Er moet nog veel gebeuren om deze sluimerende ‘poldergateway’ tot gecontroleerd commercieel vliegverkeer te brengen. In oktober 2008 heeft het kabinet het advies van de Alderstafel Schiphol voor de middellange termijn (tot 2020) overgenomen, en ook de Tweede Kamer heeft dit advies in 2009 breed omarmd. In het advies staat een selectieve ontwikkeling van de mainport Schiphol centraal. Voor het welslagen van deze ontwikkeling is met name de inzet van de regionale luchthavens Eindhoven en Lelystad voor het uitplaatsen van niet-mainport gebonden verkeer van groot belang.
Uitgaande van een nationale capaciteitsvraag voor de mainport Schiphol in 2020 van 580.000 vliegtuigbewegingen is in het kabinetsbesluit Schiphol (AMS) vastgelegd om tot 2020 maximaal 510.000 vliegtuigbewegingen op Schiphol toe te staan en de overige 70.000 vliegtuigbewegingen uit te plaatsen naar de regionale luchthavens van nationale betekenis Eindhoven (EIN) en Lelystad (LEY). De toenmalige ministers van Verkeer en Waterstaat en Defensie hebben de heer Alders in februari 2009 verzocht om de mogelijkheden te onderzoeken van een verdere ontwikkeling van de luchthaven Lelystad, naast een verhoging van het aantal civiele vliegtuigbewegingen op de militaire vliegbasis Eindhoven.
Luchthavenexploitant Lelystad Airport is een ‘volle’ dochter van Schiphol Group. Er werken 19 mensen, waarvan tien in operationele dienst, 4 in onderhoud en nog eens vijf in de staf/directie. Op het gehele luchthaventerrein zijn zo’n 300 mensen werkzaam. Het geeft gronden uit aan bedrijven die zich hier willen vestigen. Vanuit de verkeerstoren wordt informatie gegeven aan de vliegtuigen. Er is nog geen verkeersleiding.
Overdag moeten vliegtuigen op het zicht vliegen. Daarbuiten kunnen vliegtuigen ook landen onder supervisie van de verkeersleiding op Schiphol. Een aantal voorzieningen om verkeersleiding op Lelystad in te voeren zijn al aanwezig. Deze exploitant verzorgt ook het gehele onderhoud van het 230 hectare grote luchtvaartterrein. In de winter zorgt de technische dienst voor sneeuw- en gladheidsbestrijding, daarnaast zijn alle technische dienst medewerkers ook brandweer man. Een aantal technische systemen op de luchthaven worden in eigen beheer onderhouden.
Luchthavenbesluit
Directeur Erik Lagerweij is tevreden met de lopende procedure. Momenteel worden een grote hoeveelheid onderzoeken, als onderdeel van de Milieu Effect Rapportage uitgevoerd op en rond Lelystad Airport, dat eind volgend jaar moet resulteren in een nieuw Luchthavenbesluit. Momenteel worden de nieuwe in- en uitvliegroutes nog door de Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL) ontworpen.
Lagerweij vertelt: “De luchtvaartnota uit 2008 bevat het beleid van de overheid over de groei van de luchtvaart in Nederland.” In deze nota is één luchthaven getypeerd als ‘mainport’, dat is Schiphol. Een aantal luchthavens als ‘regionale luchthavens van nationaal belang’ en de mainport die blijven onder visie van het rijk. En alle overige luchthavens zijn regionale luchthavens geworden, waar de provincie over gaat. “Lelystad is dus een regionale luchthaven van nationaal belang”, zegt Lagerweij.
Lelystad is aangewezen als overloopluchthaven, omdat Schiphol gelimiteerd is in het aantal vliegbewegingen Hiervan gaat een deel naar Lelystad. En een deel naar Eindhoven, dat in de afgelopen vier jaar van 800.000 naar 3 miljoen passagiers is gegroeid. “En Eindhoven kan nog met een paar miljoen passagiers doorgroeien”, aldus Lagerweij. “Lelystad is klaar om over 3-4 jaar te starten met groeien naar zo’n 2,5-3 miljoen passagiers per jaar. Ofwel zo’n 25.000 gecontroleerde vlieg(tuig)bewegingen niet mainport gebonden verkeer per jaar tot 2020 “We hebben nu 120.000 zogenaamde ongecontroleerde vliegbewegingen per jaar met kleine sport- en lesvliegtuigen. We groeien naar 25.000 vliegbewegingen niet mainportgebonden verkeer tot 2020 en na een positieve evaluatie op een aantal onderdelen tot 45.000 vliegbewegingen niet mainport gebonden verkeer, en gaan langer open van 06 uur tot 23 uur met een uitloop naar middernacht. We gaan uit van 3 pieken per dag , en de general aviation kan dan in de daluren vliegen. We kennen hier als gevolg van de gemaakt afspraken geen nachtregime”, legt Lagerweij uit.
Niet gebonden
De commerciële ‘Leisure’ airlines vliegen nu nog dag en nacht, ofwel 24/7. Luchtvaartmaatschappijen als Transavia, Corendon en Wizzair vliegen ook op Eindhoven. Alle regionale Luchthavens in Nederland zijn s ’nachts gesloten. Maar deze maatschappijen lieten onlangs heftige protesten horen, met directeur Steven van der Heijden van Arkefly voorop. Lagerweij zegt: “In principe wil niemand graag weg van Schiphol. Maar als wij hier in de achtertuin van Schiphol een efficiënte operatie kunnen realiseren voor een nette prijs, dan komen ze naar onze verwachting. Arkefly vliegt overigens ook intercontinentaal met grote Boeings 767. Dat gaat op Lelystad Airport niet. Ik snap dus ook wel, waarom Arke protesteert”, aldus Lagerweij.
“De airlines willen niet zondermeer uitgeplaatst worden, maar Lelystad Airport ontwikkelen we voor de toekomstige groei waarbij niet alles meer op Schiphol past als gevolg van de gemaakte afspraken. Er zijn airlines met interesse voor operatie op Lelystad die zich bij ons gemeld hebben. Het gaat er dan om dat we Lelystad aantrekkelijk genoeg in de markt zetten (prijs, efficiency) Er is potentieel genoeg, centrale ligging en interactie met Schiphol..” Over airlines tegemoet komen: “Dat kan best als je het simpeler gaat doen. We gaan hier in principe vakantiegangers vervoeren, dat is anders dan zakenmensen.. Als wij markt willen aantrekken, moeten we de markt ook verleiden om te komen, dwingen kan niet , Security en bagageprocessen, incheck en vliegtuigafhandeling moet op een simpele manier plaatsvinden.”
Baanverlenging
De verharde start- en landingsbaan 05-23 wordt verlengd van 1.200m x 30m, naar 2.400m x 45 m. Deze baanverlenging is nodig om narrow-body toestellen als de Airbus A320 en Boeing B737 te kunnen laten opstijgen met volle brandstoftank en 150-180 passagiers aan boord om zo bestemmingen net buiten het Europese continent , zoals de Canarische eilanden, non-stop te kunnen bereiken. “Na het Luchthavenbesluit volgt een Europese aanbesteding en dan kunnen we naar verwachting op z’n vroegst vanaf 2de helft 2015 hier gaan bouwen, de nieuwe baan aanleggen en de oude baan renoveren”, legt Lagerweij uit. We kunnen niet drie maanden dichtgaan en zijn vanwege complexe tijdelijke maatregelen toch gauw anderhalf jaar aan het bouwen, zodat het geheel om zijn vroegst begin 2017 klaar zal zijn”, aldus Lagerweij.
De maximum capaciteit in eerste fase van de passagiersterminal zal zo’n een miljoen passagiers per jaar zijn, daarna bouwen we gefaseerd en afhankelijk van de marktvraag uit naar 2-3 miljoen passagiers tot 2020 “Verder moeten we nog een stuk terrein van een derde partij laten aanpassen voor deze baanverlenging.” Naast de luchthaven wordt een bedrijventerrein ontwikkeld door OMALA (Ontwikkelingsmaatschappij Lelystad Airport). Aan de westelijke zijde van de baan komt naast de nieuwe passagiersterminal een groot parkeerterrein en op termijn een nieuwe afslag op de A6.
Duurzaamheid
“We zouden met de terminal kunnen beginnen in de vorm van een skelet, waaromheen je dan een omhulsel maakt van duurzame en herbruikbare materialen. Dan kun je eenvoudiger en flexibel uitbreiden en aanpassen. Bij de Terminal denken we aan een concept met uitrusting en voorzieningen aan iets tussen Eindhoven en Weeze airport terminals in”, filosofeert Lagerweij. “Duurzaamheid is hier het sleutelwoord. Je hoeft hier nauwelijks te onderheien. De uitdaging is hier echt om een lage kosten luchthaven neer te zetten voor vakantievluchten. Je hebt hier ook geen transferpassagiers.”
Gaat dit allemaal op tijd lukken? “We hebben afspraken gemaakt en we gaan voor die afspraken. Wel vast klaarmaken voor de toekomst, maar niet te snel groeien, groei tijdig aanpassen aan de marktvraag en groter worden door flexibel bouwen en modulering.” De luchtvaart gaat verdubbelen in 2030 naar vijf miljard passagiers wereldwijd, volgens IATA. De politiek beslist uiteraard, maar de luchthaven genereert werk en het is goed voor de regionale economie. De ontwikkeling van Lelystad Airport is als gevolg van de Alders afspraken en de besluiten van de minister van I&M van nationaal belang. “Naast ontwikkeling van niet mainport gebonden verkeer is er ook groei en belangstelling van business aviation en vliegtuigonderhoudsbedrijven voor Lelystad Airport De gunstige vestigingsprijzen en de beschikbare arbeidskrachten in Flevoland dragen aan deze groei en ontwikkeling bij.
Routes
LVNL/CLSK is met het ontwerp van de routes bezig. Lagerweij: “Naar verwachting krijgen we hier de eerste geïntegreerde militaire/burgerluchtverkeersleiding."
Als Lelystad Airport gaat groeien, dan komt er ook adequaat openbaar vervoer. Het toekomstige NS-station Lelystad-Zuid sluit straks prima aan op de Hanzelijn tussen Amsterdam en Zwolle die parallel aan de autosnelweg A6 loopt. Het is dan nog een paar kilometer reizen naar de luchthaven. “We hebben nu hier nu een halfuurdienst per lijnbus. In drie kwartier ben je met de trein in Amsterdam. In fase twee met 45.000 vliegbewegingen komt er mogelijk ook een aparte afslag van de A6”, hoopt Lagerweij.
Het komt naar verwachting wel goed met de plannen voor de komende poldergateway. We wachten af hoe snel Schiphol en Lelystad zullen groeien de komende jaren.
