De kunst van het komedie schrijven is weinigen gegeven. Timing, alles hangt af van de timing. Richard Wagner wilde bij zijn opera’s alles in eigen hand houden, dus schreef zijn eigen libretto’s. Ook dat van Die Meistersinger von Nürnberg, de opera waarmee hij zich van zijn lollige kant wilde laten zien.
Elke bezoeker van The Hangover en andere komische films weet, dat de geslaagde variant liefst niet langer dan 90 minuten duurt. Helaas kijkt Wagner niet op een uur meer of minder, zodat de bezoeker 5 uur in zijn stoel vastgeplakt zit. Helaas zonder schuddebuikend van zijn zetel af te vallen. Vijf uur met grappen en grollen vullen, dat lukt niemand, ook moppentapper Richard niet.
Nuffig ventje
In ruim vijf uur en drie bedrijven kun je heel wat overhoop halen. Navertellen van de inhoud is dan ook onmogelijk en zinloos. Laten we het erop houden dat tijdens een zangwedstrijd de nobele ridder Walther het moet opnemen tegen een nuffige rivaal, Sixtus Beckmesser. Hoofdprijs: een huwelijk met de fraaie Eva Pogner. Scheidsrechter is schoenmaker en Meistersinger Hans Sachs. Feitelijk gaat het om de strijd tussen een kunstvernieuwer (Walther) tegenover iemand die de oude zangregels in stand wil houden (Beckmesser). Sachs bepleit vernieuwing met behoud van de context: ken je klassiekers.
?
Tempo tempo
Aan regisseur David Alden de ondankbare taak om in het Amsterdamse Muziektheater de vaart erin te houden. Het Holland Festival had om een nieuwe enscenering gevraagd. Het tempo van de muziek drastisch verhogen kan niet, dus ging Alden over op een andere truc: het podium volproppen met figuranten die allerlei extra dansjes en rituelen doen. Helaas gaan die vijf uur daardoor extra lang duren.
Fraai zijn de kostuums, die refereren aan Wagners eigen tijd, aan de voornamerij burgerij die zich met het zelf liederen schrijven en zingen bezighield. Vergelijk het met onze middeleeuwse rederijkers. Iedereen komt fraai gestileerd voorbij schuifelen.
Doodskist
De humor moet vooral van Sixtus Beckmesser komen, de overgestileerde uitdager die meedogenloos belachelijk wordt gemaakt door Wagner en regisseur Alden. Maar waarom ligt Sixtus op gegeven moment in een doodskist? Geen idee. En om te lachen is het al helemaal niet.
Noch regisseur noch componist hebben de lach aan hun kont hangen. Wil de echte Wagner opstaan? Dat is dan toch de musicus, die voor Die Meistersinger fraaie klanken componeerde, die niet snel gaat vervelen. En die ook echt anders klinkt dan zijn Ring of Parsifal. Het Nederlands Operakoor mag een paar fijne partijen zingen, terwijl de viriele held Roberto Saccà (Walther) krachtig zong. Helaas kreeg schoenenlapper Sachs van James Johnson wel veel charisma maar weinig stemvolume mee. Adrian Eröd (Beckmesser) moet de humor hoog houden, maar dat is van één man tegenover tientallen figuranten, koorleden en 15 andere zangers en zangeressen echt teveel gevraagd.
Die Meistersinger blijft dankzij dirigent Marc Albrecht een muzikaal feestje, maar ook niet meer dan dat.
Die Meistersinger, www.dno.nl, www.hollandfestival.nl, Muziektheater, Amsterdam, t/m 23 juni
Meer van Dirk Koppes?
