Soms moet je simpel meebewegen met de noodlottige kansen waaruit het leven deels bestaat. Van een familielid krijg ik een uitnodiging voor de cryptovaluta-app Blox. Enkele dagen later volgt de afrekening voor mijn artikel over sociaal kapitalisme in nieuwskiosk Blendle/Cafeyn: 350 clicks brengen mij 350 dubbeltjes. Ik besluit deze 35 euro via Blox te beleggen in Bitcoins en andere cryptovaluta.
Als mijn snelle analyse klopt, dan koop ik van deze munten over een jaar hoogstens een frietje bij Frituria Estrella. Als ik ongelijk krijg, neem ik volgend voorjaar van het cryptogeld een vervuilend vliegtuig naar New York om daar in te checken in boutique hotel The Whitby, meezingend met Liza Minnelli en Joel Grey: ´Money makes the world go around (…) that clinking, clanking, clunking sound.´
Duizelingwekkend
De afgelopen twaalf maanden klommen de cryptokoersen tot duizelingwekkende hoogte. Diverse munten werden in één jaar minstens vier maal meer waard. De grootste cryptovaluta Bitcoin en Ethereum groeiden zelfs met respectievelijk 500 en 1000 procent. Baas boven baas is de Dogecoin, waarvan de koers met bijna 9300 procent steeg. Wie vorig jaar honderd euro in laatstgenoemde munt investeerde, is nu ruim negenduizend euro rijker.
Of om dichter bij huis te blijven: Als ik vorig jaar 35 euro in de Dogecoin had geïnvesteerd, bezat ik nu bijna 3300 euro. Wie niet mee surft op deze golf, is een dief van z´n eigen portemonnee. Toch?
Misschien. Maar waarschijnlijk niet. Vermoedelijk zijn de cryptomunten de tulpen van de 21ste eeuw.
Verdampt
De handel in tulpenbollen nam een grote vlucht in jaar 34 van de Gouden Eeuw. Kleine beleggers beleenden al hun huisraad om mee te kunnen draaien in de tulpenmanie. In januari 1637 was de prijs van de begeerlijkste tulpenbol door speculanten zover opgedreven dat je er een Amsterdams grachtenpand van kon kopen.
Nog geen maand later waren de tulpen niets meer waard. Zelfs de prachtigste bloemen bleven onverkocht. Iedereen wilde verkopen, niemand wilde kopen. De zeepbel spatte uiteen. Al tweehonderd jaar geleden wijdde de Schotse auteur Charles Mackay een boek aan de tulpenmanie. De titel is veelzeggend: Extraordinary Popular Delusions and the Madness of Crowds.
Waanzin
Wordt de tomeloze groei van de cryptotvaluta veroorzaakt door een vergelijkbare waanzin van de massa? Hoogstwaarschijnlijk wel. Word ook jij rijk van Bitcoins en andere cryptomunten? Vermoedelijk niet. Er zijn drie redenen om niet in cryptovaluta te investeren en één om het wel te doen.
1. De cryptomunten zijn minder schaars dan je denkt. De Bitcoin begon als een uniek systeem van geschakelde computers dat zonder bemoeienis van bankiers veilig geldverkeer mogelijk maakte. Inmiddels telt de wereld van het digitale goud naar schatting vijfduizend andere muntmijnen.
Sinds het succes van de Bitcoin volgde de laatste tien jaar de ene na de andere munt. De digitale koersborden van onder andere CoinMarketCap en Coinbase tellen bijna vijfduizend cryptovaluta, waarvan circa tweeduizend valuta met elk een marktkapitalisatie van meer dan 100.000 dollar.
Er worden vandaag de dag honderden miljarden gemijnd. Van de populaire Bitcoin zijn bijna negentien miljoen munten in omloop met een gezamenlijke waarde van ruim 760 miljard euro. Een stevige tweede is de Ethereum met een totale waarde van ruim 210 miljard euro. Liefst zeventig andere cryptovaluta hebben elk een marktwaarde van minstens één miljard euro.
Hebzucht
Van goud weten we inmiddels dat het relatief lastig is te mijnen. Van de cryptomunten weten we dat allerminst. De recente geschiedenis telde te veel hebzuchtige fraudeurs (Enron, Madoff, Wirecard, et cetera, enzovoort) om er voetstoots vanuit te gaan dat de wereld van de digitale mijnwerkers uit louter nette mensen bestaat. De overgrote meerderheid (98 procent) van drieduizend door J.P. Morgan ondervraagde institutionele beleggers vermoedt ´enigszins’ of zelfs ´heel veel´ fraude op de cryptomarkt.
Bovendien moet je de dag vrezen dat je de sleutel voor je digitale crypto-kluis verliest. Of erger nog: dat een ander het slot vervangt. Het leed is niet te overzien wanneer computerwetenschappers vandaag of morgen – of het volgende decennium – een werkende quantumcomputer in elkaar sleutelen. Twee Deloitte-consultants becijferen dat bij een quantum-inbraak een kwart van de Bitcoins, dus een slordige 190 miljard euro, te gemakkelijk voor het grijpen ligt.
Grote niets
2. Achter de hoge waarde van de cryptovaluta schuilt het grote niets. De cryptovaluta hebben geen enkele intrinsieke waarde. Anders dan bedrijfsaandelen, waarvan de beurskoers verband houdt met ieders handelen in de echte wereld. Anders dan de koersen van de euro, de dollar en andere traditionele valuta, die de weerslag zijn van de economische welvaart in de landen die de munten voeren. En anders dan goud, dat andere nogal wonderlijke beleggingsobject, waarvan de waarde zich in ieder geval al meer dan veertig eeuwen heeft bewezen.
De prijzen van cryptomunten zijn louter en alleen gebaseerd op de opvallend grote vraag naar de digitale muntjes. Het geeft te denken dat de Nederlandsche Bank met haar zeshonderd ton goud (45.000 staven, ruim dertig miljard euro, een jaarlijkse waardestijging van bijna 8 procent) maar net genoeg goud heeft voor de aankoop van alle Dogecoins, een munt die twee automatiseerders bij IBM en Adobe nog geen acht jaar geleden voor de grap introduceerden. Omdat steeds meer mensen inhaken, stijgen de koersen tot ongekende hoogte. Als de vraag wegvalt, verdampt de waarde echter sneller dan je ´sell, sell, sell´ kunt roepen.
Piramidespel
3. De handel in cryptovaluta is evenals de tulpenmanie een piramidespel. Wie vroeg instapt, wint veel. Wie laat instapt, verliest alles. Dat veel cryptovaluta´s zo enorm zijn gestegen, komt doordat de vraag de afgelopen jaren vele malen groter was dan het aanbod. In navolging van de tulpenmanie komt er echter ook in de bitcoinbonanza een moment dat iedereen wil uitstappen maar niemand meer wil instappen.
Wie vroeg instapt, wint veel. Wie laat instapt, verliest alles.
Op sommige dagen zijn daar al voortekenen van. Een koersdaling van 15 procent op één dag is eerder regel dan uitzondering. Op zo´n dag is het aanbod groter dan de vraag, omdat de tijdige instappers besluiten hun winst te pakken. De cryptomarkt is in economentaal zeer volatiel. Hoge pieken worden gevolgd door diepe dalen.
Cryptocasino
In de 24 uur tussen de aanzet voor dit artikel en het moment dat Reporters Online op de publicatieknop drukte, werden de Bitcoin-bezitters per saldo twintig miljard armer. Twintig miljard! De dagen ervoor verging het de cryptomunt-beleggers zelfs nog slechter. Als deze ontwikkeling doorzet, dan moet op termijn worden gevreesd voor het voortbestaan van de Bitcoin.
De extreme koersschommelingen zijn op z´n minst reden voor zeer grote voorzichtigheid. Een belangrijke stelregel: Beleg in de cryptovaluta nooit meer dan je kunt missen wanneer de bubbel plotsklaps barst. Wil je per se meebewegen in het cryptocasino, investeer dan hooguit 1 procent van jouw totale vermogen in cryptovaluta. Spreid deze kleine investering bovendien over meer dan één cryptomunt.
Digitaal goud
4. Zoals beloofd is er ook één reden wel in de cryptovaluta te beleggen. Laten we ons voor een moment verbeelden dat de cryptomunt wel degelijk het nieuwe goud is.
Langzaamaan begint de cryptomunt gemeengoed te worden. Meerdere grote beleggers beproeven de cryptowereld. Eén van de managers van de grote, serieuze vermogensbeheerder Robeco schreef recent dat de Bitcoin ´als digitaal goud een nuttige rol´ kan ´spelen in een multi-asset beleggingsportefeuille´. Bijvoorbeeld ter bescherming tegen inflatie, een forse rentedaling of een devaluatie van de dollar.
Pfff….. Hoorden wij zojuist een zucht van verlichting? Zal het dan toch verstandig zijn te investeren in cryptovaluta? Stel dat jij precies de valuta hebt gekocht waarop ook doorgaans verstandige vermogensbeheerders hun oog laten vallen. Dan lach je mij volgend jaar nog harder uit dan je nu al doet. Gelijk heb je.
Koerswinst
De keerzijde van dit positieve scenario is aanzienlijk negatiever. Want stel nu eens dat enkele trendsetters en early adapters besluiten dat juist na de instap van de zoveelste vermogende avonturier de tijd is gekomen uit te stappen?
Er komt onherroepelijk een dag dat zeer velen besluiten hun hoge koerswinsten in harde euro-munten om te zetten. Er komt zelfs een dag dat veel late instappers besluiten hun cryptomunten met een bescheiden winst te verkopen uit vrees voor een verdere koersval.
Dan komt ook onvermijdelijk de dag dat door de aanhoudende koersdalingen niemand meer cryptovaluta wil kopen. Dat is de dag dat je voor de gemiddelde cryptomunt hooguit nog een bosje tulpen kunt kopen.
Dat is tevens het moment dat mijn 35 euro is verdampt tot een puntzak frites. Mocht het anders lopen, dan zal ik mijzelf volgend jaar opgevouwen in de economy class naar New York verwijten dat ik deze week niet 350 of wellicht zelfs 3500 euro belegde. Vooralsnog verheug ik me slechts op een portie Vlaamse frites.
