“Ik verwacht veel mensen te ontmoeten, mijn geloof te beleven en te zien hoe anderen hun geloof in het leven toepassen.” Aan het woord is Marinka Heemskerk uit Leiden, één van de honderdduizenden katholieken die deze week naar Rio de Janeiro afreisden om er deel te nemen aan de Wereldjongerendagen.
Ook wil de eenentwintigjarige studente verpleegkunde zien wat er qua ontwikkelingswerk in Brazilië te doen is. Hierover en over haar belevenissen in Rio schrijft ze uitgebreid in haar reisverslag.
Voor de Ierse student politicologie Peadar Ó Lamhna was het feit dat de Wereldjongerendagen samenvallen met de eerste buitenlandse reis van Paus Franciscus de hoofdreden om het zeldzaam spectaculaire zomerweer van Dublin te laten voor wat het was en naar Rio af te reizen.
“Slechts één keer heeft een paus een bezoek gebracht aan Ierland – dat was Paus Johannes Paulus II in 1979 – en de kans bestaat dat we nooit meer een paus op bezoek krijgen. Aangezien Paus Franciscus zelf uit Zuid-Amerika komt verwacht ik dat het bezoek een speciaal karakter krijgt,” zegt Peadar.
Zorgen over veiligheid
Peadar Ó Lamhna volgde de protestgolf die Brazilië vorige maand in de ban hield op de voet en dacht er zelfs over zijn reis af te zeggen. “Ik maak me inderdaad een beetje zorgen over onze veiligheid, maar onze gastfamilie zegt dat we geen gevaar lopen omdat de politie en het leger volop aanwezig zijn. Daarnaast zijn de meeste mensen in Brazilië katholiek en zullen ze zelf de paus willen zien. Ook zullen de autoriteiten in Rio geen slecht figuur willen slaan,” zegt de Ier.
"Het is een katholiek evenement en ik vertrouw op God." – Marinka Heemskerk
Tijdens de eerste dagen van het bezoek van Paus Franciscus aan Brazilië vonden inderdaad protesten plaats, waarbij het in Rio de Janeiro tot heftige confrontaties tussen demonstranten en de politie kwam.
De Nederlandse Marinka Heemskerk maakt zich niet druk over de sociale onrust. “Het is een katholiek evenement en ik vertrouw op God.”
Boos over pausbezoek
Niet iedereen is echter even blij met het hoge bezoek uit Rome. Jeugdwerker Enderson Araújo uit Salvador (foto rechts) is razend over het feit dat zo’n dertig procent van de naar schatting 350 miljoen real (119 miljoen euro) die het pausbezoek en de Wereldjongerendagen gaan kosten door de Braziliaanse belastingbetaler opgehoest moet worden.
“Jonge protestanten, jonge aanhangers van Afro-Braziliaanse religies en jongeren die niet geloven moeten op deze manier voor het plezier van jonge katholieken dokken,” zegt de jeugdwerker. “Bovendien erger ik me aan de titel ‘Wereldjongerendagen’, die suggereert dat het evenement op álle jongeren gericht is – en dat is dus pertinent niet het geval.” Araújo uitte zijn ongenoegen ook in een gastblog op de site van mensenrechtenactiviste Maria Frô (in het Portugees.)
De hoge kosten van het pausbezoek schoten ook homoactivist en atheïst Sergio Viula in het verkeerde keelgat. “Kerk en staat zijn in Brazilië officieel van elkaar gescheiden, maar voor het bezoek van de leider van de Rooms-katholieke kerk worden alle registers opengetrokken. Waarom worden leiders van bijvoorbeeld onze eigen Afro-Braziliaanse godsdiensten niet met hetzelfde respect behandeld?”
Zo’n zeventig procent van de kosten van de kerkelijke evenementen van deze week wordt door de pelgrims zelf betaald.
Volle agenda
Tijdens zijn eerste openbare mis in Brazilië, in het bedevaartsoord Aparecida in de deelstaat São Paulo, riep Paus Franciscus jonge Brazilianen woensdag op ‘een rechtvaardig land’ te construeren – een niet zo heel subtiele verwijzing naar de recente protestgolf in het land. Ook zei hij in 2017 naar het bedevaartsoord te zullen terugkeren.
Donderdag bezoekt de kerkvader in Rio een gepacificeerde favela en zegent hij bij zonsondergang op het strand van Copacabana de deelnemers aan de Wereldjongerendagen. Ook vrijdag en zaterdag staan in het teken van het jongerenevenement. Zondag sluit de paus zijn bezoek aan Brazilië af.
Lees ook: Geloof is in Brazilië een taart.
