In die 18 tussenliggende jaren zijn veel zaken veranderd in Nederland. Zaken die direct of indirect hebben bijgedragen aan de groei van Wilders zijn partij. Niet alles valt de kabinetten Balkenende en Rutte aan te rekenen. De toestand in de wereld was al radicaal aan het veranderen sinds 11 september 2001. Wilders heeft de angst voor en afkeer van moslimterreur en asielzoekers adequaat weten te vangen in steun voor zijn partij. Het valt de voorgaande kabinetten wel te verwijten dat zij het sociaal domein volledig onoverzichtelijk en voor velen ontoegankelijk hebben gemaakt. Ook dat heeft bijgedragen aan de opmars van Wilders.
Wmo
Neem de Wmo, Wet maatschappelijke ondersteuning. Deze is ingevoerd door het derde kabinet Balkenende. Het doel ervan was en is zorg en dienstverlening aan de burger zo dicht mogelijk bij diezelfde burger te brengen. Sindsdien is veel gesleuteld aan de Wmo. Ondanks alle voorlichting erover door gemeenten en instanties die voor de uitvoering verantwoordelijk zijn, zijn er nog steeds grote groepen mensen die er geen of onvoldoende aanspraak op doen. Omdat ze gewoon niet op de hoogte zijn van het bestaan ervan. Of tureluurs raken door de regelgeving en bureaucratie die ermee gepaard gaat. Niet toevallig betreft het met name juist de mensen in de lagere sociale klassen. Degenen die door het gevoel van verstoken te blijven van adequate hulp en het niet meer mee kunnen komen in de huidige maatschappij hun heil steeds meer zijn gaan zoeken bij populistische partijen als PVV en BBB.
Het is een feit dat de Wmo de zorg en dienstverlening voor velen niet eenvoudiger heeft gemaakt. Integendeel! Neem de doelgroep mensen met beperking. Velen onder hen klagen over de onnodige bureaucratie en het hokjesdenken die ermee gepaard gaan. Een van de bekendste voorbeelden is wel dat men regelmatig een medische keuring moet ondergaan om recht te blijven houden op een rolstoel, een ander hulpmiddel of hulp in de huishouding. Terwijl iedereen kan voorspellen dat de situatie van bijvoorbeeld een jonggehandicapte niet als bij toverslag sterk zal verbeteren. Deze problematiek lijkt nu eindelijk te zijn doorgedrongen tot de Tweede Kamer en het demissionaire kabinet Rutte.
In het voorlopige hoofdlijnenakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB lees ik zo snel niets om de Wmo praktischer en meer hanteerbaar uit te laten voeren door de gemeenten. Het ontslaan van 22% ambtenaren kan er juist voor zorgen dat controle en uitvoering van wet- en regelgeving op dit vlak nog meer in de soep gaat lopen.
Nederland compleet vastgedraaid
Wachtlijsten in de ggz. De toeslagenaffaire. Wachtlijsten van tien jaar of meer voor een sociale huurwoning. Mensen die ondanks de vermeende krapte op de arbeidsmarkt langs de kant blijven. Asielzoekers die in een propvol AZC in Ter Apel de nacht in wachtruimtes of zelfs buiten moeten doorbrengen. De lijst van problemen die moeten worden opgelost, is lang. Is het de schuld van de mensen met psychische problemen, van de woningzoekenden, de werklozen, de asielzoekers dat Nederland compleet is vastgedraaid? Of ligt de oorzaak bij de wetgevers in Den Haag? De beste stuurlui staan aan wal en nogmaals je kunt de regeringen van de afgelopen 18 jaar niet van alles de schuld geven. Maar ze hebben toch behoorlijke steken laten vallen door een uiteindelijk onontwarbare en onwerkbare brij wet- en regelgeving op de burgers los te laten.
Aan de nieuwe regering van PVV, VVD, NSC en BBB de taak om het anders te doen. Nederland weer draaiende te krijgen. Mijn voorkeursregering is het absoluut niet. Ik ga er echter ook niet op volle kracht tegen ageren. Natuurlijk zie ik liever geen PVV in de regering en vraag ik me echt af wat BBB daarin heeft te zoeken (getalsmatig zijn ze overbodig). Maar laten ze het maar bewijzen dat ze het samen kunnen. De grote binnenlandse problemen oplossen. Ik heb er niet veel vertrouwen in. Het uitroepen van een asielcrisis klinkt stoer en vastberaden. Daarmee los je het probleem echter niet op.
Geen gunstig gesternte
De nog te vormen regering begint sowieso niet onder een gunstig gesternte. We kennen allemaal de aanloop ernaartoe. Het gesteggel over de grondrechten. De ijskast van Wilders. Omtzigt die wegliep en toch weer mee ging praten. De vriendelijke berichten over elkaar op X. Wie zou met zo’n voorgeschiedenis leiding willen geven aan een regering van deze partijen? Hij/zij kan de borst natmaken.
Het gepresenteerde akkoord op hoofdlijnen lijkt in de eerste plaats vooral de nadruk te leggen op inperking van de stroom asielzoekers en een minder enthousiaste houding tegenover de EU. Daarmee los je de problemen op de woningmarkt niet op, al wil Wilders ons wel graag doen geloven dat een migratiestop dat doet. Zolang de overheid niet de regie terugneemt op de gebieden huisvesting en zorg blijven de bestaande knelpunten daar aanwezig. Zo schieten noch Henk en Ingrid noch Youssef en Fatima iets op.
Naar dit compleet vastgelopen Nederland keer ik begin september terug. Gek genoeg, omdat ik hier momenteel meer mogelijkheden zie om mijn eigen vastgelopen leven weer op de rails te krijgen dan in Antwerpen of ergens anders. Daarnaast ken ik wel de wegen in het sociaal domein die daarnaartoe moeten leiden. De vraag is alleen hoe snel ik die wegen kan benutten en of ze niet te lang geblokkeerd blijven Als niets meer marcheert, de raderen stilstaan, is het bang wachten op het moment dat de machine weer in beweging komt. Veel soelaas van de komende nieuwe regering daarbij verwacht ik niet.
Voorlopig zullen burgers, gemeenten en instanties zelf moeten blijven aanmodderen. In de wetenschap dat het bestaansrecht van de nieuwe komende regering zelf hoogst onzeker is. We gaan in Nederland onzekere tijden tegemoet met deze nieuwe regering. Misschien moet er bij de grensovergangen wel een verkeersbord met dat woord als waarschuwing worden geplaatst. Niemand weet immers waarin hij zich gaat begeven. Oh ja, je mag weer 130 km/uur gaan rijden waar dat kan. Dat is uiteraard heel belangrijk …
