Als ik in hartje Kampala opeens een groot oranje uithangbord van BBROOD zie opdoemen, knipper ik even met mijn ogen. Wat doet een Nederlandse bakkerij in hemelsnaam in Oeganda? “Veel vers meergranen brood verkopen”, lacht Max Pater, de 23-jarige manager van BBROOD Oeganda. Bijna twee jaar geleden nam het Nederlandse familiebedrijf de grote stap om in Afrika te beginnen. Inmiddels runt het in Oeganda vier winkels en heeft het bij diverse restaurants en hotels kleine verkooppunten.
Schimmel
Om midden in Afrika eindelijk weer eens van vers bruin brood, krentenbollen en speculaas te kunnen genieten, is voor mij uiteraard een aangename verrassing. Maar wat vinden de Oegandezen er eigenlijk van die wellicht verslaafd zijn aan hun vet en super zoet wit brood? “In het begin was driekwart van onze klanten inderdaad expat of toerist”, geeft Pater toe. “Maar dit veranderde snel en inmiddels is het gros Afrikaan.” Sommigen moesten wel een beetje worden onderwezen. “Eén klant kwam bijvoorbeeld klagen dat na vier dagen zijn brood begon te beschimmelen. In sommige gezinnen eet alleen de vader des huizes elke dag een sneetje brood. En doordat in Oeganda zoveel conserveringsmiddelen aan brood worden toegevoegd, zijn ze niet gewend dat het maar een paar dagen goed blijft.”
Status product
Omdat de producten van BBROOD iets prijziger zijn, is het merendeel van hun klanten afkomstig uit de inmiddels sterk groeiende Oegandese middenklasse. “Veel van onze klandizie komt van de ministeries in de omgeving van onze grootste winkel”, vertelt Pater. Ook bezorgt BBROOD met drie brommertjes bestellingen bij hotels, ambassades en kantoren in de hele stad. De dagelijkse omzet van 6 miljoen Oegandese shilling (ruim 1700 euro) van BBROOD Oeganda komt inmiddels in de buurt van een goedlopende vestiging in Nederland. "Het Hollandse brood is hier zeker een gat in de markt." Volgens Pater zien veel Oegandesen het brood echt als een status symbool. “Vervolgens willen de klanten alleen ook als koning worden behandeld”, grinnikt de manager.
Oliebollen
“Ja, het smaakt iets anders. Maar het is gezond dus dat is goed”, antwoordt een Oegandese klant die net een vers brood heeft gekocht. Naast het meergranen brood zijn ook de oliebollen met poedersuiker razend populair. “Oegandezen houden enorm van zoete dingen. Tijdens de viering van de 50 jarige onafhankelijkheid van Oeganda hebben we er op één dag meer dan vijfhonderd verkocht.”
Geslaagd voorbeeld
Minister Ploumen van Buitenlandse Handel roemde bij haar recente bezoek aan Oeganda BBROOD als een geslaagd voorbeeld van een PSI (private sector investeringsprogramma) project waarbij met steun van de Nederlandse overheid een Nederlands (of buitenlands) bedrijf samen met een lokale partner een bedrijf opzet. BBROOD in Kampala werd opgestart met een subsidie van 350.000 euro en ging hiervoor een joint venture aan met bakkerij Hot Loaf. Volgens Max Pater vullen de twee bedrijven elkaar perfect aan. “Zij hadden al kennis van de lokale markt, wij van het bakproces.” Inmiddels verschaft BBROOD werk aan 43 Oegandezen. Die krijgen niet alleen een eerlijk salaris (een kassamedewerker verdient gemiddeld 240.000 Oegandese shilling, een kleine 70 euro per maand meer dan normaliter met zo'n baan wordt verdiend) maar ook een zorgverzekering, pensioenopbouw en twee keer per week gratis brood. "Toch zijn de loonkosten hier maar een fractie van die in Nederland", vertelt Pater.
Mentaliteit
Stroomuitval, onbetrouwbare leveringen en de mentaliteit van de werknemers zijn in Oeganda de grootste uitdagingen. “Als de stroom uitvalt, hebben we wel een dieselgenerator maar die kan niet alle ovens tegelijk van elektriciteit voorzien. We moeten dan dus kiezen wat we gebruiken.” Ook vertelt Pater dat sinds de start al meer dan twintig mensen zijn ontslagen vanwege stelen, niets doen of niet op komen dagen. “Maar gelukkig hebben we ook pareltjes die keihard werken en soms zelfs een fulltime studie er naast doen. Sommige bakkers sturen we naar Nederland om daar enkele weken in één van de bakkerijen te werken. Na terugkomst is hun werkmentaliteit echt een wereld van verschil.”
ISO-certificering
In de tussentijd is Pater’s moeder begonnen met een bakkersschool in Oost-Oeganda. “De eerste studenten zullen binnenkort bij ons komen stagelopen.” Ook wil BBROOD uitbreiden naar andere Afrikaanse landen zoals Kenia. “En als we onze ISO-certificering rond hebben, kunnen we gaan leveren aan de VN missies in Oost-Congo en Zuid-Soedan. We krijgen inmiddels aanvragen uit alle hoeken van het continent. Maar we willen niet te snel gaan. Onze formule en kwaliteit zijn daarvoor te belangrijk.”
