Meer dan 5,6 miljoen jongeren onder de 25 jaar hebben in Europa geen werk. Dat is ongeveer een kwart van alle Europese jongeren.
Om iets tegen deze dramatische situatie te ondernemen kwamen woensdag in Berlijn, op initiatief van bondskanselier Angela Merkel (CDU), staatshoofden, regeringsleiders (onder wie Mark Rutte), ministers (onder wie Lodewijk Asscher van Sociale Zaken), EU-kopstukken en arbeidsmarkt-experts bijeen.
Zij wisselden ideeën uit over de beste manier om de komende jaren miljarden euro's aan hulp – in totaal staat nu 8 miljard euro klaar aan noodhulp, naast nog eens 16 miljard uit structurele EU-middelen – voor de bestrijding van de massawerkloosheid onder Europese jongeren te besteden. Zo lijkt het premier Rutte een goed plan om hoogopgeleide Zuid-Europese jongeren naar Nederland te halen om hier gespecialiseerd werk te doen.
Hervormingen
In interviews met enkele Europese kranten noemde bondskanselier Merkel die jeugdwerkloosheid deze week het 'grootste probleem voor Europa'. Geld alleen kan dit niet oplossen, zei Merkel, er moeten ' structurele hervormingen' worden doorgevoerd.
Als voorbeeld voor andere landen geldt Duitslands zogeheten 'duale beroepsonderwijs'. Leren en het opdoen van gedegen praktijkervaring gaan in dit systeem hand in hand. Het duale onderwijs is succesvol: Duitsland kent met 7,5 procent het laagste jongeren-werkloosheidscijfer in Europa. Ter vergelijking: in Griekenland is het percentage 62,5 procent.
Het Duitse systeem komt erop neer dat bedrijven en scholen gezamenlijk zorgen voor een intensieve opleiding van goede vakmensen. Dit gebeurt door mbo-scholieren aantrekkelijke leerlingen-plekken aan te bieden bij bedrijven die er rekening mee houden – en ernaar streven – dat deze scholieren na hun opleiding bij hen in dienst treden.
Opleidingssysteem
Bijna anderhalf miljoen jongeren werken en leren tegelijkertijd in Duitsland in zo'n traject. Scholen, ondernemingen en regionale autoriteiten zorgen er binnen dit opleidingssysteem gezamenlijk voor dat vraag en aanbod op de arbeidsmarkt goed op elkaar zijn afgestemd. Veel beter, bijvoorbeeld, dan in Nederland en elders.
Maar is het systeem te exporteren? 'De opbouw van zo'n stelsel duurt jaren,' schreef Der Spiegel Online in een pessimistische analyse onder de kop: 'Top van de hopeloosheid'. Bovendien: landen als Italië, Spanje en Frankrijk gaan nog altijd noodzakelijke, structurele hervormingen uit de weg, waardoor jongeren er geen kans hebben op een baan en een hele generatie verloren dreigt te gaan.
Hart
Voor Angela Merkel, die in Zuid-Europa wordt bekritiseerd omdat de door haar afgedwongen bezuinigingen de Zuid-Europese economieën 'kapot‘ zou maken, was de top een mooie gelegenheid om te laten zien dat de werknemers en de jeugd van Europa haar wel degelijk aan het hart gaan. Zo krijgen de komende vier jaren 5000 Spaanse jongeren een stage-plek of een baan aangeboden in Duitsland.
Maar het is een druppel op een gloeiende plaat. En voor critici als oppositie-leider Peer Steinbrück (SPD) – die Merkels bezuinigingspolitiek mede-verantwoordelijk houdt voor de crisis – is het niet voldoende. Zolang er geen einde komt aan de drastische bezuinigingen in Europa, zeggen zij, zal er geen economische groei plaatsvinden. En zonder groei, geen banen. Daar veranderen ook een jeugdwerkloosheid-top in Berlijn en vele miljarden euro's noodhulp niets aan.
