Vera Verzijl maakte een documentaire met de naam ‘Transitiespijt’ over en met mensen die jarenlang bezig waren om van gender te veranderen en die vervolgens ontdekten dat de onomkeerbare operaties hen maakten tot personen die ze ook niet willen zijn. En/of dat de mogelijkheid tot het verwekken of krijgen van kinderen als gevolg van hun transgenderproces niet meer aanwezig is. Transitiespijt dus.
Snijden in een gezond lichaam
Met name genderbehandelingstrajecten bij minderjarigen roepen veel vragen op. Daarvan moeten we niet wegkijken, schrijft radiologe en gezondheidsjurist Trude Kleinsmit in TROUW. De in Nederland ontwikkelde standaard voor behandeling van zogenaamde genderincongruentie, het Dutch Protocol, komt internationaal steeds meer onder vuur te liggen. De eerste rechtszaken van volwassenen met transitiespijt tegen een ziekenhuis zijn inmiddels een feit. Op die van een persoon die als kind al een ‘gendercorrectie’ heeft ondergaan kunnen we wachten. Kleinsmit noemt daarin het voorbeeld van een uitspraak van het Regionaal Tuchtcollege over een vergelijkbare, niet strikt medisch noodzakelijke ingreep. Ook al voelde de 14-jarige zich na een schaamlipcorrectie verminkt, de arts kreeg alleen een berisping omdat hij het protocol niet volledig had gevolgd en het dossier niet helemaal op orde had. Wel had hij de operatie zoals gepland uitgevoerd. Dit betekent dus dat als de artsen het Dutch Protocol volgen, een kind met transitiespijt in de kou staat.
De puberteit is een vervreemdende tijd
Vorig jaar bleek uit onderzoek, onder leiding van dr. Sarah Burke van het UMCG, dat veel pubers weleens de wens koesteren om van het andere geslacht te zijn. En dat dit zonder ingrepen meestal op 25-jarige leeftijd verdwenen is. Ook zagen de wetenschappers bij de groep jongeren die een transitie zouden overwegen een samenhang met meer psychische klachten en een negatiever zelfbeeld. In de afgelopen jaren zagen we hoe vooraanstaande kinderartsen beweerden dat kinderen die zeggen dat ze ‘in het verkeerde lichaam zitten’, hun gevoelens onmiddellijk bevestigd moeten krijgen. Er werd benadrukt dat als een jongen beweert een meisje te zijn, of andersom (wat nu veel vaker voorkomt), het kind geloofd moet worden en snel de weg naar medicalisering moet inslaan. Dat houdt in: eerst puberteitsremmers, dan cross-sekse hormonen (oestrogeen voor jongens en testosteron voor meisjes) en in sommige gevallen zelf bij minderjarigen reeds onomkeerbare chirurgische geslachtsverandering.
Een puriteinse gedachtengang
Dit wereldwijde medische schandaal heeft onevenredig grote gevolgen gehad voor homoseksuele, autistische en gender-non-conforme kinderen. Aldus Andrew Doyle, auteur van het controversiele boek ‘The New Puritans’. Waar artsen hadden moeten opkomen voor de belangen van de kwetsbaren, moedigden deze hen juist ze aan om door te gaan met experimentele behandelingen. Weinig mensen hadden kunnen vermoeden dat het verminken van kinderen om ervoor te zorgen dat ze zich beter conformeren aan genderstereotypen op een dag als progressief zou worden beschouwd. Maar dat is de situatie waarin we zijn terechtgekomen.
Gecanceld I
Ik persoonlijk heb nooit moeite gehad met transgenderpersonen, ergo: velen van hen zijn supersympathieke wijze mensen. Ik heb wel moeite met met het feit dat zij middels zware operaties en zakken vol hormonen uiteindelijk in het door hen gewenste ‘juiste lichaam’ zitten en continu met die buitenkant bezig moeten blijven zijn. Daarbij geven onderzoeken aan dat ze er vaak helemaal niet gelukkiger van worden. Uiteraard heeft dat ook te maken met de onterecht sceptische wereld om hen heen. Buitengesloten worden en/of gecanceld worden: het komt in alle milieus voor en het is altijd verwerpelijk.
Gecanceld II
Inmiddels heb ik de hoop dat als het binaire systeem vervalt en er dus vrij voor m, v of x gekozen kan worden, de maatschappij ermee om leert gaan en mensen met genderdysforische gevoelens zich kunnen uiten op de wijze die zij wensen. Daar moet je anno nu heel voorzichtig mee zijn om dat te zeggen, laat staan schrijven, want kritisch zijn op iets wordt snel vertaald in ‘fobisch’ zijn. Vrouwen die de verworvenheden van het feminisme verdedigen en kritisch zijn op de transgenderwet, worden weggezet als TERF (Trans Exclusionary Radical Feminist). Zij worden geboycot, ontslagen van de universiteit waar ze werken en hen wordt zelfs de toegang tot een bankrekening geweigerd. Gecanceld dus. Dat gaat eveneens te ver, met als beroemdste dieptepunt de Harry Potter-schepper J.K. Rowling, die inmiddels persoonlijke beveiliging nodig heeft als gevolg van haar kritische uitspraken.
Raven van Dorst
Daarbij moet aangetekend worden dat er mensen worden geboren met kenmerken van beide genders. Raven van Dorst is daar een bekend voorbeeld van, maar de meeste zogenaamde intersekse personen hebben van jongs af aan geleerd hun mond te houden over de ‘correctie-operaties’. Raven werd intersekse geboren en ging voor haar coming out als Ryanne door het leven. Raven noemt zichzelf hermafrodiet. Op doktersadvies lieten haar ouders vlak na de geboorte de uiterlijke mannelijke geslachtskenmerken operatief verwijderen. Die ingreep en de gevolgen daarvan noemt Van Dorst traumatisch.
Het verkeerde lichaam
Voelen is in dit ervaringstijdperk belangrijker dan zijn. In tegenstelling tot intersekse-personen hebben biologische vrouwen die man willen worden en vice versa zogenaamde ‘genderdysforie’. Het voelt voor hen alsof ze in het verkeerde lichaam leven. Maar dat is het gevolg van het binaire denken. Het denken in man – vrouw, mannelijk -vrouwelijk. Ik zou persoonlijk liever zien dat we de maatschappij veranderen in plaats van de (gezonde) lichamen van mensen. Dat we echt leren leven met personen die we op het eerste gezicht niet zo snel in één van de vakjes m/v kunnen plaatsen. Wat dat betreft levert het genderneutraal zijn van mensen alvast wel voordelen op. Nu zullen jongetjes naar volwassen mannen kijken als hun rolmodellen en meisjes naar volwassen vrouwen.
De giftige mannelijke blik I
Als we genderneutraler worden zijn er meer uitingsvormen beschikbaar. Dan kunnen mannen gewoon een rok dragen en kunnen meisjes afkomen van het idee dat ze vooral moeten voldoen aan de zogenaamde ‘male gaze’ Dat laatste is een van de redenen dat er momenteel meer meisjes dan jongens op de wachtlijst staan voor een transitie. Meisje hebben het namelijk gewoonweg steeds lastiger gekregen om te voldoen aan de standaarden. ja, 100 jaar feminisme bracht vrouwen veel: ze kunnen net als mannen kiezen voor de studie en de loopbaan die ze wensen. Maar tegelijkertijd wordt er van vrouwen dan ook vele malen meer gevraagd dan een eeuw terug. Ze moeten mooi zijn in de ogen van mannen, ze moeten de concurrentie aan met vrouwen die in hun ogen mooier zijn, ze moeten succesvol moederschap, carriere en sociaal leven combineren en last but not least: ze moeten ook nog eens gracieus oud worden. Nee, het is niet zo gek dat meisjes liever in een mannenlijf willen huizen.
De giftige mannelijke blik II
Omgekeerd is het zo dat biologische mannen die zich vrouwelijk kleden, vrouwelijk gedragen of zelfs een transvrouw worden op vele malen meer agressie kunnen rekenen dan transmannen. Ook dat is het gevolg van het binaire en tevens dominante masculiene denken in onze samenleving. Een bewijs daarvan is Imane Khelif, de bokser op de laatste Olympische Spelen. Veel mannen vonden en vinden haar ‘afstotelijk’ (omdat het tevens raakt aan hun eigen mannelijkheid), transgender-strijders schoten als dollen in hun activistische rol en de meeste vrouwen bleven er betrekkelijk rustig onder. Zo ook ondergetekende. Of Imane biologisch een man of een vrouw of intersekse is, weten we helemaal niet. Maar omdat ik geen sportexpert ben, doe ik geen uitspraken hoe de genderverdeling in die wereld geregeld moet gaan worden. Ik haal het aan als bewijs dat we in onze binaire wereld massaal in de stress schieten als Jantje of Jannetje niet in het juiste pulletje valt.
Mansplaining
Kort na verschijning van Charles Darwin’s klassieker ‘De afstamming van de mens’ kwam predikant en wetenschappelijk autodidact Antoinette Brown Blackwell al met een repliek waarin ze schreef dat Darwin hun ‘die in de mannelijke lijn zijn geëvolueerd onterechte prominentie’ toekende. Ze had medestanders, maar de kritiek werd onder het tapijt geveegd. Nog altijd hebben vrouwelijke zoölogen te maken met bizarre tegenspraak. Patricia Gowaty, die onderzoek deed naar vreemdgaande vrouwtjesvogels, werd gekleineerd door mannelijke collega’s. Aan de universiteit van Oxford zijn sommige van haar teksten, waarin ze het werk van de vermaarde mannelijke fruitvliegonderzoeker Angus John Bateman bekritiseert, nog altijd verboden ‘vanwege hun uiterst politieke’ lading. En de Canadese ornitholoog Bridget Stutchbury, die keek naar de seksuele autonomie van vrouwelijke monnikszangers, kreeg haar artikel bijna niet gepubliceerd doordat het zo baanbrekend was – mannelijke reviewers schroomden niet om haar ‘een beetje dom’ te noemen. Maar al die mansplaining laat juist zien hoeveel behoefte er is aan vrouwelijke zoölogen én aan ruimdenkende mannelijke. Kortom: het loslaten van het idee wat mannelijk en wat vrouwelijk zou zijn.
Ruim baan voor vrouwelijke wetenschap(pers)
De voorbeelden hierboven komen van evolutiebioloog Lucy Cooke, auteur van het boek BITCH. In NRC vertelt ze: “Ik was een groot bewonderaar van primatoloog Frans de Waal, hij durfde als een van de eersten in te gaan tegen het paradigma van patriarchale dominantie. En Darwin is nog steeds een held van me. Maar zelfs iemand die zo voorzichtig en slim te werk ging als hij had blinde vlekken. Het is goed om dat ook als hedendaagse wetenschappers te beseffen.” In haar boek gaat Cooke de zogenaamde ongelijkwaardigheid tussen de seksen met verve te lijf. In ruim 300 pagina’s weerlegt ze met fantastische voorbeelden – van stokstaartjes en vogelspinnen tot gevlekte hyena’s en woestijnrenhagedissen – de nog altijd heersende vooroordelen over de vrouwelijke helft van het dierenrijk. “Al is ‘helft’ ook een vooroordeel, want tijdens mijn zoektocht ontdekte ik dat biologische sekse lang niet zo binair is als ik altijd dacht. Op den duur wordt mijn boek hopelijk overbodig. Dan gaan wetenschappers niet meer mee in patriarchale frames. Maar zo ver zijn we nog niet. Er moeten flink wat mythes uit de weg worden geruimd.”
Transitiespijt
Gooi al die zekerheden maar overboord mensen. Ik ben zelf van tiener af aan al gefascineerd geweest door de androgyne mens. Transgenderisme en intersekse hebben altijd bestaan, alleen is het nu ‘in the open’. Het heeft te maken met het doorbreken van het geconditioneerde man/vrouw-denken. Al die operaties en hormonenkuren bij genderdysforie zouden mijns inziens niet nodig zijn, als we elkaar gewoonweg van mens-tot-mens kunnen verhouden. Niet de lichamen moeten worden ‘gecorrigeerd’ of ‘aangepast’: de maatschappij moet zich flexibeler opstellen, want de natuur is veel kleurrijker dan we denken! We moeten dus toe naar een non-binaire samenleving. Dit in tegenstelling tot het militante, puriteinse woke-denken. Het niet ingrijpen op de lichamen van met name minderjarigen is pas echte sociale gerechtigheid.
Illustratie: Pixabay
