Vakbond CNV pleitte vorige week nogmaals voor de invoering van wettelijk verplicht rouwverlof van twee weken, dat flexibel inzetbaar is. Want uit nieuwe cijfers van het CBS blijkt dat veel werknemers vaak langer dan een week afwezig waren na het verlies van een naaste.
Als jongvolwassene die haar moeder verloor op haar 23ste kan ik dit alleen maar toejuichen. Vanzelfsprekend.
Één van de grootste misverstanden is dat men denkt dat het steeds íetsje beter met je zou gaan. Net zo lang totdat ‘je het een plekje hebt gegeven’, of nog erger: ‘het verwerkt hebt’. Maar rouwen is geen lineair proces. Zo’n groot verdriet geef je geen plekje. Dat verwerk je niet. Het verdriet is door de jaren heen volledig onderdeel geworden van mijn identiteit. Ik ben er mee verweven; het zit in iedere vezel van mijn lijf.
En dat verdriet komt wat meer aan de oppervlakte op verwachte momenten. Op haar sterfdag. In aanloop naar mijn verjaardag. Bij dat ene liedje. Maar vaker op onverwachte momenten. Bij de geur van gebakken pijnboompitten. Bij de geloften van mijn neef op zijn bruiloft. Wanneer ik mijn lievelingsboek van vroeger lees. Of als ik op een doodnormale zaterdagmiddag door de stad loop en in de enorme mensenmassa alleen maar shoppende dochters met moeders zie.
En nu hoor ik je denken: doet tijd dan helemaal niets? Het klopt dat de scherpe randjes ervanaf gaan. En de periodes dat ik me goed voel, worden steeds langer. Maar er blijven dagen dat ik de slaap niet kan vatten, of heftig over mijn moeder droom. Om mij dan vervolgens ’s ochtends naar werk te slepen, en het de hele dag door een wankel evenwicht is en ik tranen om het minste of geringste op voel wellen. Ook na zes jaar.
Het is dus een goede zaak als er maanden of jaren later de mogelijkheid bestaat om een ‘rouwdag’ op te nemen. We leven immers nog steeds in een samenleving waar het begrepen wordt als je met een loopneus thuisblijft, maar je je een aansteller voelt als je niet gaat werken om je mentale welzijn in acht te nemen.
Maar de grootste slag die geslagen moet worden is op de werkvloer zelf. Er moet meer aandacht komen voor rouwende collega’s. Hoe je daar mee omgaat. Want verlenging van het rouwverlof, maakt het taboe op praten over de dood niet kleiner. Ik heb de afgelopen jaren heel wat onhandige opmerkingen en ongelukkig geformuleerde vragen gehoord, maar heb de poging tot gesprek altijd gewaardeerd. Het pijnlijkste vond ik als er voor mij bepaald werd dat ik ‘het er op werk vast niet over wilde hebben’.
Mijn advies: durf ernaar te vragen. En blijf ernaar vragen. Want als je bang bent dat diegene verdrietig maakt, geloof dan mijn woorden: dat is hij of zij al. Je herinnert iemand echt niet aan de dood van zijn of haar geliefde. En laat je niet afschrikken als iemand zijn of haar grens daarin bewaakt, en aangeeft er even niet over te willen praten. Dat betekent niet dat dat altijd het geval is.
Dat er meer begrip komt voor rouwenden op de werkvloer in de vorm van tijd, is heel belangrijk. Maar zo lang gemis, rouw, de dood en verdriet onbegonnen terreinen blijven, vrees ik dat die twee weken een tijdelijk doekje voor het bloeden zijn van harten die voor de rest van het leven overstromen van liefde, maar de bestemming zijn kwijtgeraakt.
