De rechtbank van Noord-Holland bevestigt in een gesprek met NU.nl dat Barry van Suijdam is veroordeeld tot een taakstraf van 60 uur en een voorwaardelijke gevangenisstraf van 2 weken, met een proeftijd van 2 jaar.
Kwaaie dronk
Ondernemer Barry van Suijdam (47), de laatste partner van dieetlegende Sonja Bakker (46), zou in een door de media opgepakte ruzie afgelopen najaar aan haar armen en haren hebben getrokken en haar ook hebben geslagen. Het gaat mis tussen de twee als ze na een boeklancering van haar naar huis gaan. In de taxi lopen de gemoederen zo hoog op dat de taxichauffeur de politie belt. Het ging niet slechts om een woordenwisseling zoals eerst werd gedacht: Sonja heeft bij de politie aangifte gedaan van mishandeling tijdens die bewuste avond. De zaak werd door de politierechter verder behandeld. Hoewel de berechting begin maart reeds plaatsvond, werd dit (terecht) niet publiek. Wel werd op 11 maart bekend dat het stel definitief uit elkaar is. Dat Barry van een drankje houdt en weleens een slok teveel neemt, was geen geheim. Maar dat hij ‘een kwade dronk’ had met agressie was niet bekend. Sonja nam hem altijd in bescherming door zijn losse handjes niet wereldkundig te maken.
Mannen voelen zich geïntimideerd
Bij bekende, sterke vrouwen, lijken we er niet mee om te kunnen gaan. Als een sterk, intelligent en/of rijk iemand zich niet kan verweren, wie zou dat dan wel moeten kunnen? In het magazine LINDA deelden een paar jaar terug verschillende bekende vrouwen hun ervaringen met huiselijk geweld, waaronder presentatrice Sylvana Simons. Terugkijkend zegt ze hierover: “Later besefte ik dat mijn partners mij wilden onderdrukken omdat ze zich door mij geïntimideerd voelden. Het gebeurde omdat ik zo sterk was.” Sylvana toont ons een ongemakkelijke waarheid: een zelfbewuste en geslaagde vrouw die op een bepaald moment in haar leven, twee keer zelfs, in elkaar werd geslagen.
Onder de duim houden
Volgens het CBS zijn de officiële oorzaken ‘huiselijke omstandigheden (zoals een echtelijke ruzie) en jaloezie’, maar het ligt gecompliceerder. Geweld vindt niet (alleen) plaats in een opwelling of als een situatie uit de hand loopt. Partnergeweld wordt vaak aangewend als pressiemiddel om de verhoudingen in een relatie te bepalen. Denk aan mannen die het niet kunnen verdragen dat zij geen controle hebben over het doen en laten van hun echtgenote, er niet mee kunnen omgaan zelf werkeloos te zijn en/of haar moeten erkennen als kostwinner van het gezin.
‘Dat pik jij toch zeker niet…’
Zoals uit de cijfers blijkt, komen dus ook financieel onafhankelijke vrouwen in harde aanraking met partnergeweld. De traditionele beeldvorming draagt bij aan een extra portie schaamte onder deze voor het oog succesvolle vrouwen. Dat zij dit vaak zelfs niet melden aan hun vriendinnen heeft te maken met angst voor de reactie ‘Maar dat overkomt jou toch niet!’ Atria-onderzoeker Suzanne Bouma bevestigt dit. “Bij slachtoffers van partnergeweld denken we al gauw aan vrouwen die in armoede leven of werkloos zijn. Zij hebben vaak geen alternatieve middelen en kloppen dan aan bij formele hulpinstanties zoals ‘Veilig Thuis’. Hierdoor is deze groep zichtbaarder dan de onafhankelijke vrouwen die ook slachtoffer zijn, maar zelf toegang hebben tot alternatieve middelen om de relatie te verbreken.”
Trigger
Financiële onafhankelijkheid van vrouwen kan partnergeweld binnen relaties dus zelfs triggeren. “Er zijn verbanden aangetoond tussen betaald werk en het meemaken van partnergeweld”, legt Bouma uit bij nu.nl. “Als jij in een relatie zit waar de traditionele rolverdeling de norm is: de man als kostwinner en de vrouw thuis of die werkt voor ‘erbij’, kan het schuren als hierin iets verandert. Als de vrouw plots meer gaat werken en/of meer gaat verdienen, kan de man namelijk het gevoel hebben van statusverlies. En dat kan weer een aanleiding zijn om geweld te gebruiken om die machtspositie terug te krijgen.”
Het gezicht naar de onwetende buitenwereld
“Ik heb alles onder controle, met mij gaat het goed”, zeggen vrouwen graag om aan te geven dat zij zichzelf wel redden. Maar dit kan zomaar schijn zijn. De vrouw met de opleiding en een flinke dosis assertiviteit in de buitenwereld, kan thuis veranderen in een schaduw van zichzelf. Door een bericht op LinkedIn werd Ester Wijnen uit Den Bosch vorig jaar hét gezicht van partnergeweld. Dat zij, ook 16 jaar geleden bij haar huwelijk, al een sterke, hoogopgeleide vrouw, jarenlang werd geïntimideerd en mishandeld door haar partner, eveneens een man met een goede baan en aanzien, was een onaangename verrassing voor haar omgeving en uiteraard in de eerste plaats voor haarzelf.
Lotgenotes
Binnen een uur na haar post had ze honderden reacties. Niet alleen vrouwen die hetzelfde meemaakten lieten van zich horen, ook in de media werd haar verhaal opgepikt. “De Telegraaf belde al snel. Toen ben ik wel even met de jongens gaan zitten. Ik wilde dit weloverwogen en zorgvuldig doen”, vertelt ze in het Brabants Dagblad. Want haar oudste kinderen, die ze samen met de man in kwestie kreeg, mogen dan wel 18 en 21 zijn, het blijft wél hun vader over wie dit verhaal óók gaat. “Een vader van wie gehouden wordt.”
Top voice 2020
Ester Wijnen sprak op (online)bijeenkomsten van vrouwennetwerken, deed mee aan een foto-expositie over huiselijk geweld, bleef bloggen en postte dat op LinkedIn en ontwierp een website over partnergeweld. Ze werd zelfs uitgeroepen tot een van de LinkedIn TopVoices van 2020, samen met Diederik Gommers, Hugo de Jonge en Ahmed Marcouch. Ester weet waar ze het over heeft. “Neem nou alleen al campagnes voor huiselijk geweld. Die spreken, sorry maar dat is echt zo, hoogopgeleiden niet per se aan. Die gaan bijvoorbeeld echt niet in een buurthuis om hulp vragen. Ik tenminste niet. Om deze doelgroep te bereiken is een andere toon nodig,”
Toxische schaamte- & schuldgevoelens
Ook Ester verviel in ‘omgedraaide schaamte en schuldgevoel’. Haar ouders scheidden op een hele nare manier. Dat wilde zij haar kinderen besparen. “De schaamte was zo groot dat het makkelijker is om te zwijgen. Hij deed geloven dat het aan mij lag dat hij mij sloeg, dat ik de aanstichter was. En ik heb zó vaak gehoord dat we morgen opnieuw zouden beginnen.” Uiteindelijk was Ester strek genoeg om weg te gaan, omdat ze iemand, een relatieve buitenstaander, in vertrouwen had genomen. Dat is ook wat ze vrouwen wil meegeven: “Zorg dat er iemand is die op de hoogte is van de situatie. Dat is echt nodig om eruit te komen.”
SAFE
Geweld tussen of van partners is het grootste geweldsprobleem van Nederland. Zowel vrouwen als mannen in heteroseksuele en niet-heteroseksuele relaties zijn hier slachtoffer van. Maar vrouwen zijn ruim 5x zo vaak slachtoffer als mannen. Daarom ontwikkelde Nicole van Gelder, promovendus aan het Radboudumc, samen met haar team een online platform voor vrouwen die te maken hebben met partnergeweld: SAFE. Een anonieme website die je desnoods in het geheim op het toilet kunt bekijken. Het community management wordt verzorgd door zorgprofessionals, allemaal vrouwen, onder wie Nicole van Gelder zelf. Ook zitten er huisartsen, tevens onderzoekers, in het team.
Crisissituaties zijn zeer divers
“Het belangrijkste is dat we begrip opbrengen voor verschillende situaties”, ervaart Van Gelder. “Zo verschilt de situatie van iemand die vastzit in een religieus huwelijk enorm van een lesbische vrouw van wie haar partner dreigt haar te outen bij haar familie als ze niet doet wat de partner wil.” De mensen achter het platform hopen eraan te kunnen bijdragen dat vrouwen zich meer bewust zijn van hun situatie en sneller de stap naar hulp zetten. Ook ziet Van Gelder graag dat het onderzoek bijdraagt aan een vergelijkbaar platform voor mannen. Want ook mannen kunnen slachtoffer zijn van partnergeweld. Er bestaat wel een website voor mannen die te maken hebben met geweld, mannenmishandeling.nl, maar deze site is niet zo uitgebreid opgebouwd zoals Safewomen.nl dat nu voor vrouwen is. “Als we een platform voor mannen geschikt willen maken, moeten we wel extra onderzoek doen,” benadrukt Van Gelder, “want hun behoeften zijn misschien heel anders.”
Wat te doen?
In deze coronaperiode zijn we nog vaker thuis. Veel mensen maken zich zorgen en gezinsleden brengen meer tijd met elkaar door. In sommige situaties lopen de spanningen hoog op, waardoor huiselijk geweld kan toenemen. Maak je je zorgen om iemand? Kijk wat jij in zo’n situatie kunt doen. Ben je zelf slachtoffer? In alle gevallen kun je via 0800-2000 terecht bij Veilig Thuis. Is het in jouw situatie lastig om te bellen dan kun je ook chatten met Veilig Thuis of bij de apotheek het codewoord ‘masker 19’ zeggen. Bel bij direct gevaar altijd 112 en verlaat zo nodig het huis. Dit mag ook als het thuis onveilig voelt, maar er geen direct gevaar is. Kijk of je bij iemand terecht kunt, bij voorkeur in de buurt. In deze gevallen is het tijdens de avondklok toegestaan om je huis te verlaten en krijg je geen boete.
Beeld: Pexels.com
