Al dagen beschuldigen Europese politici en media de Wit-Russische president Aleksandr Loekasjenko ervan vluchtelingen te gebruiken als wapens in een “hybride oorlog” tegen de Europese Unie. De EU en de NAVO gebruiken het lot van de vluchtelingen in feite om Wit-Rusland en Rusland met oorlog te dreigen, troepen naar de grens te mobiliseren, elementaire mensenrechten terzijde te schuiven, en een rechtse, fascistische menigte op te hitsen.
EU-Commissievoorzitter Ursula von der Leyen, VS-President Joe Biden, de Duitse Bondskanselier Angela Merkel (Christen-Democraten), de Duitse Minister van Buitenlandse Zaken Heiko Maas (Sociaal-Democraten) en tal van andere vooraanstaande politici hebben Wit-Rusland en zijn bondgenoot Rusland er publiekelijk van beschuldigd een “hybride aanval” op de NAVO-grenzen te leiden “om democratische buren te destabiliseren”.
Wat wij in de volksmond voornamelijk horen, zijn verhalen omtrent de politieke crisis die er ontstaat, omtrent het vraagstuk: opvangen of niet, en wie er nu weer voor de zoveelste reeks buitenlandse vluchtelingen betalen moet…
Het ontsnapt ons echter aan het oog dat het om mensen gaat. Duizenden mensen, waaronder vrouwen en kleine kinderen, zitten zonder eten, drinken of medische verzorging vast in de bossen en moerassen van het grensgebied van Wit-Rusland.
Velen hebben niet eens tenten en dekens en zijn blootgesteld aan de vrieskou en de regen. Tot nu toe zijn er ten minste tien omgekomen. De burgemeester van een stad bij de grens schatte het werkelijke aantal doden op 70 tot 200, en dat bevestigen de vele filmpjes van bodybags die ik voorbij zie komen op Koerdisch-talig instagram en twitter, dat ik al jarenlang volg.
En waar nog minder over wordt gesproken, is wie die vluchtelingen aan de ijskoude grens van “Fort Europa” nu feitelijk zijn, waar ze vandaan komen, en waarom ze zo wanhopig hun thuis willen ontvluchten. Een thuis dat wij overigens ook ‘gewoon’ subsidiëren.
Koerden
Het overgrote gedeelte van de vluchtelingen aan de grens tussen Wit-Rusland en Polen bestaat uit Koerden – geschat op maar liefst 8.000. De meesten van hen komen uit de Iraakse autonome regio Koerdistan, maar er zijn zeker ook kleinere groepen Syrische en Iraanse Koerden onder hen.
Velen van de Iraakse Koerden die aan de grens vastzitten, behoren tot de Yazidi-gemeenschap in Irak, een etnisch-religieuze groep die al lang wordt vervolgd om haar geloofsovertuiging. In 2014 viel Islamitische Staat Sinjar aan, waarbij duizenden Yazidi’s werden gedood en tot slaven gemaakt. Sinjar werd in 2015 bevrijd door de Peshmerga-troepen van de KRG. Veel Yazidi’s zijn echter nog steeds niet teruggekeerd en leven nog steeds in ontheemdenkampen in de Koerdische regio.
De controle over Sinjar is sindsdien betwist. En de regio wordt momenteel geregeerd door een lappendeken van milities, waarvan sommige banden hebben met door Iran gesteunde sjiitische milities (PMF) en andere met de Koerdische Arbeiderspartij (PKK).
De Britse niet-gouvernementele organisatie Human Relief Foundation constateerde tijdens een evaluatie in juni, dat Sinjar ook nu nog door vreselijke armoede geteisterd wordt.
Iraaks Koerdistan: een gefaald project
Er zijn ook mensen van andere etnische groepen en geloofsovertuigingen uit Iraaks Koerdistan aan de grens. Het autonome deel van Noord-Irak is relatief stabiel en veilig, en het Amerikaanse leger is aanwezig in de hoofdstad Erbil. Een veelvuldigheid aan Europese regeringen steunt daarnaast ook ontwikkelingsprojecten in de regio.
Een groot gedeelte van de lokale bevolking zijn echter ontevreden over het bestuur van de KRG, en protesten al jarenlang tegen corruptie, armoede en gebrek aan vrijheid. Ook de slechte water- en elektriciteitsvoorziening zijn aan de orde van de dag.
De migranten zijn boos over het bewind van de twee grootste partijen in de regio: de Koerdische Democratische Partij en de Patriotische Unie van Koerdistan,
Deze specifieke groep Koerdische migranten is niet getroffen door honger of oorlog, zoals vluchtelingen uit andere landen. Het probleem van de Iraakse Koerden ligt elders: het gebrek van vrijheid en heersende corruptie. Niemand wil leven in een land waar journalisten, mensenrechtenverdedigers en activisten in de gevangenis zitten, of waar je niet aan de bak komt omdat je niet tot de aanhang van de regerende families behoort.
Ongeveer 80 activisten zitten momenteel gevangen in de gevangenissen van de Koerdische regio, ook wel de “Behdinan-gevangenen” genoemd. Een voormalige gevangene die tot deze groep behoorde, staat momenteel aan de grens met Wit-Rusland te wachten om Europa binnen te komen.
Omed Khidr (zie foto) heeft onder het bewind van de KDP allerlei vormen van vervolging en wreedheid meegemaakt. Vorig jaar werd hij ontvoerd en gemarteld alleen omdat hij had deelgenomen aan een protestdemonstratie.
Dat het duidelijk niet gaat om arme of ongeschoolde mensen, om “parasieten” en “indringers”, blijkt ook uit de verhalen van andere vluchtelingen. Onder hen bevinden zich prominente figuren als Prof. Nabil Madrik, houder van een doctorstitel in het Sayed Sadiq District, Sulaymaniyah, en Zana Harbi, een van de beroemdste vechtsporters in de Koerdische regio.
Medeplichtig
Signalen van deze politieke onderdrukking zijn vrij gemakkelijk terug te vinden. Er bevinden zich inderdaad vele activisten en journalisten in de gevangenissen, er wordt regelmatig massaal geprotesteerd, en rapporten over de heersende corruptie zijn in zo’n vijftig talen terug te vinden.
En als de politieke onderdrukking in de KRG inderdaad de reden van deze uittocht is, dan zijn ook de Europese Unie, Engeland en de VS medeverantwoordelijk voor het vertrek van de Koerdische bevolking uit hun land.
De steun van het Westen aan de aan de politieke partijen gelieerde peshmerga-troepen in de autonome regio heeft de druk op de bevolking opgevoerd. Deze worden regelmatig ingezet om protesten in de kiem te smoren, of oppositiestemmen op te pakken.
Jarenlang hebben de westerse landen het gebrek van democratie en de schendingen van de mensenrechten door de vingers gezien. Ze hebben de partijen die aan de macht zijn alleen indirect of direct gesteund, en daar zag het volk helaas maar bar weinig van.
Daarom zijn de westerse landen ook medeplichtig aan de recente migratie uit Koerdistan.
Buiten de steden van Iraaks Koerdistan en de aldaar heersende corruptie en gebrek aan vrijheid, zijn er nog andere problemen terug te vinden. Problemen groot genoeg om voor op de vlucht te slaan.
Sinds de hervatting van de vijandelijkheden tussen de Koerdische Arbeiderspartij (PKK) en Ankara na de mislukte onderhandelingen in 2015, is het Turkse leger geleidelijk Koerdisch grondgebied aan het afbrokkelen, bergbases aan het opzetten, en bovenal het luchtruim aan het doorkruisen met de drones die hun dodelijke doeltreffendheid hebben bewezen in de recente Karabagh-oorlog.
De gevolgen voor de plaatselijke bevolking zijn afschuwelijk. De aanvallen met drones en gevechtsvliegtuigen hebben tientallen slachtoffers onder de burgerbevolking gemaakt en hele dorpen geterroriseerd.
Honderden Koerdische en christelijke minderheidsdorpen zijn in de loop der jaren van hun inwoners ontdaan.
Sinds april van dit jaar heeft Turkije twee intensieve campagnes gevoerd tegen de PKK in de noordelijke provincie Duhok. Verscheidene burgers zijn gedood en tientallen dorpen zijn leeggehaald.
De inwoners van deze dorpen – die waren teruggekeerd nadat zij bij eerdere campagnes waren ontheemd – zijn niet naar hun dorpen teruggekeerd vanwege de aanwezigheid van de PKK-guerrillastrijders en de Turkse strijdkrachten in deze gebieden.
Tientallen van hen hebben hun land opgegeven en hebben hun weinige overgebleven middelen gebruikt om een ticket naar de Witrussisch-Poolse grens te bemachtigen.
Onafhankelijk onderzoek
De kwestie van de duizenden Koerdische vluchtelingen heeft een gevoelige snaar geraakt bij de rivaliserende Koerdische groeperingen. De Koerdische media zijn verwikkeld in een blame-game, waarbij de aan de KDP gelieerde mediakanalen de PKK de schuld geven, en vice versa.
Zo beweerde de vertegenwoordiger van de KRG voor Polen – Ziyad Rauf – dat zaken die door vluchtelingen werden geuit, verzonnen leugens waren en pogingen om de reputatie van de KRG te besmeuren.
De oppositie van de KDP ziet er vooral de mogelijkheid om de regerende familie nogmaals zwart te maken, met een internationaal publiek aan de lippen hangend.
Het probleem is echter zeer complex, gezien er mensen uit alle uithoeken en alle sociale lagen van Iraaks Koerdistan nu samen in de vrieskou aan de grens van “Fort Europa” staan.
De betrokken partijen schuiven daarnaast elkaar dus schuld in de schoenen, maar niemand wijst naar eigen borst. Niemand zegt “hey, dat hadden wij kunnen helpen voorkomen”.
En dit duidt aan dat de oplossing ver buiten beeld ligt.
Hoe dan ook, gezien de westerse steun die betrokken is geweest bij de oprichting van de autonome regio, en ook nu nog betrokken is bij de financiële instandhouding van haar instellingen, is het Westen het op zijn minst aan de plaatselijke bevolking verplicht om een onafhankelijk onderzoek in te stellen naar de gang van zaken in de regio.
Hedwig Kuijpers” Hedwig Kuijpers”
