Wie Freek Bartels op twitter volgt (guilty as charged), weet dat hij onverbeterlijk en onvermoeibaar happyhappy zijn leven becommentarieert. Zes uur opstaan voor televisieopnamen: ik heb er zin in. Dagenlang repeteren voor een musical: een groot feest. Blijkbaar kleeft het aan het musicalgenre, dat de sterren geen onvertogen woord uiten – behalve als Wil Nanninga ze dronken voert…
Alcoholjunkie
Natuurlijk komt er in musicals de nodige ellende in de vorm van zelfmoorden, alcoholverslavingen, eenzaamheid en vergeefse liefdes voorbij, toch beklijft het vaak niet. Freek Bartels werd in één klap bekend in de rol van Jozef. In de Bijbel krijgt die de nodige klappen door God uitgedeeld, maar in de Andrew Lloyd-Webber-musical merken we daar weinig van. Freek danst en straalt het hele stuk lang.
Modejournalist
Daarom is de (aangename) verrassing zo groot, als hij in het toneelstuk The Normal Heart laat zien, uit een veel tragischer vaatje te kunnen tappen. Held tegen wil en dank is hij in de rol van Felix Turner, society- en modejournalist van The New York Times. In het begin van de jaren tachtig ziet hij een nieuwe ‘flikkerpest’ om zich heen grijpen, zijn vrienden overlijden aan een mysterieuze ziekte. Turners vriend en homoactivist Ned Weeks (Frederik Brom) accepteert niet dat de burgermeester en andere gezagsdragers de epidemie negeren.
Vuilniszak
Schrijver Larry Kramer schreef het stuk The Normal Heart, toen de ziekte nog keihard om zich heen greep en een mogelijk medicijn nog lang niet in zicht was. Zijn woede blijkt uit elke tekstregel. Als wordt verteld over een man die in zijn geboorteplaats wil begraven worden, waarna de begrafenisondernemer hem weigert en de man in een vuilniszak wordt afgevoerd, houden weinig toeschouwers het droog. En zo komen er nog veel meer schrijnende details voorbij, die we een kwart eeuw later alweer bijna vergeten waren.
Complottheorie
Op Broadway beleefde The Normal Heart afgelopen seizoen zijn zeer succesvolle comeback, nu is het stuk in het Amsterdamse De La Mar te zien. De complottheorieën, de roddels, de zoektocht naar de oorzaak, het pijnlijke feit dat seks opeens dodelijk is: ook in de Amsterdamse homoscene kwam het voorbij. Larry Kramer laat het allemaal zien. Gevaar daarvan is dat het nogal activistisch propagandatoneel dreigt te worden. Begrijpelijk in de jaren tachtig, nu niet helemaal aansluitend bij de tijdsgeest. Regisseur Job Gosschalk weet hier niet goed raad mee. Door de enscenering sober te houden (projecties op de achterwand), komt de nadruk nog meer op de tekst te liggen. The Normal Heart is nogal een praatstuk, de actie zit in de dialogen.
Pionier
Gosschalk heeft zich niet aan coupures gewaagd, we krijgen de complete versie van The Normal Heart voorgeschoteld. Met als voordeel dat Henriëtte Tol als pionierende arts volledig los kan gaan. Met als nadeel dat al die boosheid richting burgemeester en politiek onvermijdelijk gaat vervelen. Gelukkig zijn daar de momenten van Freek Bartels en lover Frederik Brom. Zoals komieken de beste Shakespeare-schurken kunnen vertolken (Johynny Kraaijkamp senior), zo bewijst Freek Bartels dat musicalsterren zonder pathos en met veel gevoel voor kleine details het grootste mensenleed tastbaar kunnen maken.
Zelf vertelt hij er het volgende over.
www.thenormalheart.nl, De La Mar, t/m 11 augustus
