Voltreffers en teleurstellingen: mijn tweedehands vinyl aankopen in 2023

In een platenzaak ga ik op mijn knieën zitten om een bananendoos naar mij toe te trekken. Tegen beter weten in. De ervaring heeft onderhand wel geleerd dat er meestal niet veel soeps zit tussen de krom getrokken hoezen van James Last en Nana Mouskouri.

Nieuwsgierigheid, ontdekkingsreis, nauwelijks in toom te houden dwangdrang. Het bladeren door bakken met gebruikt vinyl wordt aangejaagd door een mengeling van zaken die onweerstaanbaar samengaan. Teleurstellingen wil je uit de weg gaan. Voltreffers zijn van harte welkom. Eigenlijk bestaan platen uit twee verschillende ‘genres’: vreugde en verdriet.

Wat je niet kent maar eigenlijk heel goed blijkt te zijn, dat blijven de ware verrassingen. Deze platen worden je vrienden. Een plaat waarmee je thuis kunt komen. Een plaat die je onderweg naar huis tevoorschijn haalt om ‘m nog eens te bekijken. Voorpret.

Om uiteenlopende redenen kon ik de volgende tweedehands lp’s het afgelopen jaar niet laten liggen. Gevonden in platenzaken of via diverse online sites.

 

Anthology Of Dutch Electronic Tape Music: Volume 1 (1955-1966)
Lang gezocht naar een redelijk betaalbaar en goed exemplaar. Nederland heeft een traditie van componisten in elektronische en experimentele muziek. Deze plaat uit 1978 biedt een hiervan een goed overzicht. Dubbel-lp met boekje. Dit album had ik dus al op cd, evenals Volume 2.
60 euro. DeGroeverij.nl

Pyrolator – Ausland
1981. De tijd dat Duitsers absurdisme en dada hoog in het muziekvaandel hadden staan. Deze is amusant, tikje vreemd, meer niet. Eenmansproject rond Kurt Dahlke. Destijds vond ik Pyrolator en Der Plan melig knutselgedoe. Eigenlijk vind ik dat nog steeds. Ik was toen en nadien van andere Duitsers: Einstürzenden Neubauten, Palais Schaumburg, Holger Hiller, DAF.
15 euro. Didi Recordshop, Heerlen

“Extended Voices”
Bizarre composities voor stem en elektronische muziek, van o.a. John Cage, Pauline Oliveros, Morton Feldman, Alvin Lucier. Zo’n plaat die je niet kunt laten liggen, want hoe vaak kom je ‘m tegen? Goed klinkende Franse persing op het CBS label. Uit 1967. The Guardian: “This is a fantastically exploratory and open-ended album, at times barking-mad, shed-happy, Radiophonic Workshop loony-tunes experimentalism, at others super-sober, deeply moving hi-brow oratorio (check the ocean-deep take on Morton Feldman’s 1963 work, Christian Wolff in Cambridge).”
29 euro. Platenbeurs Neerkant

Tom Waits – Foreign Affairs
Toen de plaatselijke kroeg en het nachtleven habitat en inspiratie waren voor Tom. Misschien niet meteen zijn beste uit deze periode. Maar zelfs als Tom overdag niks deed stond hij stijf van het talent. Vind ‘m maar eens zo’n  Amerikaanse persing uit 1977. Het jaar waarin veel andere muziek om je aandacht vroeg. Goeie hoes.
20 euro. Kinsum Records, Maastricht

Sam Rivers – Crystals
Kende deze lp niet. Grote verrassing. Was er niet naar op zoek maar werd ‘getipt’ door algoritme op de site. Jazz maar net even anders qua ideëen en uitvoering. Bigbandmozaïek. Tegendraads afgewisseld met toegankelijk en melodieus. Veel blazers. Groots, inventief, swingend. Op het Impulse-label. Als deze plaat was verschenen in 1964 was het nu een klassieker. Maar hij verscheen tien jaar later toen niemand meer naar jazz luisterde. Aanrader voor jazzliefhebbers met gevoel voor avontuur. Cult.
25 euro. Marktplaats

Weather Report – Sweetnighter
Heerlijk zo’n vet klinkende Amerikaanse persing. Soort uit de losse pols vooruitblik op Massive Attack, etc. Min of meer. 1973 mensen!
10 euro. Marktplaats

Mahavishnu Orchestra – Between Nothingness & Eternity
Hier wordt zo krachtdadig en furieus gespeeld dat met name op kant twee de muziek ‘ontaardt’ in je reinste speedmetal. US persing. Columbia. 1973.
6 euro. Marktplaats

Brand X – Masques
Jazzrock wederom. Wel eentje die je op het juiste moment moet draaien. Met andere woorden: je moet er zin in hebben. Muziek klinkt namelijk tikje gelikt, beetje conservatoriumachtig. Toch aardige spielerei, maar lang niet zo indrukwekkend als de eerste twee albums van deze Britse band annex hobbyproject van Phil Collins. Deze is trouwens zonder Phil. Kan me nog goed herinneren dat ik in 1977 Moroccan Roll kocht. Wat mij betreft nog altijd hun beste plaat. Deze Masques vind je nog vrij makkelijk en goedkoop. Op Charisma Records, UK persing.
15 euro. Platenzaak Satisfaction, Heerlen

Genesis – Foxtrot
Omdat deze nog ontbrak in mijn jaren 70 Genesis. Achteraf hooguit fijn om erbij te hebben, maar eigenlijk klinkt dit niet al te doorwrocht. Hierna werd alles anders en beter, veel beter.
15 euro. Parkstad Record Shop, Kerkrade

John Coltrane – Live In Paris
Dubbelalbum dat altijd onder de radar is gebleven in de Coltranecanon. Onterecht want nogal spectaculair. Coltrane en zijn mannen (McCoy Tyner, Elvin Jones en Jimmy Garrison dus) spelen of hun leven ervan afhangt. Nu eens niet met ‘schreeuwerige’ freejazz maar met geïnspireerde muzikale geestdrift. Imponerend. Verschenen in 1979 via Brits budgetlabel Affinity.
20 euro. Marktplaats

Betty Davis – They Say I’m Different
Kale, rauwe soulfunk uit 1974 van ietwat ongrijpbare maar invloedrijke en expliciete zangeres. Originele US uitgave in bijna nieuwstaat. Dit zien liggen was effe schrikken, om me heen kijken of ik het wel goed zag. Enorme vondst van zeldzame plaat.
1 euro! Lokale braderie

Cannonball Adderley – Somethin’ Else
Beng. Daar lag de kanonskogel, in Kerkrade of all places.
Vreemd genoeg nooit opgepikt door mij. Maar nu dus wel. Mooie en goed klinkende Franse heruitgave op het befaamde label Blue Note, 1985. Oorspronkelijk uit 1958, een goed jaar voor de jazz. Net als 1959 trouwens.
25 euro. Parkstad Record Shop, Kerkrade

The New Tony Williams Lifetime – Believe It
Nieuwsgierig gemaakt door Andy Edwards en zijn enthousiaste verhalen op YouTube over jazz- en progrock. En verdomd, inderdaad indrukwekkend en uniek. Onder meer dankzij de gitaarbijdragen van Allan Holdsworth! Energiek de ruimte vullend met soort van associatieve ‘rockjams.’ Vergeet de knullige hoes. US versie uit 1975 op Columbia. Aanwinst zeg.
15 euro. Parkstad Record Shop, Kerkrade

Hermann Szobel – Szobel
Wat. Een. Album. Ontdekt dankzij wederom Edwards. De muziek mag dan in eerste instantie op jazzrock lijken, de uitvoering is vreemd, ongrijpbaar en eigengereid. Er zitten net iets teveel klanken in die niet meteen voor de hand liggen, maar vooral de middelpuntvliedende kracht pianist Szobel uitdrukken. Om maar te zwijgen van de overige bijdragen. De vibrafoon klinkt soms vervormd, de bas plopt en gromt, saxofoon en klarinet huilen van plezier, drummer Bob Goldman blikt vooruit op wat Steve Gadd later doet op Steely Dan’s Aja. Deze lp uit 1976 laat zich beluisteren als een autobiografie gevangen in een muzikaal labyrint. Plaat met een verhaal én curieuze levensloop: De bizarre tragiek van de geniale pianist Hermann Szobel
25 euro. Discogs

Nico – The Marble Index
Stond al een tijdje op mijn verlanglijst want had ooit een niet al te best exemplaar dat ik heb weggedaan. En ineens ga je zo’n plaat missen. Nu dus deze gevonden, een zo goed als nieuwe Duitse heruitgave uit de jaren tachtig. Unieke muziek van chanteuse tristesse Nico en de mijnwerkerszoon John Cale. De laatste tekende voor de eigengereide begeleiding en arrangementen. Ideale winterplaat vol deprimerende klanken. Alles over deze cultklassieker in dit interview met Cale. Dat was weer fijn toeven in een kleine maar fijne Plattenladen in het Duitse Aken. Van avantgarde, krautrock tot klassiek. Eigenaar  is fan van Lana Del Rey, spreekt een woordje Nederlands en geeft makkelijk korting.
30 euro. Giftland, Aken (D)

Soft Machine – Bundles
Allan Holdsworth geeft met zijn licht verbijsterende gitaarwerk een andere draai aan het toch ook telkens veranderende Soft Machinegeluid. Na de eerste drie albums van de band uit Canterbury “geloofde ik het verder wel”. Maar dit is toch andere koek. Ondoorgrondelijk en nondescript. Niettemin een tip die mij werd aangereikt door een King Crimson aficionado. Near mint UK persing op het befaamde seventies label Harvest.
20 euro. Gong Records, Heerlen

James Brown – Hot Pants
Soulfunk, kaal en afgestript. Goed. Swingend. Stuurs. USA, Polydor.
10 euro. Didi Recordshop, Heerlen

Nemours Jean Baptiste – Ginou Mon Amour
Nooit van gehoord, maar de hoes intrigeerde. Je ziet ‘m liggen, bekijkt ‘m eens goed, voorkant, achterkant, en je voorgevoel zegt: dit zou weleens wat kunnen zijn. Blijkt saxofonist uit Haïti. Uitvinder van ‘compas’ dansmuziek; Haïtiaanse variant op merengue. Jubeljazz uit de Cariben. Had net zo goed Cubaans kunnen zijn. Uit 1964. Fijne vondst. Hier doen we het voor.
10 euro. Parkstad Record Shop, Kerkrade

Archie Shepp – Kwanza
Plaat die ik nog niet helemaal goed kan duiden. Archie zet wel vaker op het verkeerde been. Jazz maar dan net even anders, zoals wel vaker bij vrijbuiter Shepp. Archie + Impulse = altijd goed, altijd eigenzinnig.
25 euro. Marktplaats

Return To Forever – Hymn Of The Seventh Galaxy
Ok, ik zat dit jaar dus een momentje in de jazzrockfusion. Dat heb je wel eens. Dit is een onderschatte plaat. Verbetenheid in muziek. Niet zo’n krachtpatsergedoe als op de vermeende klassieker Romantic Warrior, waarop gitarist Al Dimeola alles kapot maakt. Als een boer die met zijn tractor bloemetjes en bijtjes neermaait, een jager die met dubbelloops geweer hertjes doodschiet, jonge vossen vangt door een handgranaat in de kuil te werpen.  Hymn is gelukkig zonder Al maar met ene Bill Connors op gitaar. Beste album van RTF. Duitse Polydor uitgave.
5 euro. Lokale rommelmarkt

Lee Clayton – Lee Clayton
Wanneer Lee Clayton zingt doet iedereen er het zwijgen toe. Net als Carly Simon. Zij is even te horen in het ontroerende New York Suite 409. Onbekend debuut uit 1973 van de man die enkele jaren later beroemd werd met Naked Child. Een album dat tevens zijn ondergang inluidde, want na dit meesterwerk kwam het artistiek gezien nooit meer helemaal goed. Clayton overleed dit jaar op de leeftijd van tachtig in volstrekte anonimiteit. Zelfdoding, op een hotelkamer. Lee Clayton zong over drank, drugs en vrouwen maar stierf eenzaam en alleen
15 euro. Discogs

The Band – Stage Fright
Ah heerlijk. Amerikaanse uitgave uit 1970 in bijna nieuwstaat. Had deze derde van The Band decennia geleden al eens in mijn bezit maar de muziek kwam toen niet ‘binnen’. Wijsheid komt met de jaren ja. Dit is volgens mij de laatste echt goede plaat van ze. Persoonlijk vind ik ‘m zelfs beter dan de voorganger. Met groepsfoto om de cover gevouwen.
5 euro. Lokale rommelmarkt

Waylon Jennings – The Taker/Tulsa
Wat krijg je als je een countrysong achterstevoren zingt? Je krijgt je vrouw terug, je hond en je wordt nuchter. Maar Waylon zingt op deze plaat geen country en ook niet achterstevoren. En krijgt hij zijn vrouw en zijn hond niet terug. Wel is er die doorleefde stem van hem waarmee hij onder meer Kris Kristoffersons Sunday Mornin’ Coming Down zingt, de verklanking van eenzaamheid en een kater op zondagochtend. USA persing in zo’n hoes van oud geurend karton, verschenen bij wijlen platenmaatschappij RCA. Die met dat hondje en de grammofoon. 1971.
20 euro. Recordssale.de

Fela Ransome Kuti & Africa 70 – Alagbon Close
Beetje jazzy, beetje afrobeat, beetje aanklacht tegen Nigeriaanse autoriteiten. Herhalende motiefjes die swingen ondanks of misschien wel dankzij vreemde ritmes door onder meer drummer Tony Allen. Prachtig en hecht samenspel van blazers, ritmes, zang, saxofoon etc. Vintage Fela Kuti kortom. Uit de stapel reissues die een paar jaar geleden zijn verschenen op het label Knitting Factory.
12 euro. Platenzaak Satisfaction, Heerlen

Fela Kuti & Afrika 70 – Yellow Fever
Zie hierboven
12 euro. Platenzaak Satisfaction, Heerlen

Fela & Africa 70 – Everything Scatter
Misschien wel de beste van de drie.
12 euro. Platenzaak Satisfaction, Heerlen

Mijn gekozen waardering € -

Muziek. Film. Boeken. Ooit Opscene, Heaven, Platenblad. Reporters Online. Boek POSTPUNK HEDEN EN VERLEDEN (uitgeverij Koninklijke Van Gorcum, longlist nominatie Pop Media Prijs 2021)