Hij is waarschijnlijk over de zestig en heeft een forse snor, draagt een zwart leren jasje en lijkt zo uit een western weggelopen. Hij praat moeizaam, de dronkenschap begint hem in zijn macht te krijgen. “Ik ben niet gay”, stamelt hij met dikke tong. “Maar ik doe het alleen met mannen. Ik ben het mannetje als ik het doe.”
Die heb ik wel vaker gehoord. Ik ben op een feest van Colombia Bear in Bogotá. Mannen, jong en oud, dik en dun, lang en kort, dansen op popmuziek en Colombiaanse ritmes, uitgelaten en ingetogen, gezellig tegen elkaar aan. Soms voel ik me alsof ik op een familiefeestje ben, met allemaal die gezellig dansende mensen. Alleen, het zijn allemaal mannen.
De Beren, tot een jaar geleden had ik er nog nooit van gehoord, zijn een subcultuur in de gaywereld. Geen onthaarde borsten en afgetrainde lijven en nichterig gedrag. Ze moeten er niks van hebben. In Bogotá hebben ze een stevige voet aan de grond gekregen, deze Beren, en de grootste gaydisco van de stad, Theatrón, bastion van de nichten, heeft al twee keer een feest voor hen georganiseerd. Het gaat de goede kant op. Nu Theatrón nog zo ver krijgen dat ze zich in de hele discotheek van 10 zalen met elk een ander muziekgenre mogen vertonen. En dat ze niet afgezonderd worden in één miezerig Berenzaaltje. Zo werkt integratie natuurlijk niet.
Naar de hoeren
Op mijn eerste Berenfeest waar ik de man met de snor spreek, zie ik allemaal mannen van het type dat in tienduizendtallen door Bogotá loopt. Het ontroert me. Wat voor bestaan leiden deze mensen in een land waar een senator nog ongestraft kan roepen dat homo’s verderfelijke wezens zijn die uitwerpselenseks met elkaar hebben?
“Een deel van onze klanten is getrouwd en leidt een dubbelleven”, verklaart Norberto Jiménez, een van de organisatoren van de activiteiten van Colombia Bear. “Het probleem is vaak niet eens dat de maatschappij hen niet accepteert. Dat wordt steeds beter. Ze hebben van zichzelf nog niet geaccepteerd dat ze homo zijn.”
Norberto zelf, een forse, lange dertiger, commercieel medewerker bij een bedrijf, is open over zijn seksuele voorkeur. “Iedereen op mijn werk weet het. En als ik bijvoorbeeld in een groep mannen ben die zegt ‘Kom, we gaan naar de hoeren’, zeg ik ‘Nee, geen interesse. Ik ben gay.’ Als je gewoon recht door zee bent, word je beter geaccepteerd.”
Uitwerpselenseks
In tien jaar tijd is er in de grote steden van Colombia veel veranderd, verklaart Norberto. Gay zijn is steeds minder een taboe. Homobars zijn als paddenstoelen uit de grond geschoten. “Bijvoorbeeld Dark, waar je alleen je schoenen aanhoudt, waar SM-zone is en waar je groepsseks kunt hebben.”
In de Colombiaanse politiek maken diverse congresleden zich sterk voor het homohuwelijk, maar dat is nog nét een brug te ver. Senatoren als de man van de uitwerpselenseks drukken nog te veel hun stempel op de discussie. Norberto denkt dat veel Colombiaanse homo’s zouden trouwen als het kon. “Het belangrijkste is dat je als partners voor elkaar zorgt. Als de een overlijdt, heeft de ander recht op zijn nalatenschap. Nu is het nog vaak zo dat de familie van de overledene de spullen komt weghalen. Omdat ze niet wil accepteren dat hij of zij gay was of omdat ze het domweg niet wist.”
Tropische Beren
Voor Andrés Ortega (32) is de acceptatie in zijn familie dat hij homo is moeilijk geweest. “Mijn ouders accepteerden het niet. Mijn moeder wilde dat ik naar de dokter ging voor behandeling.” Maar het probleem raakte op de achtergrond toen hij als assistent in het bedrijfje voor grafische vormgeving van zijn vader ging werken. In de avonduren deed hij een opleiding grafische vormgeving. Zijn vader zag dat hij serieus was over zijn toekomst en dat bleek genoeg. Over zijn homoseksualiteit werd niet meer gesproken. “Nu woon ik samen met mijn vriend en zijn ze blij dat ik een relatie heb.”
Andrés organiseert samen met Norberto Jiménez de Berenfeesten. Hij is de DJ en de artistiekeling, die zorgt voor de aankleding. “Wij zijn tropische Beren. We houden van gezelligheid en we beginnen al om 9 uur. In Argentinië beginnen ze pas om middernacht. Daar gaat het veel meer om het versieren. Hup vijf minuten en op naar de volgende. Wij hebben de kritiek gekregen dat we te veel op chucuchucu-muziek (spreek uit tsjoekoetsjoekoe, de salsavariant van André Hazes) dansen en teveel met elkaar dansen, maar daar zijn we mee opgegroeid. Mexicanen, Peruanen en Ecuadorianen hebben dat ook. Wij mengen gewoon alle stijlen die we leuk vinden.”
Blouse uit
Op het Berenfeest staat Luis Corcho (46) in het middelpunt van de belangstelling. Hij is in 2012 tot Mr. Bear gekozen en geniet van zijn rol als ster van de avond. Als hij binnenkomt, maakt hij een ererondje om iedereen te begroeten. Een rijzige gestalte met een harige overdadige buik, blijkt als hij zijn T-shirt uittrekt. Dat hoort op de Berenfeesten in Bogotá: wie zich lekker voelt, trekt zijn blouse uit. Luis ziet er geen been in om de anderen over hun eventuele schroom heen te helpen. Het is een beetje zijn rol als Mr. Bear om te beginnen. En hij doet het met verve.
In het dagelijks leven is hij bedrijfskundige. Hij komt uit een welvarende familie in Barranquilla, aan de Caribische kust. “Mijn zussen weten het. Met mijn moeder heb ik er nooit over gesproken. Maar ze weet het ook. Toen ik Mr. Bear werd, wilde El Heraldo (de belangrijkste krant van Barranquilla) een interview met me, maar dat heb ik niet gedaan, voor mijn familie.”
Geen Straffende God
De Caribische kust staat in andere delen van Colombia bekend als nog meer macho dan de rest van het land. Ik zelf woon er en het valt me op hoeveel homo’s ik in Barranquilla zie. Aan Luis vraag ik of hij denkt dat er een verband is tussen machismo en homoseksualiteit in Barranquilla. Hij lacht. “De meest macho in Barranquilla tref je nog aan met een man.” Er is een obsessie met de lul, beaamt hij grinnikend: “Toen ik 13, 14 jaar was, deden we wedstrijden wie het verst kwam met aftrekken. Heel veel getrouwde mannen doen het ook met mannen. Maar de gay is natuurlijk de ander he? Niet zijzelf.
En wat zie je dan met Carnaval? Als wat verkleden de mannen zich het liefst? Juist, als vrouw. Dan leven ze zich helemaal uit en grijpen ze elkaar in het kruis. Mijn vrienden en ik zeggen altijd onder elkaar als we twijfelen over iemands seksuele voorkeur: ‘We doen de dranktest.’ Bijna niemand doorstaat die test.” Luis buldert zijn diepe lach.
Hij heeft zich ook in engelen verdiept en geeft spirituele consulten. In zijn praktijk komen veel homo’s. “Die zijn vaak in hun jeugd misbruikt. Ik spreek ook lesbische vrouwen die met een man getrouwd zijn en worstelen met hun seksuele voorkeur. Het probleem is dat ze ons van God hebben verwijderd. De priesters die ons afkeuren en die het zelf met mannen doen, hebben ons een Straffende God voorgeschilderd. De kerk is op vrees gebaseerd. Veel mensen accepteren zichzelf daarom niet. Maar voor God zijn we allemaal gelijk.”
Meer van Wies Ubags?
