekte een tripje naar Brugge. Op onze hotelkamer lag er een knots van een diamanten ring op mijn kussen. Ik was nu officieel “van hem”, zei hij. Ik vond het ouderwets, maar tegelijkertijd waanzinnig romantisch. We hadden een heerlijk weekend, ondanks dat Steef soms rare dingen vroeg. Zoals of ik op hem zou wachten als hij een paar maanden weg zou zijn. Als ik dan vroeg waar hij heen dacht te gaan zei hij dat het puur hypothetisch was. Als ik grapte dat ik nog niet wist of ik op hem zou wachten sloeg hij dicht, ik moest dan behoorlijk wat moeite doen om hem weer te ontdooien. Dat lukte voornamelijk met seks, de chemistry tussen ons was waanzinnig! Toen we thuiskwamen moest Steef direct weg voor zaken. Wat voor zaken wist ik niet. Ik had me verteld dat hij iets met onderhoud en beveiliging deed,  maar veel details vertelde hij niet. Nu denk ik dat hij dat expres deed, om me in het ongewisse te houden. 

Op een avond, we waren een maand of vier samen, hadden we afgesproken om uit eten te gaan. Steef kwam niet opdagen. Ik probeerde te bellen; zijn telefoon sprong direct op voicemail. Na een uur wachten besloot ik naar huis te gaan. Ik was inmiddels doodongerust toen ik een telefoontje kreeg. Iemand vroeg of ik de vriendin was van Steef B.

De man aan de andere kant van de lijn vertelde dat hij van de politie was. Ik schrok, vroeg of Steef een ongeluk had gehad. Ik had niet verder van de waarheid kunnen zitten… Steef zat vast. De agent vroeg op zakelijke toon of ik wat schone kleding kon komen brengen. Verbijsterd vroeg ik op welke gronden Steef was vastgezet, maar daar mocht de agent niets over zeggen.

In een roes ben ik naar het bureau gereden met wat schoon ondergoed en een tandenborstel die ik bij een soort receptie kon achterlaten, maar ook daar kreeg ik geen verdere informatie. Er zat niets anders op dan af te wachten..  Die avond probeerde ik mezelf te kalmeren met de gedachte dat het om iets simpels als een onbetaalde boete ging. De volgende ochtend kreeg ik een telefoontje: ik kon Steef komen halen.

Met een nietszeggend gezicht schoof hij naast me in de auto. Ik ontplofte bijna! Ik had twee dagen in de stress gezeten, en nu zei hij niets? Ik beet hem toe dat hij me een verklaring schuldig was, maar bond direct weer in toen ik zijn blik zag. Op die manier had hij nog nooit naar me gekeken: koud en hard.

“Niet dat het jouw zaken zijn” zei Steef op ijzige toon “maar ik zat dus vast wegens verboden wapenbezit”. Hij zag dat ik schrok en zijn toon werd wat milder. Hij vertelde me dat hij wat wapens had geërfd van zijn overgroot-opa die grote emotionele waarde voor hem hadden. Hij deed er niets mee, voegde hij er luchtig aan toe. Blijkbaar had een van zijn maatjes zijn mond voorbij gepraat, want opeens had de politie bij hem voor de deur gestaan met een huiszoekingsbevel.

Ik vond het een vaag verhaal, maar wilde hem geloven; Ik sloot me af voor de alarmbellen die in mijn hoofd afgingen. Onbegrijpelijk, denk ik nu. Als een van mijn vriendinnen met een dergelijk verhaal bij me was gekomen had ik heel hard “Run, Forrest, Run!” geroepen, maar ik zag het op dat moment gewoon niet helder. Toch leek onze verstandhouding vanaf dat moment in een neerwaartse spiraal te komen. Steef werd steeds geslotener wat voor frictie zorgde. Hij ontving telefoontjes waarna hij direct weg moest, ook al zaten we in een restaurant of bij de bioscoop. Als ik mijn irritatie liet blijken kregen we ruzie, waarop hij steeds vaker iets in huis vernielde. Als hij een milde bui had vertelde hij me dat het om werk ging, maar in detail trad hij nooit. De situatie knaagde aan me. Met mijn vriendinnen praatte ik niet echt over Steef. Ik denk dat ik niet voor mezelf wilde bekennen dat ik wéér een foute relatiekeuze had gemaakt. Steef was altijd nogal stug in gezelschap en daarom had ik het contact  sowieso al een op een lager pitje gezet. Hij vond de mijn vriendinnen maar een stel “kakelende kippen” , zoals hij het beschreef. Ik was veel intelligenter dan zij –volgens hem dan- en ze zouden me alleen maar naar beneden trekken.  Nu zie ik dat hij me op die manier langzaam van mijn omgeving probeerde te isoleren. Het vreemde is dat zoiets allemaal zo geleidelijk gebeurt dat het je niet eens opvalt als je er middenin zit.

De enige die wel haar mening ventileerde was mijn zus, Lana. Ze voelde een rare vibe bij Steef, zei ze na hun eerste ontmoeting. Verder heeft ze er nooit veel over gezegd, Lana is niet het type om in andermans relatie te stoken. In mijn onbevangenheid had ik Steef destijds verteld wat ze over hem had gezegd, en sindsdien was de situatie tussen hen gespannen. Op een avond was ik zijn geheimzinnige gedoe zo zat dat ik alles eruit gooide. Ik eiste dat hij me vertelde waar hij mee bezig was, zei dat het voor mij anders niet meer hoefde. Steef kwam voor me staan en pakte me bij mijn bovenarmen. Zijn nagels boorden zich in mijn huid en hij siste: “Dit komt zeker uit de koker van die zus van je? Ik zou maar een toontje lager zingen als ik jou was, anders zou ze wel eens lelijk kunnen struikelen, als ze je wil komen “opbeuren””. Hierop vertrok hij met slaande deuren.  Ik was flabbergasted, hield mezelf voor dat ik zijn woorden verkeerd geïnterpreteerd had, vooral toen hij ’s avonds met een grote bos rozen voor de deur stond. Even leek hij weer de man voor wie ik was gevallen. 

Toch begon mijn gevoel voor hem scheuren te vertonen. Toen hij heel abrupt het contact met een vriend van hem verbrak, deed hij daar ontzettend geheimzinnig over. Ik kwam die vriend wat later tegen en probeerde uit te vissen wat er was voorgevallen. Het kostte niet veel moeite. Steef bleek te zijn gesignaleerd op de bewakingscamera in de winkel van die jongen, precies de dag nadat hem was verteld dat er waardevolle spullen in de opslag lagen. Toen hij Steef ermee confronteerde had hij gedreigd hem iets aan te doen. Ik kon het niet langer ontkennen, er was iets helemaal mis. In dat licht kwam ook weer de bedreiging aan het adres van mijn zusje de kop op steken. Toen ik enkele weken later een boksbeugel in het dashboardkastje van zijn auto vond was de maat vol; ik wilde van hem af, maar was tegelijkertijd bang voor die agressieve kant van hem die steeds vaker de kop opstak.. ik had het altijd vleiend gevonden dat hij zo bezitterig was ten aanzien van mij. Nu beangstigde het me. Hij zei altijd dat hij degene was die bepaalde wanneer een relatie over was. Ik nam dat nooit erg serieus, nu begon ik het anders te zien. Onze relatie mocht dan niet meer lekker lopen, ik was bang dat hem botweg aan de kant zetten zijn woede zou triggeren.

Mijn “kans” zag ik toen ik merkte dat Steef interesse had in een vrouw die hij kende via de sportschool. Ik ging me steeds slonziger kleden omdat ik wist dat hij op superverzorgde vrouwen viel. Ook deed ik steeds vaker of ik al sliep als hij in bed kwam.  Zo heb ik hem uiteindelijk – heel uitgekookt – in haar armen gedreven. Op deze manier had hij de eer en nadat ik nog een paar weken de rouwende onbestorven weduwe heb uitgehangen voor de buitenwereld kon ik opgelucht ademhalen.  Voor zover ik weet is Steef nog steeds met de sportschoolvrouw. Via via hoorde ik enkele weken geleden dat hij weer is opgepakt. Waarvoor weet ik niet, en ik wil het ook niet weten. Ik ben inmiddels verhuisd en het zal niemand verbazen dat ik hem geen verhuisbericht heb gestuurd.”