“Afrikaans bloed stroomt door mijn aderen”, zei Barack Obama in 2009 tijdens een vluchtig bezoek aan Ghana. Het was de eerste keer dat hij als Amerikaans staatshoofd Afrika bezocht. Maar in dit continent waar menig taxibusje, kapperszaak en café de naam draagt van deze eerste zwarte president van Amerika, hadden weinig mensen verwacht dat ze vervolgens vier jaar moesten wachten voordat Obama opnieuw zou komen en er zijn eerste rondreis zou maken. Vandaag is het echter eindelijk zover.
Geheim document
Achtereenvolgens bezoekt Obama Senegal, Zuid-Afrika en Tanzania. Maar op het continent vertrouwen doet hij allerminst. Bij elk land zal er een Amerikaans marineschip voor de kust liggen met aan boord een volledig uitgeruste kliniek, schrijft de Washington Post op basis van een geheim document waar het de hand op heeft weten te leggen. Met vrachtvliegtuigen zijn 56 voertuigen naar Afrika gebracht, waaronder veertien limousines, een wagen die met een stoorzender telefoonverkeer kan blokkeren, een ambulance die chemische aanvallen kan behandelen, een truck met röntgenapparatuur en drie vrachtwagens gevuld met kogelvrij glas om de ramen van de hotelkamers af te dekken waar de presidentiële familie zal verblijven. Straaljagers zullen 24 uur per dag in het luchtruim boven de president patrouilleren zodat snel kan worden ingegrepen bij een onbekend vliegtuig. Dit bezoek van 26 juni tot 3 juli kost tussen de 60 en 100 miljoen dollar, aldus de krant.
Verbod op voetbalwedstrijden
Bewoners in Senegal klagen al over de veiligheidsteneur waar ze onder gebukt gaan, zo meldt the Guardian. Zo zou het telefoon- en internetverkeer rond de Amerikaanse ambassade er al dagen uitliggen waardoor omringende bedrijven niet kunnen functioneren, moesten examens van 30.000 leerlingen worden uitgesteld, zijn straatverkopers uit het centrum van Dakar verwijderd en is er zelfs tijdelijk een verbod op het spelen van lokale voetbalwedstrijden wat vorige week tot rellen leidde. Vanwege de onrust heeft de Amerikaanse ambassadeur in Dakar in een verklaring opgeroepen tot ‘geduld’ en stelt hij dat de veiligheidsmaatregelen ‘noodzakelijk zijn voor de veiligheid van de Amerikaanse president, zoals ze dat zouden zijn bij ieder ander bezoek op iedere andere plek op de wereld’.
Mandela
In Zuid-Afrika stond onder meer een historische ontmoeting tussen Amerika’s eerste zwarte president en Zuid-Afrika’s eerste zwarte president op de agenda. De twee hebben elkaar al eerder ontmoet in 2005 in Washington, maar toen was Obama nog senator. Behalve dat deze afspraak zeer waarschijnlijk niet doorgaat omdat het leven van Nelson Mandela – die een persoonlijke held van Obama is – aan een steeds dunner draadje lijkt te hangen, gaat het een enorme flexibiliteit van het schema van het Amerikaanse staatshoofd vragen, als ‘Madiba’ tijdens Obama’s staatsbezoek daadwerkelijk overlijdt. En laten staatsbezoeken nou doorgaans weinig flexibiliteit kennen…
Verzoek tot arrestatie
Ook gaat de Amerikaanse president in Zuid-Afrika getrakteerd worden op een lading protesten. Zuid-Afrikaanse vakbonden en de communistische partij hebben aangekondigd een ‘Nobama’ demonstratie te gaan houden bij de Amerikaanse ambassade in Pretoria, meldt The Guardian. Wetenschappers en studenten van de Universiteit van Johannesburg zeggen de uitreiking van een eredoctoraat aan Obama te gaan boycotten en de Vereniging van Moslim Advocaten heeft bij het Zuid-Afrikaanse Openbaar Ministerie zelfs een verzoek ingediend om Obama te arresteren wegens oorlogsmisdaden. De vereniging verwijst naar een rapport uit 2012 waaruit blijkt dat Obama in vier jaar tijd opdracht gaf tot vijf keer zoveel drone aanvallen als president Bush in acht jaar en dat door drones tussen de 474 en 881 burgers zijn omgekomen, onder wie 176 kinderen.
Klap in het gezicht
Obama’s bezoek aan Tanzania wordt tenslotte gezien als een klap in het gezicht van het regionaal veel belangrijkere buurland Kenia, waar ook nog eens de vader van de president vandaan kwam en nog altijd zijn oma woont. Vermoedelijk heeft de Amerikaanse president echter geen zin om glimlachend handjes te schudden met de pas verkozen Keniaanse president Uhuru Kenyatta, die door het Internationaal Strafhof wordt verdacht van misdaden tegen de menselijkheid. Een hypocriet luchtje zit hier wel aan. Zelf weigert Amerika het Strafhof te erkennen, waarschijnlijk om nooit gedwongen te worden om (voormalige) staatshoofden naar Den Haag te laten afreizen.
Presidentiële safari
Een presidentiële safari aan het Mikumi National Park in Tanzania is op het laatste moment gecanceld. Voor de veiligheid van de presidentiële familie zouden scherpschutters worden ingezet om eventuele aanvallen van leeuwen en luipaarden te stoppen, wat een vrij kostbare kwestie zou worden. Een woordvoerder van het Witte Huis zei echter tegen de Washington Post dat de beslissing niets met hoge kosten te maken had, maar dat de safari is komen te vervallen omdat de presidentiële familie de voorkeur geeft aan een bezoek aan Robbeneiland in Zuid-Afrika, waar Mandela achttien jaar als politiek gevangene werd vastgehouden.
Een doorn in het oog
Obama zal zich tijdens zijn bezoek focussen op het 'versterken van de democratische instellingen' het 'investeren in de volgende generatie Afrikaanse leiders' maar bovenal op ‘het uitbreiden van economische groei’. Dat in 2009 China de Verenigde Staten voorbijstreefde op het gebied van handel met Afrika, is Amerika een doorn in het oog. Ook het feit dat China’s kersverse president Xi Jinping tien dagen na zijn beëdiging al Afrika aandeed voor een staatsbezoek, heeft Obama misschien aan het denken gezet om toch eindelijk weer eens dat continent van zijn vader te bezoeken. Het zal mij benieuwen of Xi Jingping in Afrika ook een dergelijke entourage bij zich had…
Globaal programma Obama
Woensdagavond komt Obama aan in de Senegalese hoofdstad Dakar.
Op donderdag zal hij de Senegalese president Macky Sall ontmoeten en in het Hooggerechtshof zal hij spreken met toonaangevende gerechtelijke figuren; Michelle Obama zal theedrinken met de Senegalese FirstLady en zal een bezoek brengen aan de Martin Luther King school in Dakar.
Op vrijdag zal de president aanwezig zijn bij een bijeenkomst over voedselzekerheid, waarna hij naar Zuid-Afrika vliegt.
Op zaterdag zal Obama een ontmoeting hebben met de Zuid-Afrikaanse president Jacob Zuma en zal spreken met jonge Afrikaanse leiders op de Soweto campus van de Universiteit van Johannesburg. Ook zal hij een ontmoeting hebben met Nkosazana Dlamini-Zuma, voorzitster van de Afrikaanse Unie.
Michelle Obama zal ondertussen theedrinken met één van de vrouwen (ja, één van de vrouwen) van president Zuma en vervolgens een bezoek brengen aan een MTV/Google Plus evenement voor schoolkinderen in het Sci-Bono Discovery Centrum in Johannesburg. De Obamas zullen vervolgens een officieel diner hebben bij president Zuma.
Op zondag zal het gezin naar Kaapstad vliegen en een bezoek brengen aan het Robbeneiland, waar Nelson Mandela achttien jaar als politiek gevangene werd vastgehouden. Obama zal vervolgens samen met gepensioneerd aartsbisschop Desmond Tutu een bezoek brengen aan een community center gericht op gezondheidszorg. Vervolgens zal hij in de Universiteit van Kaapstad zijn belangrijkste speech van zijn hele Afrikaanse tour geven.
Op maandag zal Obama een krans leggen bij een gedenkteken bij de ambassade en zal een energiecentrale bezoeken. Zijn vrouw zal ondertussen naar een congres gaan voor Afrikaanse presidentsvrouwen, georganiseerd door het George W Bush Instituut en bijgewoond door Laura Bush de vrouw van Bush Senior, die zelf op dat moment toevalligerwijs in Zambia zit.
Op dinsdag vliegt Obama naar de Tanzaniaanse hoofdstad Dar es Salaam en woensdag vliegt hij terug naar Amerika.
(bron van het programma is The Guardian)
Meer van Andrea Dijkstra? Neem een abonnement!
