Georgescu behaalde tijdens de eerste ronde weliswaar de meeste stemmen, maar al snel doemde de verdenking op van Russische bemoeienis met zijn campagne. Een verdenking die woensdag 4 december nog meer doorklonk na een uitvoerig onderzoek door de Roemeense binnenlandse veiligheidsdienst SRI. Toch mocht Georgescu meedoen aan de tweede ronde die aanvankelijk voor afgelopen zondag stond gepland. President Iohannis besloot echter de vrijdag voorafgaande aan die tweede ronde de presidentsverkiezingen in hun geheel te annuleren, nadat de bevindingen van de SRI hem onder ogen waren gekomen.
Inmenging via TikTok
SRI kon geen bewijs vinden van directe Russische betrokkenheid bij de campagne van Georgescu. Het spreekt wel van een ‘gesteunde campagne op Russische wijze’. Dat wil zeggen een campagne opgezet door betaalde influencers, extreemrechtse groeperingen en criminele organisaties. Deze promootten Georgescu uitgebreid op TikTok en Telegram. Dat deden ze niet alleen in woord en beeld. De groeperingen en criminele organisaties zorgden ook voor de nodige financiering voor die promotie.
De TikTok campagne bleek uiterst succesvol. Tot een paar weken voor die eerste ronde op zondag 24 november was Georgescu voor de meeste Roemeense kiezers nog een volslagen onbekende. De video’s en andere communicatie-uitingen op TikTok zorgden er echter voor dat zijn ster snel rees. Dat de Russen erachter zouden zitten, is geen vreemde gedachte. Georgescu huldigt voor het Kremlin gewenste opinies. Bijvoorbeeld inzake de oorlog in Oekraïne en het NAVO-lidmaatschap. Een bondgenoot als Roemeens president komt Poetin natuurlijk altijd goed uit. De Amerikaanse regering uitte afgelopen week haar bezorgdheid over de mogelijke Russische inmenging. Het Roemeense openbaar ministerie is een onderzoek gestart naar manipulatie en witwassen van geld. Ook de belastingdienst zit achter Georgescu aan om dezelfde reden.
Georgescu ontkent uiteraard alle beschuldigingen en zegt dat er sprake is van een complot tegen hem. Zijn aanhangers laten het er niet bij zitten. Voormalig huurling Horatio Potra werd afgelopen zondag met enkele aanhangers gearresteerd terwijl hij op weg was naar Boekarest. In de wagen waarin hij zat, vond de politie onder andere wapens. De verdenking is dat Potra op zondag onrust wilde stichten in Boekarest, omdat de verkiezingen waren geannuleerd. Niet alleen onder extreemrechts geniet Georgescu steun. Er loopt zelfs een onderzoek naar de Roemeense aartsbisschop, ingesteld door de Roemeense orthodoxe kerk, vanwege zijn uitgesproken sympathie voor Georgescu.
Belang gebeurtenissen Roemenië voor EU en NAVO
Roemenië heeft zich sinds de toetreding tot de EU in 2007 een vurig aanhanger ervan betoond. De regeringen varen een pro-Europese koers. Ook in de NAVO vervult het land een cruciale rol in de verdediging tegen de Russische militaire dreiging. Roemenië zal over enkele jaren zelfs de grootste NAVO-basis in Europa herbergen, nabij de haven van Constanta. Nederlandse en Belgische militairen houden er regelmatig oefeningen. Roemenië is ook een van de weinige NAVO-leden die een Patriot luchtafweersysteem aan Oekraïne hebben afgestaan.
Het is dus niet verwonderlijk dat de Amerikanen met zorgen hebben gereageerd op de jongste ontwikkelingen. Dat de EU stil blijft, mag verwondering wekken. Waar blijft een ferme uitspraak van Ursula von der Leyen of Kaja Kallas?
Pro Westerse regering in de maak
Tijdens de parlementsverkiezingen van zondag 1 december kwam de socialistische partij van demissionair premier Marcel Ciolocu als overwinnaar uit de bus. De extreemrechtse Alliance for the Union of Romanians (AUR) eindigde op de tweede plaats. Opnieuw een teken dat de Roemenen de gevestigde politiek verantwoordelijk houden voor de problemen in het land (onder andere corruptie en slechte gezondheidszorg). Ondanks die sterke winst van AUR zal de partij niet snel in de regering geraken. Socialisten, centrumrechts, liberalen en de partij voor de Hongaarse minderheid tekenden op 4 december een verklaring waarin ze hun steun aan de EU en de NAVO vastlegden. Het ligt in de lijn der verwachtingen dat uit deze partijen een nieuwe regering zal worden gevormd. Samen hebben ze een ruime meerderheid in het parlement.
De laatste stand van zaken is dat ze ook van plan zijn met één gezamenlijke kandidaat te komen voor de opnieuw te houden presidentsverkiezingen. Een datum daarvoor moet binnenkort worden vastgesteld. Naar alle waarschijnlijkheid zullen die begin 2025 plaatsvinden. Voorlopig blijft huidig president Iohannis nog aan. Of Calin Georgescu opnieuw deelneemt of op grond van de lopende onderzoeken wordt uitgesloten van deelname, zal moeten blijken. Mocht uitsluiting daadwerkelijk gebeuren, is het de vraag hoe zijn aanhang daarop gaat reageren. Roemenië blijft nog wel even onder hoogspanning staan.
