Je kan het niet allebei hebben. Je kunt niet beweren dat ongehoord en afgehaakt Nederland op extreemrechts stemde omdat ze ongehoord en afgehaakt zijn en tegelijkertijd beweren dat je hun stem niet zo ernstig moet opvatten.
Respectloos
Het is echt enorm respectloos om kiezers onbegrepen, ongehoord of afgehaakt te noemen. Dat je beweert begrip te hebben voor hun keuze vanwege hun zorgen en daarmee je goedkeuring geeft aan hun extreemrechtse stem. Ze snappen het niet of ze bedoelen het niet zo. Je stelt dan dat ze zelf niet kunnen denken.
Dat betekent niet dat het niet een beetje waar is. Hoeveel (PVV-)kiezers hebben daadwerkelijk nagedacht over de gevolgen van hun stem? Wat zijn de echte gevolgen van jouw stem voor de economie, die hippe bestaanszekerheid en de internationale positie van Nederland? Daar zullen heel veel Nederlanders niet zo goed over nagedacht hebben. PVV-kiezers misschien gemiddeld nog iets minder.
Het is opvallend dat een bepaalde categorie rechtse mensen nu boos word als PVV niet in een kabinet komt. Stemmingmakers als Wierd Duk, Zihni Özdil en Ton Elias, die categorie. Want het is de stem van het volk en de rechtse stemmen wegen zwaarder volgens hun logica.
Alsof het racistische en antidemocratische gedachtengoed van Wilders en zijn eenmansbedrijf genaamd PVV al niet sinds 2007 kristalhelder is. Alsof de man niet verder is geradicaliseerd sinds het gedoogkabinet tussen 2010 en 2012. Alsof de voorliefde van Wilders voor dictators ergens verstopt zat. Alsof een nieuw kabinet met de PVV ‘centrumrechts’ zou zijn. Geen enkele coalitie met de PVV kan ‘centrumrechts’ zijn.
De apologeten van een extreemrechts kabinet hebben geen enkel ander argument dan de zetelwinst van de PVV. En omdat dat hun gedroomde kabinet is zijn ze bereid om elke vorm van fatsoen te laten vallen. Om het gematigde deel van de rechtse kiezers te overtuigen laten ze hun masker vallen. De kiezers van Wilders ‘weten niet beter’, ‘bedoelen het niet zo’ en ‘het zal niet zo’n vaart lopen’. Mr. Hyde is toch Geert Milders geworden?
Verantwoordelijkheid
Maar goed, laten we er even van uit gaan dat veel PVV-kiezers geen rabiate racisten zijn die de democratie en de rechtsstaat willen afbreken. Moet je ze dan een schouderklopje geven? Of hebben ze ook nog een eigen verantwoordelijkheid?
Bij kiezen hoort verantwoordelijkheid. Je hoeft mensen niet te pamperen omdat ze oprechte zorgen hebben. Mogelijk zijn ze geïndoctrineerd door ruim twintig jaar dezelfde retoriek. Door luie media die lijden aan de Vloek van Fortuyn, of door opportunistisch politici die aan PVV-corvee doen. Dat betekent niet dat je ze niet serieus moet nemen.
Neem de kiezer serieus. Dat hoor je veel sinds de verkiezingen. Dat doe je niet door ze onbekwaam te verklaren. Neem hun zorgen serieus, net als die van ander kiezers, het zijn vaak dezelfde zorgen. Benoem de racistische keuze die ze gemaakt hebben en neem ze die kwalijk. Zijn het volwassen stemgerechtigden met een eigen verantwoordelijkheid of is het dom stemvee? Allebei lijkt me geen optie.
Tot slot: Voor de PVV-kiezers die meelezen en zichzelf geen rabiate racisten vinden die de democratie en de rechtsstaat willen afbreken. Je hebt twee opties: Of je bent het toch wel, óf je bent lichtzinnig en onverantwoordelijk met je stemrecht omgegaan. Own it or fix it.
Beeldcredit: Photo by Elimende Inagella on Unsplash
