42 zakenmannen in pak op het toneel. Erg opzwepend ziet Orkest El Gusto er niet uit. Dan begint een luit eenzaam een melancholieke melodie te tokkelen. Een vocalist valt in, hij zingt een mengelmoes van Arabisch, Berbers en Frans. De violen beantwoorden zijn klaagzang. Oneerbiedig geformuleerd een Algerijnse smartlap waar Frans Bauer een puntje aan kan zuigen. Liefde, verdriet, eenzaamheid en verraad: het komt allemaal voorbij. Dan vallen de trommels in en drogen je tranen en moet je wel de dansvloer op.
Zie de heren in actie: http://youtu.be/SVooLAuMOzw
Zeventigplus
De mannen van El Gusto weten hoe ze een zaal in beweging moeten brengen. Dat verleer je niet, ook al ben je zeventigplus en heb je deze chansons al vijftig jaar niet meer gespeeld op een podium. Want het feit dat dit orkest bestaat, mag rustig een wonder heten. Na 1962 – het jaar van de Algerijnse onafhankelijkheid – vluchtten de joodse musici het land uit naar ex-kolonisator Frankrijk. De moslims bleven achter, aan hen de taak om chaabi, hun gezamenlijke unieke dansmuziek, levend te houden.
Boogiewoogie
Chaabi ontstond rond de Tweede Wereldoorlog, toen Amerikaanse troepen boogiewoogie en Latijns-Amerikaanse dansstijlen meebrachten naar de smalle straatjes van de Algerijnse kasjba. De lokale musici mixten die met Franse chansons, berberliedjes, religieuze evergreens en eeuwenoude poëzie uit Andalusië. Het was dé populaire muziek van zijn tijd, een crossover die geschikt was voor zowel concerten, bruiloften of een barmitsva. Elk kind kon de hits nazingen. Nadat het grootste deel van de 130.000 leden tellende joodse gemeenschap het land verliet, stierf de muziekstijl een stille dood.
Ry Cooder
Totdat een Iers-Algerijnse filmmaakster in 2003 besloot een documentaire over deze verdwenen volksmuziek te maken, getiteld El Gusto. Safinez Bousbia zocht en vond de oude mannen en bracht ze na een halve eeuw weer bij elkaar. Zoals Ry Cooder met de Buena Vista Social Club vergeten helden een nieuw leven gaf, zo heeft Bousbia mannen als de pianist Maurice el Médioni een tweede kans gegeven. Net zoals de Cubaanse liedjes kun je de chaabi-kaskrakers meteen meeneuriën. Met de steun van de Britse producer Damon Albarn hebben de tachtigers weer een cd opgenomen en zijn ze klaar om Koninklijk Theater Carré te veroveren.
Sfeerbeelden uit Bousbia's docu vanuit Algiers: http://youtu.be/FYbriVTUWj8
‘Onze songs doen honger, dorst en verdriet vergeten’, verklaart orkestleider Abdel Hadi Halo plechtig. Hij kan het weten, want zijn vader was de enige muzikant die tot 1974 de chaabi stijl onderwees op zijn muziekschool. ‘De afgelopen twintig jaar hoorde je geen chaabi meer, het werd vervangen door moderne stijlen. Maar nu komt het terug. Jonge Algerijnen zijn geïnteresseerd in hun roots.’
Grenzen
‘Het is een grote stap voor de twee gemeenschappen om weer samen te komen zoals vroeger, maar El Gusto bewijst dat muziek geen grenzen kent.’ ‘We zijn op zoek naar vrede,’ voegt de joodse pianist El Médioni toe. ‘We hopen dat onze concerten beide kanten weer bij elkaar brengt.’
Het concert op 2 juni in Carré belooft een onvergetelijke avond te worden.Chaabi rocks the kashba!
El Gusto, 2 juni, Koninklijk Theater Carré, www.hollandfestival.nl
