Ferry dienst Eemshaven-Noorwegen: ‘Een gat in de markt’

"Boven verwachting", zegt een medewerker van de klantenservice van de nieuwe veerbootverbinding tussen de Eemshaven en het Noorse Kristiansand als hem wordt gevraagd hoe de belangstelling is voor de afvaarten.

Op 7 april kiest motorschip ‘Romantika’ voor het eerst vanuit de Beatrixhaven het ruime sop. Commissaris van de Koning, René Paas, in de provincie Groningen geeft daarvoor het startsein.

Het nieuws over de veerboot verbinding is onder het publiek met gemengde gevoelens ontvangen. Volgens de een voorziet het in een grote behoefte, de ander heeft zo zijn twijfels daarover. Die twijfel is mede ontstaan, doordat een geplande veerboot verbinding tussen de Eemshaven en Schotland is afgeketst door onenigheid binnen de directie. Ook de verbinding tussen de Eemshaven en het Duitse Emden kwam niet van de grond, omdat het gemakkelijker, goedkoper en efficiënter bleek om zelf naar Emden te reizen met de auto. Voetgangers en fietsers kunnen in het seizoen zeker met de boot naar Emden als onderdeel van dag (of weekend) tochten.

Groningen Seaports ziet de gebeurtenis als ontwikkelaar van de haven en het havengebied en als nautisch toezichthouder bij het vaststellen of het schip de haven binnen de veiligheidscriteria kan aan doen met vertrouwen tegemoet. ‘Groningen Seaports staat zowel vanuit commercieel- als ook vanuit publiek perspectief positief tegenover een ferry verbinding. We zien hierin zeker toegevoegde waarde. Niet alleen voor de haven, maar ook voor de regio’, aldus woordvoerder Tim Lambeck.

Achter de nieuwe ferry line, Holland Norway Lines (HNL) B.V., zitten Bart Cunnen en Patrick America. Een Eindhovenaar en een Limburger. Beiden zijn actief in het verduurzamen van de scheepvaart en hadden geen betrokkenheid met de voorgenomen vaarverbindingen naar Schotland en Emden. Duurzaamheid is voor Holland Norway Lines een belangrijk onderwerp. Aangevoerd wordt dat transport over zee een hoge prioriteit heeft in het behalen van nationale en internationale klimaatmodellen. Het schip zelf heeft in een Fins drooghok de nodige verbeteringen ondergaan en gaat voorzien van het logo van HNL onder Nederlandse vlag gaat varen. In 2026 zou de veerboot emissie vrij moeten zijn. HNL wil de regio betrekken bij zijn verduurzamingsplannen, zoals het milieuvriendelijk verwerken van afval op het schip en verschonen van linnengoed.

HNL houdt kantoor in het Groningse Winsum, uitgeroepen tot mooiste dorp van Nederland. Het initiatief een veerboot verbinding te beginnen, heeft ondernemers internationaal nieuwe prikkels gegeven om mee te doen. In de Beatrixhaven wordt een terminal gebouwd om de stroom passagiers op te vangen. Er is geen parkeerruimte. Voetreizigers kunnen met een speciale treinkaart vanaf ieder station in Nederland naar de Eemshaven komen reizen om over te stappen op de veerboot. Voor vrachtvervoer wordt een aparte voorziening aangelegd.

Visit Sørlandet is blij met deze unieke ontwikkeling. Er wordt naar uitgekeken om in Kristiansand de eerste Nederlandse passagiers te ontvangen en kennis te laten maken met hun ‘schitterende land’. Andersom zal dat voor Marketing Groningen ook het geval zijn als de eerste Noorse reizigers Groningen als nieuwe toegangspoort voor Nederland kunnen ontdekken.

Kristiansand prijst zich gelukkig met het rijke culturele leven, de indrukwekkende natuur met lange afstandswandelingen, excellent voedsel, en activiteiten zoals vissen, vogels spotten, wild water varen en klimmen. Het is strategische gelegen als uitvalbasis naar de mooiste plekken in Noorwegen.

Het is op zich een bijzondere gebeurtenis om een veerbootverbinding op te starten tussen de Eemshaven en Noorwegen. Het schip maakt zes keer per week de oversteek; drie keer naar Kristiansand en drie keer naar de Eemshaven. Achttien uur uitrusten op een boot lijkt een goed alternatief voor een autorit, die volgens de routeplanner via Denemarken ongeveer vijftienhonderd kilometer telt en negentien uur in beslag neemt en een rit naar Frederikshaven scheelt om vandaar de veerboot naar Oslo te nemen.

Holland Norway Lines komt nog maar net kijken. Opgericht in 2020 heeft het bedrijf grote ambities. Het poneert zichzelf als een snelgroeiende speler in Europa met als doel de grootste scheepvaartlijn tussen Nederland en Noorwegen te worden. Niet alleen voor de internationale passagier, maar ook voor goederen en vracht. Gegokt wordt op jaarlijks tweehonderdduizend passagiers. Aan boord is voldoende afleiding, van winkels tot een casino en zoals de naam van het schip van het schip doet vermoeden romantiek.

Tallink Grupp’s dochteronderneming AS Tallink Latvija heeft in september vorig jaar een contract getekend met Holland Norway Lines BV voor het lange termijncharter van het schip ‘Romantika’ van het bedrijf. In het schip werd eerder een miljoen euro geïnvesteerd om het op te knappen.

Het schip dat onder Letse vlag voer, wordt eind maart 2022 aan de bevrachter opgeleverd voor drie jaar met een optie om de overeenkomst met nog een jaar en daarna nog een jaar te verlengen. Het schip is gecharterd als een zogenaamde bareboat-charter, wat betekent dat het zonder bemanning en technisch onderhoud door het bedrijf wordt gecharterd. Hoewel Tallink Grupp een grote speler is in het Oostzeegebied heeft het een route van Nederland naar Noorwegen nooit overwogen. Zo blijkt uit een reactie van woordvoerster Katri Link.

Voor de COVID-pandemie voer het schip op de route Riga-Stockholm. Het werd van juli tot begin oktober van dit jaar verhuurd aan Marokko op basis van een korte termijncharterovereenkomst en is vanaf 14 oktober voor een maand gecharterd om accommodatie te bieden in het Schotse Glasgow op de COP26 wereldwijde klimaatconferentie. De route Riga-Stockholm wordt overgenomen door een ander schip en start in het voorjaar van dit jaar.

In een reactie zegt Paavo Nõgene, CEO van Tallink Grupp: ‘Dit is de zesde charterovereenkomst die we dit jaar hebben gesloten voor onze schepen die nog steeds wachten op het versoepelen van de reisbeperkingen en het verbeteren van de pandemische situatie. Aangezien er veel schepen in havens over de hele wereld inactief zijn en wachten op werk, is dit een grote erkenning voor ons als bedrijf en onze vloot. Het betekent dat onze schepen die in uitstekende staat verkeren, het juiste type zijn voor het vervoer van zowel goederen als mensen, efficiënt en met uitstekende technische bemanning, over de hele wereld gewild zijn. Hoewel het herstel van de pandemie waarschijnlijk een aantal jaren zal duren en het onwaarschijnlijk is dat we in de nabije toekomst terug zullen keren naar pre-COVID routes en dienstregelingen, is het positief dat we werk voor onze schepen kunnen veiligstellen en bemanning waar mogelijk.’

Directeur Bart Cunnen van Holland Norway Line heeft daar geen last van. Hij kan een frisse start maken zonder gehinderd te worden door corona maatregelen. Hoofdzorg is zijn exploitatie van enkele tientallen miljoenen euro’s rond te krijgen. Noorwegen had al lange tijd zijn belangstelling en met de juiste contacten en in samenwerking met Tallink Grupp lukte het in een tijdsbestek van twee jaar een luxe ferry cruise van de grond te krijgen.

Cunnen is druk in de weer met de laatste voorbereidingen om op 7 april een vlekkeloze start te kunnen maken. Zijn veerbootverbinding is naar zijn mening niet alleen voor Nederland een gunstige ontwikkeling, maar ook voor Duitsland en Polen als het bijvoorbeeld om vrachtvervoer gaat.

Een Duitse ondernemer heeft al vanwege de voordelen laten weten alleen de HNL voor zijn vrachtvervoer te willen gebruiken. Gelet op de beperkte mogelijkheden voor vrachtvervoer door de lucht in Noorwegen lijkt er een nieuwe aanvoerlijn richting Amsterdam te ontstaan om per vliegtuig intercontinentaal te kunnen werken. De ondernemer is de provincie Groningen en Groningen Seaports dankbaar voor hun steun. Zonder deze twee partijen was het naar zijn mening niet gelukt om zijn gedurfde project te realiseren.

De nieuwe vaarverbinding heeft ook een positief effect op de werkgelegenheid. Er worden algauw honderd nieuwe banen gecreëerd. En die zijn snel bezet, omdat door de Nederlandse-Noorse CAO het loon hoger uitpakt. ‘Dat hebben de vakbonden goed gedaan’, aldus Cunnen. Diverse investeerders hebben de plannen gesteund. Publieke gelden zijn er niet mee gemoeid betrokken. ‘Het geld moet daarvoor uit de markt zelf komen’, vindt Cunnen.

De belangstelling voor de eerste afvaarten is boven verwachting, zo bevestigt Bart Cunnen. Was er eerder gerekend op zo’n twintig – veertigduizend passagiers, inmiddels zijn er zeventigduizend tickets verkocht. Het aantal voetpassagiers mag van Cunnen nog wel toenemen.

In tegenstelling tot veerboot maatschappij P&O, die in zwaar financieel weer verkeert door de coronapandemie, krijgt HNL te maken met stijgende energieprijzen en is het de vraag in hoeverre die van invloed zijn op de exploitatie. Ondanks de risico’s van zijn geesteskind, houdt Cunnen er toch een onbegrensd vertrouwen op na.

Het resultaat van een onderzoek helpt hem daarbij. Vakantie vieren met een auto of motor blijkt goedkoper uit te pakken dan een trein, ook al zijn de tickets niet verhoogd of vliegtuig, ook al zijn de tickets wel verhoogd. Vliegen en een auto huren, zullen volgens Cunnen duurder uitpakken dan de ongeveer achthonderd euro, die de overtocht voor twee personen gaat kosten. Had hij eerst de indruk dat er meer vakantievervoer uit Noorwegen richting Nederland verwacht zou kunnen worden nu heeft hij dat bijgesteld naar fiftyfifty.

De Noren zijn volgens hem blij met de nieuwe verbinding, omdat er een nieuwe grens met Nederland ontstaat. Vanuit marketingoogpunt is Nederland voor de Noorse toerist een interessant gegeven geworden. Ander voordeel is volgens Cunnen dat een skivakantie in Noorwegen nog dichterbij is gekomen. Iets waar hij zelf niet aan had gedacht, totdat hij van de mogelijkheden in de omgeving van Kristiansand ervoer.

Wat de toekomst betreft, wil Cunnen er op termijn nog een tweede ferry cruise bij nemen om zo dagelijkse afvaarten te garanderen in plaats van de drie die nu gepland zijn. ‘Het is een gat in de markt’, aldus Bart Cunnen.

Mijn gekozen waardering € -