Op 13 november 2024 overleed in zijn woonplaats Amsterdam de journalist en auteur Paul Damen. Hij was 70 jaar. Damen, die voor verschillende media gewerkt heeft, werd in 2016 landelijk bekend met het aanvankelijk alom bejubelde boek Bloemen van het Kwaad. Gedichten van dictators, dat in februari 2016 verscheen – waarover later meer.
Paul Damen presenteerde zich nadrukkelijk als Jood. Hij was onder meer columnist bij de joodse nieuws- en opiniesite Jonet.nl. In 2016 schreef hij daar: “Daarom deze weggever aan de Jodenhaters, vanaf een Joodse website, geschreven door een Jood, over een Jood die minister is en moet ingrijpen: soms is dat internationale Joodse complot wél zo handig.”(1) en “Ons Joden Blijft Namelijk Niets Bespaard.”(2).
Damen is een jaar lang hoofdredacteur van het NIW (Nieuw Israëlitisch Weekblad) geweest. Hij werkte van circa 2011 tot 2016 bij de Joodse Omroep. Hij publiceerde tot aan zijn dood ook columns in het NIW.
In het kader van journalistieke integriteit…
Echter, op 21 november 2024 berichtte Esther Voet in het NIW:
“In het kader van journalistieke integriteit moeten we melden wat de afgelopen anderhalve week aan het licht is gekomen over deze bijzondere man.(…)
Damen kwam uit een geslacht van rooms-katholieken. Zijn broer: “Aan onze familie is niets Joods.” Die mededeling wekte verwarring en verbazing. Hij schreef toch zelf over zijn in Sobibor vermoorde tantes? En zijn moeder die getraumatiseerd uit de oorlog was gekomen? Hij had toch een oom die meteen na de oorlog op alia was gegaan naar Sjechem? En dan al die neefjes en nichtjes die hij in Israël had wonen en die hij regelmatig bezocht? (…)
De bevolkingsregisters en trouwaktes bewijzen: er is niets Joods aan Paul. Zijn familie had hij verteld dat hij een cursus jodendom had gevolgd en nu Joods was, maar van een gioer of leergang is geen enkel bewijs terug te vinden. De familiegeschiedenis zoals Paul die niet alleen op papier zette maar ook aan diverse mensen vertelde, bleek uit de duim gezogen.(…)
Intieme Joodse vrienden van Paul weigeren de feiten te geloven en noemen de bevindingen van het NIW ‘belachelijk’. Voor anderen komen ze niet als een verrassing.” (…)
Niet als een verrassing…
Terug naar Bloemen van het Kwaad. Gedichten van dictators. Het boek en zijn auteur begonnen na de lancering ervan in februari 2016 een zegetocht door de laaglandse media.
Geen van de redacties en recensenten viel het op dat het werk – waarin onder meer poëmen “van Adolf Hitler” gepresenteerd werden – tot de nok toe gevuld was met kolder, fouten, slordigheden en Wikipedia-weetjes, gebaseerd op uiterst dubieuze bronnen en talrijk en buitengewoon bot plagiaat. Veel van de gepresenteerde ‘gedichten’ zijn niet eens gedichten, laat staan geschreven door dictators.
Dat Paul Damen, die zei maar zeven Europese talen te beheersen, claimde alle gedichten zelf vertaald te hebben (let wel: het gaat hier om ruim twintig talen, waaronder Turkmeens, Oud-Turks, Chinees, Japans, Mongools en Georgisch) verwonderde kennelijk niemand.
Na grondig onderzoek van het boek en na consultatie van tal van professionele poëzievertalers (die door Damen deels waren opgevoerd als co-vertalers, maar van niets wisten) publiceerden Jaap van den Born en uw verslaggever een serie artikelen in Droog Magazine, De Reactor en Skepter waarin Paul Damen ontmaskerd werd als de persoon die hij was: de tot nu toe grootste literaire zwendelaar van de 21ste eeuw.
De meeste media, die in 2016 zo uitbundig en positief hadden bericht over Bloemen van het Kwaad. Gedichten van dictators hielden zich Oost-Indisch doof voor onze bevindingen. Rectificeren zou voor hen te pijnlijk zijn. Wel overtuigd waren Menno Wigman, de met de woorden “het is allemaal echt waar” door Paul Damen voorgelogen auteur van het nawoord van het boek. Wigman trok na lezing van onze artikelen zijn nawoord in. NRC, Dagblad van het Noorden, de Belgische krant De Standaard en ook – heel schoorvoetend –Trouw brachten het nieuws over de ware aard van Damens boek.
Meer bedrog met gedichten
Dat weerhield Paul Damen er niet van om nogmaals literair te frauderen. Begin 2018 publiceerde hij in De Republikein twee artikelen over “Hermelijnvlooien-poëzie” – gedichten waarin de Oranjes opgehemeld worden. Lezing van die artikelen (deel 1, deel 2) bezorgde uw verslaggever een déjà vu. Want wat bleek? Damen had zowel de lopende tekst als de gepresenteerde gedichten in die twee artikelen grotendeels overgeschreven uit de in 1946 verschenen bloemlezing Dichters om Oranje, zonder enige bronvermelding what so ever.
Terzijde
Het spreekt voor zich dat Jaap van den Born en uw verslaggever tot de mensen behoren die niet verrast waren door het nieuws in het NIW – te meer niet, omdat we Esther Voet, destijds hoofdredacteur van het NIW, al in 2017 gewezen hadden op het dubieuze karakter van Paul Damens joodse roots. Maar dit terzijde.
