Een carrière bij de BoerBurgerBeweging (BBB) lag niet per se voor de hand. Willem Poppe was altijd “een heel fanatieke SGP’er”, zegt hij. Zo was hij secretaris van de Staatkundig Gereformeerde Jongerengroep Walcheren en daarna voorzitter van de sectie jongeren in het landelijk bestuur. Hij kon zichzelf helemaal in het gedachtengoed vinden.
Op een gegeven moment, zegt hij, ontdekte hij dat er “door de traditie veel ballast bij de SGP zit.” “De partij beweegt mee met de tijd, maar met een vertraging van een paar decennia.” Steeds vaker dacht hij: je kunt wel continu tegen alles blijven, maar wat is precies je eigen verhaal? Toen begon het af te brokkelen. Hij keek eerst bij de CU, maar dat vond hij SGP-light. “Ze doen en denken toch ongeveer hetzelfde.” Daarna beraadde hij zich enige tijd op het CDA, “maar dat bleek vooral een zinkend schip.” Toen kwam Caroline van der Plas steeds nadrukkelijker in beeld. “Haar duidelijke en eerlijke verhaal sprak mij steeds meer aan. Ik voelde al snel: dit wordt straks de grote middenpartij die het gat gaat opvullen dat het CDA achterlaat.”
Lang verhaal kort: Poppe solliciteerde en belandde dit jaar op de waterschapslijst van Zeeland. Voor de landelijke verkiezingen later dit jaar is hij één van de twee Zeeuwen die naar voren geschoven wordt.
Uw partij werd in Zeeland, net als in alle andere provincies, meteen de grootste: zeven zetels voor het waterschap en negen voor de provincie. Hoe kijkt u op de verkiezingen terug?
“Laat ik het in stijl zeggen: met kippenvel. Kijk, ik had wel een vermoeden dat er in de samenleving iets gaande was. Dat baseerde ik vooral op wat ik op sociale media voorbij zag komen. Ik hield nog een slag om de arm; veel anonieme roepers die het overal mee oneens waren: ik moest het nog zien. Toen we met onze BBB-truck in verkiezingstijd door de steden trokken, werd met de dag duidelijker dat het de mensen echt menens was. Er kwam zoveel boosheid en zelfs agressie bij mensen naar boven… Ik hoorde, met name in de grotere Zeeuwse steden, dingen in de trant van ‘dat zootje in Den Haag moet worden opgeknoopt!’”
Dat zijn geen kleine woorden.
“Rond 15 maart speelde de Toeslagenaffaire sterk, er was weer gerommel rondom Groningen: veel mensen waren helemaal klaar met de politiek. ‘Stelletje leugenaars’, ‘ze pompen al het geld naar asielzoekers in plaats van naar de eigen mensen’, dat soort dingen hoorden we. PVV-geluiden, maar toch in een ander jasje.”
Welk ander jasje precies?
“Nou ja, ik bedoel vooral het jasje dat wij eraan wilden geven. Je kunt wel blijven schreeuwen dat het niet goed gaat, zeiden wij, maar je zult – daar is-ie weer – zelf de hand aan de ploeg moeten slaan. En dat vind ik het mooie van onze BBB-club: we zijn uit alle hoeken en gaten van de samenleving gekropen, met kritiek, jazeker, maar daar is het niet bij gebleven; we hebben tegen elkaar gezegd: en nú gaan we het anders doen.”
We hadden de LPF, we hebben FVD… De dynamiek van recentelijk met veel bombarie gelanceerde partijen is dat ze na luttele seconden in de politieke stratosfeer weer in de modder ploffen.
“Jawel, dat merkten sommige mensen bij onze BBB-truck ook op. En ik begrijp het. Maar kijk naar de praktijk. Caroline van der Plas zit sinds 2021 in de Tweede Kamer en sindsdien is de partij alleen maar aan het groeien. Er is nog geen enkele ruzie naar buiten gekomen. En, zeg ik er meteen bij, die ís er ook niet.”
En blijft dat ook zo, denkt u?
“Geloof me, bij ons is de mentaliteit totaal anders. In 2019 kwam FVD met vijf zetels de provincie binnen gebanjerd, maar het waren veelal baantjesjagers die van partij naar partij hopten. De selectieprocedure van onze partij heeft dat soort mensen er uitgefilterd. Natuurlijk, we hebben binnen de partij óók te maken met meningsverschillen en botsende karakters. Maar na een discussie gaan we niet naar huis voordat we elkaar weer in de ogen kunnen kijken. Dat is gewoon intern beleid. We zijn echt met elkaar verbonden. Ik kan niet garanderen dat er geen kikkers uit de kruiwagen gaan springen, maar die mentaliteit, dat samen optrekken met hetzelfde doel voor ogen…”
In 2019 kwam FVD met vijf zetels de provincie binnen gebanjerd, maar het waren veelal baantjesjagers die van partij naar partij hopten
Hoe anders is de sfeer in het land. We zijn tot op het bot gepolariseerd. Waar staat u precies?
“Ik zie mezelf in het midden staan. Neem de discussie over intensieve veeteelt. Nu ga ik misschien een gevaarlijke uitspraak doen, maar als ik varkens in van die stalen kooien zie, moet ik ook drie keer slikken. M’n zus en zwager hebben een varkenshouderij gehad en ik heb van dichtbij gezien hoe verstandig en slim die beesten zijn. Ze herkennen je ook gewoon bijvoorbeeld. Ze zijn zoveel meer dan dat roze stukje vlees waar wij onze lapjes vanaf schaven. Daarom alleen al vind ik het geweldig om te zien hoe bioboeren ruimte en vrijheid geven aan hun dieren. Maar aan de andere kant is er dan de consument, die het vertikt om extra te betalen voor zo’n lapje biovlees. Nee, roept die, dat moet de overheid maar oplossen. En kijk, dan zit je midden in de polarisatie.”
De plek waar ook de BBB zich ophoudt?
“In zekere zin wel ja. Vaak is er voor beide kanten iets te zeggen, maar in het huidige politieke debat is geen ruimte meer voor die nuance. Ik las laatst het boek De stikstoffuik van Arnout Jaspers. Het klopt wat hij schrijft, het is allemaal wetenschappelijk onderbouwd. Daarna las ik Uit de shit, dat door De Correspondent is uitgegeven. En ook dat boek klopt. Maar waar in het debat hoor je iemand zoiets zeggen? Nee, we blijven liever met oneliners op elkaar inbeuken in plaats van dat we verschillen proberen te overbruggen. Precies daar wil de BBB een rol spelen.”
Krijgt de BBB bijvoorbeeld de Nederlandse boer en Extinction Rebellion om tafel?
“Zolang activisten onze schuren blijven binnendringen, zullen wij blijven benadrukken dat je van andermans eigendommen moet afblijven. Tegelijk denk ik: we moeten niet met deze twee groepen beginnen. Laten we eerst wat vingeroefeningen doen, bijvoorbeeld door het Groningendossier en de Toeslagenaffaire af te handelen.”
Zolang activisten onze schuren blijven binnendringen, zullen wij blijven benadrukken dat je van andermans eigendommen moet afblijven
Ook fikse portefeuilles, maar oké, daarna gaat het gesprek over natuur versus landbouw…
“Daar ga je al. Waarom zet je die twee tegenover elkaar?”
Als ik tussen monocultuurweilanden fiets, lukt het me nauwelijks om aan natuur te denken. Waar zijn de vogels?, denk ik hooguit.
“Haha, dit is wel leuk. Een journalist moet objectieve vragen stellen toch? Maar ik hoor zó’n ondertoon in je vragen… Volgens mij moet jij je auto een keer langs de kant van de weg zetten, een schep uit de kofferbak halen en dan een halfuurtje gaan graven in zo’n weiland.
Wat ga ik allemaal tegenkomen?
“Heel gezond Hollands bodemleven! Weet je, als er geen wormen en bacteriën en weet ik wat allemaal – ik ben geen bioloog – in de grond zitten, dan zou dat gras ook niet groeien. En een boer heeft toch ook gewoon baat bij gezonde landbouwgrond?”
Ongeveer 49 procent van de Nederlandse grond heeft een agrarische bestemming. Vindt u dat niet veel?
“Wat ik niet zo goed begrijp, is dat we als Nederland heel Europaminded zijn, totdat het over onze voedselproductie gaat. Dan is het ineens van ‘we zijn al zo’n klein landje en dat staat ook nog eens helemaal vol met koeien’. Waarom kijken we juist op dit vlak niet wat grootser? Op het Europese continent verbouwen wij aardappels die vervolgens binnen datzelfde Europa met vrachtwagens naar mede-EU-burgers worden gebracht. Waarom zou je dat export noemen?”
Maar onze landbouwproducten gaan de hele wereld over.
“Dat is de halve waarheid. Want in onze supermarkten liggen ook Marokkaanse sperziebonen en Nieuw-Zeelandse uien.”
De vleesexport dan: wij blijven zitten met de schijt van varkens die in China worden opgegeten.
“Op het ogenblik heb ik me hier nog onvoldoende in verdiept om er zinnige dingen over te zeggen. Dat ligt binnen de BBB ook niet op mijn bordje.”
Wordt u niet geacht hier, juist als BBB-politicus, een mening over te hebben?
“Tijdens het sollicitatiegesprek dat ik met de voorzitter van onze partij had, vroeg hij wat ik als burger met een onderwijsachtergrond dacht te zullen bijdragen aan het waterschap in Zeeland. Ik begon een heel verhaal af te steken, totdat ik op een gegeven moment zei: Erik, want zo heette hij, Erik, ik heb hier eigenlijk helemaal geen antwoord op. Waarop hij zegt: juust, dát is nou het antwoord dat ik wilde horen. Veel te lang en veel te vaak hebben we al die eindeloze verhalen zonder kop of staart maar gedoogd. Bij de BBB zeggen we: wees authentiek, doe wat je belooft, en weet je iets niet, zeg dat dan gewoon en kom erop terug.”
Voelt u zich thuis bij de BBB?
“Sommige mensen zeggen wel: hoe kun je nu als oud-SGP’er, of als christen, voor zo’n partij werken? M’n eigen dominee bijvoorbeeld schrok er ook van, toen hij het hoorde. Ik legde hem uit dat ik de BBB als het nieuwe CDA zie en dat ik het belangrijk vind om juist als christen binnen deze partij actief te zijn. Dat wierp voor hem wel nieuw licht op de zaak. Voor mij betekent dat niet dat ik m’n geloofsstandpunten allemaal ga politiseren. Maar als het bijvoorbeeld om die varkens gaat, kan ik wel zeggen: ik zie zo’n beest als een schepsel. Dan kan ik uitleggen hoe ik in het leven sta en motiveren waarom ik tot bepaalde keuzes kom.
M’n eigen dominee schrok er ook van, toen hij hoorde dat ik voor de BBB werkte
Op welke manier is de BBB volgens u het nieuwe CDA?
“Ik stam uit de tijd dat het CDA en de PvdA het politieke midden vormden. Terwijl de afgelopen jaren de C van het CDA verdween en steeds meer partijen op de flanken gingen opereren, positioneerden D66 en laatst ook PvdA/GroenLinks zich in dat oude midden. De rechterflank wordt echter niet meer gedekt. Met stabiel rond de 25 zetels in de peilingen gaat de BBB die leemte straks opvullen.”
Hoe denkt BBB om te gaan met de uitdagingen en complexe vraagstukken die het CDA in de politiek achterlaat?
“Wij gaan geen dingen beloven die we niet kunnen waarmaken.”
Hoe bedoelt u dat?
“Neem dat gedraai en getalm rond het jaartal 2030. In het Regeerakkoord staat 2035, D66 wilde naar 2030, het CDA durfde vanwege de coalitie geen nee te zeggen en vanwege de achterban geen ja… Dat soort gedoe, hou toch op! Weet je wat het is, de politiek wordt nu gedomineerd door wetenschapsmodellen, terwijl het gezonde verstand ontbreekt. Wij gaan die twee weer bij elkaar brengen.”
En waar leidt dat toe?
“Neem het klimaat. We zien de natuur branden en ijskappen smelten. Daar kun je niet omheen kijken. Maar dan komt Rob Jetten met een glimlach om de mond vertellen dat hij 28 miljard euro wil uitgeven om de opwarming van de aarde met 0,000036 graden te beperken. Dat is de waanzin waar ik op doel. We denken dat we de oplossingen kunnen kopen, maar zo werkt dat niet.”
Dan komt Rob Jetten met een glimlach om de mond vertellen dat hij 28 miljard euro wil uitgeven om de opwarming van de aarde met 0,000036 graden te beperken. Dat is de waanzin waar ik op doel
Hoe werkt het volgens u wel?
“We hebben de aarde zelf verstierd, dus we zullen voor het herstel ook bij onszelf moeten beginnen.”
Jawel, maar hoe dan?
“Gewoon, kijk eens naar je consumptiegedrag, naar je vakantiebesteding. Wat ik bijvoorbeeld niet begrijp is dat toeristen op een Grieks eiland souvlaki of gyros zitten te eten terwijl op de vloedlijn zwemvesten dobberen en rookpluimen aan de horizon staan.”
Maar hoe vertaalt u dat onbegrip naar een BBB-standpunt?
“Dat vind ik een lastige vraag, ik heb me er niet op voorbereid. Maar in algemene zin zou ik er dit over willen zeggen: zorg voor reële, haalbare doelstellingen. Vandaag dit, morgen dat, over een maand zus, volgend jaar zo. Twaalf kilo afvallen werkt beter wanneer je met jezelf afspreekt dat je iedere maand een kilo doet, in plaats van twaalf in een jaar.”
Willem Poppe (50) staat op plaats 32 van de concept-kandidatenlijst van de BoerBurgerBeweging voor de komende Tweede Kamerverkiezingen. Ook bij de waterschapsverkiezingen, in maart 2023, was hij verkiesbaar voor de BBB. Voor deze partij schrijft hij mee aan het landelijk verkiezingsprogramma over onderwerpen op het gebied van onderwijs, cultuur en wetenschap. In het dagelijks leven is Poppe directeur van een lerarenopleiding in Middelburg. Hij woont in Goes, is getrouwd en heeft drie kinderen.
