Voorzitter Johan van Gelder van de Stichting Groene Kustweg Nederland kijkt terug op een bizar avontuur. Hij heeft een boek geschreven over de toeristische route en wist de oprichtingspapieren van de stichting over te nemen.
De oorsprong van de internationale Groene Kustweg (GKW) ligt sinds begin zestiger jaren in Groningen en Bremen. Het was een initiatief van de VVV-directeuren Henk Braber (Groningen) en dr. Herbert Brenning (Bremen).
De bedoeling was de volkeren in de buurprovincies van Nederland en Duitsland nader tot elkaar te laten komen. Het streven van de Groene Kustweg-organisatie was ook het weer op gang brengen van het toerisme tussen de beide steden centraal in de aangrenzende Noordzee kustgebieden van beide landen.
Al vrij snel sloten zich meer provincies en steden aan, eerst in Nederland en Duitsland en in latere jaren ook in Denemarken en Noorwegen. Met als gemeenschappelijk doel: bevordering van toerisme ten behoeve van de economische ontwikkelingen via bestaande infrastructuur van hotels, restaurants, campings en toeristische attracties.
De Groene Kustweg heeft altijd een aantrekkingskracht op hem uitgeoefend. De vonk ontstond toen hij door oud-directeur Henk Braber van de VVV in Groningen als journalist werd uitgenodigd mee op reis te gaan naar Duitsland en Denemarken voor een promotietoer.
Met een expositie, toespraken van autoriteiten, congressen en een doorgaans succesvol optreden van het muziekkorps van de Groninger politie werd de Groene Kustweg in het zonnetje gezet.
Hoewel Henk Braber vaak moeite had om bij bestuurders wat geld los te peuteren voor de Groene Kustweg wist hij dat jarenlang vol te houden. Toch kwam op een gegeven moment de klad erin en belandde de Groene Kustweg op papier in het archief.
Toen Johan van Gelder na de nodige omzwervingen terugkeerde naar zijn geboorteplaats werd hij herinnerd aan de Groene Kustweg door enkele verdwaalde borden die als stille getuigen verwezen naar de vakantieroute. Hij besloot met zijn gezin de route zelf te gaan verkennen en schreef zijn ervaringen op in een boek, dat erover verscheen. Had hij er aanvankelijk een weekeinde voor uitgetrokken om de circa 1750 kilometer af te leggen, na ruim een week keerde hij terug op de ochtend dat zijn kinderen na hun vakantie weer naar school terug moesten.
Om de Groene Kustweg nieuwe kansen van bestaan te geven was een ruim een jaar geleden een denkteam gevormd. Ondanks de grote inzet ontstonden in de aanloop naar de aanvraag voor een Europese subsidie problemen, toen een lid van het denkteam zich ongerust maakte over zijn auteursrechten en een advocaat in de arm nam. Hij wilde die auteursrechten laten gelden op zijn Masterplan dat hij had geschreven namens de stichting en daarvoor ook het logo had gebruikt.
Ook voelde hij zich onvoldoende gewaardeerd, omdat hij niet snel genoeg als secretaris was ingeschreven. De onenigheid zorgde er uiteindelijk voor, dat er een coup werd gepleegd en het denkteamlid zijn eigen stichting oprichtte om zelf als voorzitter met de Groene Kustweg de markt op te gaan. ‘Een kwestie van jatten’, aldus Van Gelder.
‘Het is een trieste ontwikkeling’, aldus Van Gelder, dat als je je positief voor een project wilt inzetten anderen er mee vandoor willen gaan. Gekkigheid ten top. Het was allemaal niet nodig geweest. Een advocaat vertelde me dat er op een planbeschrijving geen auteursrechten berusten. Hoewel het denkteamlid als secretaris was ingeschreven, maakte hij die op dezelfde dag weer ongedaan, omdat de datum hem niet aanstond.’
Het was niet de eerste keer dat iemand er met zijn stichting vandoor wilde gaan. Eerder probeerde een organisator de Groene Kustweg als merknaam voor zijn hardloopevenementen te gebruiken. Na hem daarover te hebben aangesproken, koos hij voor een andere naam.
De Groene Kustweg is op het ogenblik in ruste. Achter de schermen wordt nog gekeken naar wegen om de route met de grote vakantie in aantocht en bijvoorbeeld de camperbezitters en festivalgangers tegemoet te komen een boost te geven. Maar de man- en vrouwkracht ontbreekt voorlopig nog.
De Groene Kustweg route krijgt meer diepgang als de archieven de toewijding bloot leggen om de Groene Kustweg als bindmidel tussen verschillende landen te laten fungeren. Het archief leert dat de Groene Kustweg verschillende varianten heeft gekend. Op een gegeven moment ontsprong die in Sluis in Zeeuws-Vlaanderen tot en met Zuid-Noorwegen en had de organisatie in elk land zijn eigen afdeling.
‘De route leidt immer door het imposante groen Zeeuwse dijkenlandschap en de uitgestrekte weidegebieden in Friesland en Sleeswijk-Holstein. Al voert de weg inclusief zijn zogenaamde ‘Abstechers’ lang niet overal langs de kust, continentaal bekeken blijft de Groene Kustweg de zee nabij.
In het bijzonder bijvoorbeeld bij Petten en Harlingen, langs de brede Elbemonding, pal langs het strand ten noorden van Esbjerg en zelf over het strand in Løkken (Noord Jutland)’, zo blijkt uit de notities. De organisatie was tekstueel bedreven zijn product te verkopen.
‘Ook in Noorwegen rijdt men over ruime afstanden ‘naast’ de zee. Toeristische hoogtepunten zijn onder andere de Zeeland- brug, de Afsluitdijk en de machtige zeesluizen van IJmuiden aan het eind van de Noordzeekanaal en van Brunsbüttelkoog aan het eind van het Kielerkanaal of Nord-Ostseekanaal.
Rijk is de route aan stedenschoon, geweldige trekpleisters, zoals Middelburg, Veere en Zierikzee, Amsterdam met zijn grachten, het knap gerestaureerde ‘Schnoorviertel’, een middeleeuws stratenstelsel in Bremen en de zo schilderachtige oudste stad van Denemarken Ribe met vele vakwerkhuizen en de Dom. Het meest feeëriek is ongetwijfeld het Noorse ferry- aanlegplaatsje Arendal met zijn tot zeer hoog in de bergen bij avondlicht uitstralende huizen.
Ook de beroemde oude pakhuizen van Stavanger mogen in deze reeks bezienswaardigheden niet vergeten worden. Wie de Groene Kustweg een eindweegs volgt, krijgt alle kans veelzijdig te recreëren en daarbij in meer dan één opzicht een frisse neus te halen, zeker op de Hallingen die vóór Sleeswijk-Holstein ter hoogte van Husum en Bredstedt u vanuit de zee als merkwaardige eilandjes naar zich toe lokken.’
Vervolgt: ‘Deel van de Groene Kustweg rijden? Dan niet langer wikken en wegen. Spoedig eens gaan verkennen, zo mogelijk de weg met achterland. Bij Nieuweschans de grens over en dan ook géén plankgas, want de Groene Kustweg is een toeristische route alleen voor rijders die op hun rust uit zijn, die een veerverbinding nog kunnen beleven als een prettige onderbreking, en dus allerminst als een hinderlijk tijdverlies.
Een overtocht biedt bovendien de attractie van het meeuwen-spel en op Schelde, Weser en Elbe de zo nabije passage van troste huizenhoge zee-giganten. Volg Neptunes die hier en daar zijn drietand als kenteken van de Groene Kustweg geplaatst heeft. En is het daarbij onderweg soms ‘brisenfrisch?’ dan heeft de kastelein overal zijn streekspecialiteit in de tapkast!’
Het streven van de Groene Kustweg organisatie is om de aandacht van de toeristen meer en meer op de kust langs de Noordzee te richten, waarvan ook de vele eilanden met recht profiteren, verdient veler steun.’ Aldus de archieven.
Burgemeester Koen Schuiling van de gemeente Groningen handelt naar die geest van oudgedienden. Als het aan hem ligt, keert de Groene Kustweg weer terug in de samenleving. Hij heeft een aanbevelingsbrief klaarliggen om zijn collega’s aan de kustgemeenten te overtuigen, dat de route de nodige toeristische stimulansen biedt.
Volgens de stichting zou het fijn zijn als het bedrijfsleven, vrijwilligers en het onderwijs zich zouden melden om de Groene Kustweg weer op de kaart te zetten. Gezocht wordt naar appbouwers, redactieleden, en commercieel talent. Als dat niet lukt, dan kan de Groene Kustweg die in 1956 haar eerste stappen zette haar pensioen niet verzilveren’, aldus voorzitter Van Gelder. ‘En dat is jammer, want deze vakantieroute heeft voor al het verkeer op wielen, water en benen veel te bieden. Duurzaamheid kan daarin een grote rol van betekenis spelen. Dat hoeft niet verloren te gaan.’
